Լրաքաղ

 

 

Fake Fans

 

The baseball league starts in South Korea. It starts later than is usual. The coronavirus makes the start of the league happen later. Officials make hard rules.

Now, it seems that the situation gets better; however, sports fans cannot come to stadiums. Fans are unhappy. They want to watch their favorite teams play. Some fans come to stadiums. They watch the games through the fence.

Organizers want to make fans happy during the first game. They set up a big board at the stadiums. Fans can watch the game online. Fans yell for their teams.

Organizers make fake fans at the stadium. They put pictures of the fans on the seats. The fake fans wear masks.

It is good for people who live near the stadium. There is no noise during the game.

 

Թարգմանված ՝

 

Կեղծ երկրպագուներ

 

Բեյսբոլի լիգան մեկնարկում է Հարավային Կորեայում: Այն սկսվում է ավելի ուշ, քան սովորական է: The coronavirus- ը լիգայի մեկնարկը դարձնում է ավելի ուշ: Պաշտոնյաները խիստ կանոններ են ընդունում:

Հիմա թվում է, որ իրավիճակը բարելավվում է. այնուամենայնիվ, մարզասերները չեն կարող գալ մարզադաշտեր: Երկրպագուները դժգոհ են: Նրանք ցանկանում են դիտել իրենց նախընտրած թիմերի խաղերը: Որոշ երկրպագուներ գալիս են մարզադաշտեր: Նրանք խաղերը դիտում են ցանկապատի միջով:

Կազմակերպիչները ցանկանում են ուրախացնել երկրպագուներին առաջին խաղի ընթացքում: Նրանք մարզադաշտերում մեծ տախտակ են տեղադրել: Երկրպագուները կարող են խաղը դիտել առցանց: Երկրպագուները գոռում են իրենց թիմերի համար:

Կազմակերպիչները կեղծ երկրպագուներ են պատրաստում մարզադաշտում: Նրանք երկրպագուների նկարները դնում էին նստատեղերի վրա: Կեղծված երկրպագուները դիմակներ են կրում:

Դա լավ է այն մարդկանց համար, ովքեր ապրում են մարզադաշտի հարևանությամբ: Խաղի ընթացքում ոչ մի աղմուկ չկա:

 

Նյութը այստեղից

 

 

 

 

 

 

 

Սփյուռքի գրականություն (13-17)

 

Սփյուռքահայ գրականություն

 

Տարատարիք սովորողների համար՝ ըստ ընտրության

 

13.04-17.04

 

Հերթով կարդա հեղինակներից յուրաքանչյուրի ստեղծագործությունները։

Ամեն հեղինակի կարդալուց հետո գրառում արա նրա և նրա ստեղծագործությունների մասին։

Կարող ես ընտրել սփյուռքում ստեղծագործած ուրիշ հեղինակի, բայց պայմանը նույնն է։

Քննարկիր այս հեղինակներին քո ընտանիքի անդամների հետ։

Ամենահետաքրքիր տողերը՝ ասույթները հավաքիր քո բլոգում։ Գրառում անելիս այդ ասույթներն օգտագործիր որպես հիմնավորում քո ասածնեի։

Հարցեր պատրաստիր քննարկման համար։ Առանձնացրու այն ստեղծագործությունը կամ հեղինակին, որ հատկապես կուզեիր քննարվեր։

 

Պոեզիա

 

Զահրատ 

 

Ինձ շատ հոգեհսրազատ էր այս  ստեղծագործությունը: Հեղինակի գրելաոճը, բավականին գեղեցիկ էր, կլանող։ Թեև համառոտ էր գրում, բայց բավականին՝իմաստավոր: Հեղինակի ստեղծագործության թեմատիկան կյանքն է, մեր առօրյան։ Նա սիրով գովաբանում էր կնոջը: Շատ հավանեցի  <<Օտար>> բանաստեղծությունը: 

 

Մկրտիչ Հաճեան

 

Այս հեղինակը ավելի ռոմանտիկ էր, նրա նշում էր, որ առանց սիրո կյանք չկա։ Սրտամոտ էր <<Երազներ ունեինք>> բանաստեղծությունը, քանի որ գրված էր հուզիչ և համոզիչ։

 

Մուշեղ Իշխան

 

Մուշեղ Իշխանի բանաստեղծություները կյանքի ցավոտ իրադարձությունների մասինն էր, որ կյանքը՝ ինչ դաժան կարող է վերաբերվել քեզ հետ: Հետաքրքիր էր գրված հատկապես <<Եթէ Կամենաս>> բանաստեղծությունը:

 

Ալիսիա Կիրակոսյան

 

Անկեղծորեն կխոստովանեմ, որ բանաստեղծուհու ստեղծագործությունները թաթախված էին անափ տխրությամբ, ինչը թախծոտ տրամադրություն արթնացրեց։Դժվար է առանձնացնել սիրելի բանաստեղծություն, քանի որ  այս գրելաոճի սիրահար չեմ, բայց թերևս կընտրեմ <<Այս գիշեր ես կարող էի

Հավիտյան սիրել>> գործը։

 

Վահան Թեքեյան

 

Այս հեղինակը ամենասովորական հեղինակներից էր, այո', կասեք դուք մի քիչ կոպիտ ստացվեց, բայց ես կասեմ փոխարենը՝ իմ գնահատանքի մեջ անկեղծ եմ  Նրա գրելաոճի մեջ չտեսա ինչ֊որ յուրահատկություն, մի բան որը կարդացողին կարող է գրավել, նա տարբեր թեմաների շուրջ էր գրում, նրա բանաստեղծություներից ինձ համեմատաբար դուր եկավ  <<Իմ գյուղը>>, քանի որ շատ անկեղծ էր և լուսավոր:

 

Շառլ Ազնավուր

 

Սա մի հեղինակն էր, որի մասին գիտեի, բայց չէի ճանաչում նրա ստեղծագործությունները։ Կարդալիս կարծես լինեի Ֆրանսիայում՝ սիրո քաղաքում, ամբողջովին գեղեցիկ, սիրուն շարադրած բառեր և ամենահետաքրքիր և իմ նախընտրածներից մեկն այս բանաստեղծությունն է

<< Քեզ համար Հայաստան>> հնարավոր չէ այսպես գեղեցիկ նկարագրել հայաստանը:  

 

 

 

 

 

 

 

Առցանց նախագծեր (30.03-16.04-2020)

 

 

10 ասույթ երջանկության մասին

 

«Երջանկությունն այն է, երբ քո միտքը, խոսքն ու արաքները ներդաշնակ են»։ Մահաթմա Գնադի

«Կա միայն մեկ երջանկություն այս կյանքում․ սիրիր և եղիր սիրված»։ Ջորջ Սենդ

«Հիմա երջանիկ եղիր։ Այս պահը քո կյանքն է»։ Օմար Խայամ

«Երջանկությունը կայանում է ձեռքբերումների, ուրախության և ստեղծագործական ջանքերի շնորհիվ»։ Ֆրանկլին Ռուզվելտ

«Եղիր բարի, երբ հնարավոր է։ Դա միշտ հնարավոր է»։ Դալայ Լամա

«Ընդունեք բնության տեմպը։ Նրա գաղտնիքը համբերությունն է»։ Ռալֆ Ուալդո Էմերսոն

«Սփռիր սեր ամեն տեղ, ուր գնում ես։ Չող ոչ ոք քեզ մոտ չգա առանց երջանկության»։ Մայր Թերեզա

«Վճռեք երջանկությունը պահել8 այդուհետ դուք և ձեր երջանկությունը կդառնաք  անպարտելի զորք դժվարությունների դեմ»։ Հելեն Քելլեր

«Ներկա պահը լի է ուրախությամբ ու երջանկությամբ. եթե ուշադիր եք, կնկատեք այն»։ Թիկ Նաթ Հանն

«Գործողությունը միշտ չէ, որ բերում է երջանկության, բայց առանց գործողությունների երջանկություն չկա»։ Ուիլյամ Ջեյմս

 

10 высказываний о счастье

 

«Счастье - это когда ваши мысли, слова и действия находятся в гармонии». Махатма Гнади

«В этой жизни есть только одно счастье. Люби и будь любимым ». Жорж Санд

"Будь счастлив сейчас. Этот момент - твоя жизнь. Омар Хайям

«Счастье связано с достижениями, радостью и творческими усилиями». Франклин Рузвельт

"Будьте добры, когда это возможно. Это всегда возможно ». Далай Лама

"Принять темп природы. Его секрет в терпении. Ральф Уолдо Эмерсон

«Распространяйте любовь везде, где бы вы ни были. Никто не может прийти к вам без счастья. Мать Тереза

«Решите сохранить счастье 8, тогда вы и ваше счастье станете непобедимой армией против трудностей». Хелен Келлер

«Настоящий момент полон радости и счастья. Если вы обратите внимание, вы это заметите ». Тик Нат Хан

«Действие не всегда приносит счастье, но без действия нет счастья». Уильям Джеймс

 

 

 

 

Առցանց նախագծեր (30.03-16.04-2020)

 

Мозг и хищники

 

Этот навык концентрации внимания — самый важный в практике осознанности. Вы удивитесь, но человек не умеет делать это автоматически. Мы можем сконцентрироваться на чем-либо в среднем на 1,2 секунды.

Мозг человека не создан для продолжительного созерцания. Он заточен на быстрое сканирование окружающей среды на предмет потенциальных угроз. Еще со времен пещерных людей, которые давно прошли, но он по-прежнему неустанно оберегает нас от хищников.

Способность осознанно, по собственному желанию перемещать фокус внимания равноценна более качественной, счастливой и здоровой жизни, так как она означает, что человек наконец взял под контроль эту великолепную и сложную систему из триллиона клеток, а не действует под ее влиянием.

 

Ուղեղը և գիշատիչները

 

Համակենտրոնացման այս հմտությունն ամենակարևորն է մտավոր մտածողության պրակտիկայում: Դուք կզարմանաք, բայց մարդը չգիտի, թե ինչպես դա անել ինքնաբերաբար: Մենք կարող ենք կենտրոնանալ ինչ-որ բանի վրա `միջինը 1,2 վայրկյան:

Մարդու ուղեղը չի ստեղծվում շարունակական մտորումների համար: Այն նախագծված է արագորեն սկանավորելու միջավայրը հնարավոր սպառնալիքների համար: Դեռևս քարե մարդկանց ժամանակներից, որոնք վաղուց անցել են, բայց նա դեռ անխոնջ պահպանում է մեզ գիշատիչներից:

 

Ուշադրության կենտրոնացումը փոխելու ունակությունը գիտակցաբար, սեփական կամքով, համարժեք է ավելի լավ, երջանիկ և առողջ կյանքին, քանի որ դա նշանակում է, որ մարդը վերջապես ստանձնել է տրիլիոն խցերի այս հոյակապ և բարդ համակարգը, և չի գործում իր ազդեցության տակ:

 

 

 

 

 

Եղիշե Չարենց

 

Առաջին մակարդակ

 

Չարենցի ամենահայտնի բանաստեղծությունները.

 

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն , Երգում է  ծովը, դաշտը, հովը , Ես անդարձ Ձեզ սիրել եմ ,Պատահական անցորդին, Կյանքը — երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, Հեռացումի խոսքեր, Տաղ անձնական ,Մորս համար գազել

 

«Տաղարան» շարքից՝

 

Ինչքան որ հուր կա իմ սրտում — բոլորը քեզ

Ամռան անուշ, հուրհրատող տո՛թ ես ջան

Երազ տեսա, Սայաթ-Նովեն մոտս էկավ սազը ձեռին

Աշուղ Սայաթ-Նովի նման՝ ես երգ ու տաղ պիտի ասեմ

Էլի գարուն կգա, կբացվի վարդը

Երբ էս հին աշխարհը մտա ես տաղով, սազով — քամանչով

Հայաստանին (Հազար ու մի վերք ես տեսել — էլի՛ կտեսնես)

Ես իմ անուշ Հայաստանի

 

Գրառում՝

 

Իմ կարծիքով Չարենցը շատ հուզիչ բանաստեղծ է: Չարենցը շատ գեղեցիկ ասմունքում էր, նրա գրելավոճը իմ դուրը շատ եկավ:  Չարենցը խոսում է նաև մարդկանց անտարբերության մասին:Ինձ թվում է, որ այդ ժամանակ Չարենցի կողքին ոչոք չի եղել, ոչ ոք չի նկատել նրա մտածմունքները: Բնաստեղծը շատ էր կարոտում իր կորած հայրենիքը: գրեթե բոլոր բանաստեղծության մեջ գերակշռում էր թախծությունը և կարոտը:

 

 

 

 

 

 

 

 

Գրականություն.02.21.2020

 

Կարդա Հովհ.Թումանյանի  «Թագավորն ու չարչին» բալլադը։

 

Քեզ անծանոթ բառերի բացատրությունները գտիր։

 

Չարչի – մանրավաճառ

Քիստ – լեզվի թույն

Թոփ – կապոց

Ամաթան – պահպանություն

Վաթան – հայրենիք

Աբեն – վերնահագուստ

Նաջաղ – տապար

 

Կարդա հայերի՝ Պարսկաստան տեղահանության մասին

 

Դուրս բեր աշխարհագրական անունները, պարզիր՝ որը որտեղ է։

 

Ջուղան, Նախիջևան, Փարիա, Արազ

 

 

 

 

 

 

Գրականություն 02.17.2020

 

Առաջադրանք

 

Կարդա Հովհ.Թումանյանի բալլադները. «Թագավորն ու չարչին», «Փարվանա», «Աղավնու վանքը», «Մի կաթիլ մեղրը»։ Անգիր սովորիր հատվածներ այս բալլադներից։

 

Գրառում արա

Բալլադի ժանրի մասին

 

Բալլադները կապված են ավանդույթների, ժողովրդական լեգենդների հետ, համատեղում են մի պատմվածքի և երգի առանձնահատկությունները:Բալլադներում սյուժեն կարող է փոխարինվել երկխոսությամբ:

 

Կարդացածդ բալլադների մասին

 

Թումանյանի բալլադները  պատմություներ են՝ մարդկային, պատմական, ազգային թեմաներ ներկայացնող: Իմ  համար շատ հետաքրքիր էր, ես հանդիպեցի կյանքի, ազգի ու սիրո մասին հուզիչ ու ցնցիչ տողերի հետ, ուր հանգը, միտքը եւ բանաստեղծի զգայուն շունչը կարդացողին ջերմություն ու խորիմաստ պայծառություն կպարգեվեն:

 

Թումանյանի կենսագրական հետաքրքիր փաստերի մասին։

 

Թումանյանի թիֆլիսյան տան պատին դեղերի փոքրիկ պահարան կար: Գրողի մահից հետո, սակայն, դեղատուփում դեղեր չէին պահվում: Դրանում մինչեւ անցյալ դարի 40-ականները պահվում էր բանաստեղծի սիրտը:

Թումանյանը այնքան չէր սիրում իր ծննդյան տոնը, որքան անվանակոչությանը:

Թումանյանի՝ ամերիկյան արտադրության տնային կոշիկները հաճախ էին հայտնվում Թիֆլիսի հայկական թատրոնի դերասանների ոտքերին: Իսկ կոշիկները հայ դերասանները Թումանյանից փոխարինաբար վերցնում էին Համլետի դերը խաղալու համար:

Ցուրտ եղանակին գրողին միշտ ձեռքերը գրպանում էին տեսնում: Հովհաննես Թումանյանը շատ «մրսկան» էր, բայց միայն հագուստի կտորը չէր, որ ծածկում էր նրա ձեռքերն ու տաք պահում դրանք: Գրպանի ջեռակները, կարծես, հենց իր համար արտադրված լինեին:

 

 

 

 

 

 

 

Տերյան. նամակներ

 

Նամակները կարդալուց հետ և մոտավորապես պատկերացրեցի նա թե ինչպիսի մարդ է: Ճիշտն ասած ես այնքան էլ սիրահար չեմ Վահան Տերյանը գրելավոճին իհարկե կան մի քանի բաներ որ իմ դուրը շատ է գալիս բայց հիմնականում ես այդքան էլ  չեմ սիրում ռոմանտիկ, տխուր, տանջված, տառապած գրականություն, իսկ Տերյանի ոճը հիմնականում այդպիսին է:Նաև նրա ձեռագրի մեջ կա նրբություն և քնքշություն:Կարդալով նրա նամակները և նրա կենսագրությունը,ես հասկացա որ նա հզոր մարդ էր, ուժեղ և համառ։ Նրա մասին կարդալուց հետո այնպիսի տպավորություն ունեմ,  ասես բանաստեղծությունների միջոցով իր զգացմունքները արտահայտեր:Նամակները կարդացի սկսեցի ավելի շատ հավանել Վահան Տերյանին քանի որ տեսա իսկական Վահան Տերյանին: Տերյանը, ոչ թե տառապում էր, այլ շատ դեպքերում հայհոյում, դժգոհում, քննադատում է:Նա ընկերասեր էր բարի նրա մարդ կերպարը շատ յուրահատուկ էր որի մեջ մտնում էր համ դժգոհություն,քննադատություն,ուրախություն համել տխրություն և սիրո տառապանք:Հնարավոր է որ նա այդպիսին չեր ուղղակի նրա բանաստեղծ կերպարն էր այդպիսին բայց ինձ այդպես չի թվում քանի որ մարդն այդքան լավ չի կարող զգացմունքները արտահայտել եթե նա չի զգացել դա:   

 

 

 

 

 

 

 

Վահան Տերյան. Նախագիծ

 

1.Կարդա տրված բանաստեղծությունները, խմբավորիր դրանք, պարզիր՝ քո խմբավորումը որքանով է համընկնում հեղինակի խմբավորման հետ։

 

Առաջին խմբավորում՝   

Մի՞թե վերջին պոետն եմ ես 

Մի խառնեք մեզ ձեր վայրի…. 

 

Երկրորդ խմբավորում՝

Գարուն

 Աշնան մեղեդի

 

Երրորդ խմբավորում՝

Կարծես թե դարձել եմ ես տուն

Տխրություն

Որպես Լաերտի որդի

 

Չորրորդ խմբավորում՝

Իջնում է գիշերն անգութ ու մթին

Իմ խաղաղ երեկոն է հիմա

Fatum

 

2)Գտիր այդ բանաստեղծությունների մեջ ա) մակդիրները, բ)փոխաբերությունները, գ)համեմատությունները, դ)շրջադասությունները։

 

ա) բոցե վարդեր, արքայական լեզու, հրահրուն վերքեր, պարզկա լեզու, նիրհող դաշտեր, սուրբ շշուկ, հրկեզ հոգի, սուրբ ուղի, խաղաղ երեկո, տարիներ կսահեն, անհաստատ և մոլոր օրեր, ազնիվ ու հին քարեր, հին երգ, անուշ տագնապ, անձև ստվերներ, անուրախ անհանգստություն, աղմկահեր կյանք, հիվանդ հոգի, պայծառ լեռ, արքայական խոսք, կախարդական շղթա, գեղագանգուր երազ, մոմեր սրբազան, կարոտավառ երազ:

 

բ) դարձել եմ ես տուն, դրախտ է նորից իմ հոգում, գետից բարձրանում է մշուշ, իլիկը խոսում է անուշ, ջնում է գիշերն անգութ ու մթին, Եվ այգը բացվում դառն ու մահահոտ, անունդ թող փարոս լինի ինձ, գարունը այնքա՛ն ծաղիկ է վառել, կարծես կանչում է ինձ մի քնքուշ ձեռք, աստղերի պես և՛ հարազատ, և՛ օտար:

 

գ)  Իրիկնաժամին թփերն օրորող հովի պես թեթև

Մի ուրու անցավ, մի գունատ աղջիկ ճերմակ շորերով…

Բայց սիրտըս մաքուր, որպես ցորեն…

Աներևույթ, որպես ցավը խոր հոգու.

Իջնում է նա հուշիկ, որպես իրիկուն,

 

դ) է վառել, եմ լսում, է երազում, ես ասում, է թեքվում, ես հիշում, ես տեսել։

 

3.Կարծիքդ գրիր այդ բանաստեղծությունների մասին

 

Մի՞թե վերջին պոետն եմ ես 

Այդ բանաստեղծության մեջ տիրում էր կարոտ կարոտը երկրից որի մեջ տխրություն կար։

 

Կարծես թե դարձել եմ ես տուն

 Այդ բանաստեղծության մեջ կրկին բնութագրում էր մեր հարազատ երկրի մասին ուղղակի այստեղ ավելի շատ երջանկություն կար և ուրախություն։

 

Տխրություն 

Այս բանաստեղծությունը նման էր անցած բանաստեղծություներին իհարկե ավելի շատ երկրորդին քանի որ ինձ թվաց որ ավելի շատ բարիություն է տիրում քան տխրություն չնայած որ բանաստեղծության վերնագիրն է Տխրություն։

 

Իջնում է գիշերն անգութ ու մթին

 Այս բանաստեղծության մեջ մթություն կար և խորություն կարծես ինչոր գիշերային մեղեդի լիներ:Իմ կարծիքով բանաստեղծությունը շատ մեղմ էր գրած և հաճելի:

 

Իմ խաղաղ երեկոն է հիմա

 Այս բանաստեղծության մեջ ինչպես նաև բոլորի մեջ նա նկարագրում է կոնկրետ ինչ որ ժամանակահատված վերնագրից էլ հասկացվում է որ նկարագրված է այստեղ  երեկոն: Իմ աչքերում երեկոն շատ խաղաղ է և մեղմալույս:

 

Որպես Լաերտի որդի

 Վահան Տերյանը շատ հայրենասեր մարդ է այստեղ նկարագրվում է նրա սերը հայրենիքի նկատմամբ որտեղ նա ամենինչը հաղթահարելով նա կհասնի իր երկրին:

 

Աշնան մեղեդի 

Վահան տերյանի մոտ այնքան լավ է ստացվում գրել տարվա եղանակների մասին մանավանդ աշնան այն աշնան որի մեջ լի հիշողություներ կան և ցուրտ ու տխուր օրեր:

 

Գարուն (Գարունը այնքան ծաղիկ է վառել) 

Բոլորս թեկուզ մեկ անգամ կարդացել ենք այս բանաստեղծությունը իրոք որ գարունը չքնեղ է մանավանդ որ սեր կա նա շատ գեղեցիկ  ամիս է որը իմ կարծիքով Վահան Տերյանի սիրելի ամիսը կլինի քանի որ բոլոր բանաստեղծություների մեջ կար սեր սեր հայրենիքի նկատմամբ սեր բնության բարիքների նկատմամբ մեկ բառով Վահան Տերյանը սիրո բանաստեղծ է:

 

Մի խառնեք մեզ ձեր վայրի…. 

Այս բանաստեղծությունը կարդալիս դու ապրում ես հպարտություն և զգում ես ինչքան ուժեղ է քո հայրենիքը:

 

Fatum  

Այս բանաստեղծությունը իմ կարծիքով ամենագեղեցիկներից մեկն էր քանի որը նրա մեջ կար կախարդական և երազկոտ շունք:

 

 

 

4) Տերյանի կենսագրական կարևոր փաստերը դուրս գրիր քո բլոգում։

 

Վահան Տերյանը Ծնվել է 1885 թվականին Ախալքալաքի Գանձա գյուղում՝ հոգևորականի ընտանիքում։1897 թվականին Տերյանը մեկնում է Թիֆլիս, ուր սովորում էին այդ ժամանակ իր ավագ եղբայրները։ Եղբայրների մոտ ապագա բանաստեղծը սովորում է ռուսերեն ու պատրաստվում ընդունվելու Մոսկվայի Լազարյան ճեմարան։ 1899 թվականին Տերյանը ընդունվում է Լազարյան ճեմարան: Ավարտում է Լազարյան ճեմարանը 1906 թվականին, այնուհետև ընդունվում Մոսկվայի պետական համալսարան, որից կարճ ժամանակ հետո ձերբակալվում է հեղափոխական գործունեության համար ու նետվում Մոսկվայի Բուտիրկա բանտը:1912 թվականին հիմնադրում է «Պանթեոն» հրատարակչությունը և ծավալում գրահրատարակչական, թարգմանական լայն գործողություն։1916 թվականին երևում են Վահանի կրծքում բուն դրած թոքախտի նշանները։1920 թվականի հունվարի 7-ին ընդամենը 35 տարեկան հասակում նա վախճանվում է:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 24.01.2020

 

Կարդա տեքստը, քո կարծիքը գրիր երևույթի մասին։

 

Այս պատմությունը շատ ճիշտ ներկայացնում է իրականությունը, որը շատ ցավալի է իրոք որ մարդիկ չեն ուզում որ ինչ որ մեկին պարտական լինեն կամ այդ զգացմունքը ունենան այլ հակառակը: Երախտամոռությունն վատ բնավորության գիծ է որը բոլորիս մեջ էլ կարող է պատահել ուղղակի պետք է տիրապետել: Նաև պետք չէ անշնորակալ լինել, և ինձ թվաց որ Պարոն Պերրիշոնը ինչ որ չափով ինքնահավան էր և գլուխ գովան դրա համար նա չեր ուզում երկրորդ հյուրին  գովալ և բարձացնել ուրիշների աչքերին:  

 

 

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 17.01.2020

 

 

Կարդում ենք Մարի Մելիքյանի պատմվածքները

 

Դեյվը

 

Պատմվածքը մի Դեյվ անունով աղջկա մասին էր որը ուներ վախեր և այդ վախերը պատեկրացնում էր որպես հրեշներ որոնք թաքնված էին իր անկոխնու տակ: Այդ վախերը առաջացել էր շրջապատի մարդկանց քննադատող խոսքերից որոնք նրա վրա ազդել էին և նա այդ հրեշների հետ լեզու էր գտնում և փորձում նրանց նմանվել: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

01.13.2020

 

 

 

Ուշադիր զննիր այս երկու նկարները։ Գրավոր նկարագրիր դրանք։ Որոշիր՝ ինչ տրամադրություն է արտահայտված պատկերվածի դեմքին։ Նկարների և դրանց հեղինակների մասին տեղեկություններ գտիր և գրառում արա քո բլոգում։

 

Իմ կարծիքով, այս նկարում լրջություն է պատկերված։ Նկարի հերոսը կարծես մի բան է մտածում և չի կողմնորոշվում, երկու նկարներն էլ իրար նման են բովանդակությամբ բայց նաև կա իհարկե տարբերություններ։ Առաջին նկարում որը նկարել է Մինաս Ավետիսյանը ավելի թեթև և լուսավոր է իսկ երկրորրդի մեջ ավել խորություն կա բայց երկուսի մթնոլորտը նույն է իմ կարծիքով։

 

 

 

 

 

 

 

 

1)Կարդա նյութը, վերաշարադրիր։ Պարզիր՝ բոլոր ամանորների մեջ ինչն է ընդհանուր։ Կազմիր քո Ամանորը (ինչը կպահեիր, ինչից կհրաժարվեիր)։

 

Այն վախտ ամանորը շատ ուրախ էր անցնում, նրանք ունեին իրենց ծեսերը, նաև ամանորը այլ կերպ էին անվանում օրինակ Նավասարդ,Կաղանդ,Տարեմուտ։ Շատ հաճախ նշելու օրերը փոխվում էին: Իմ կարծիքով բոլոր ամանորների մեջ միշտ մեկ բան կա որը ընդհանուր էր դա միասնությունն է որը ամեն տարի բոլոր ընտանիքներում կա և այն հոգին և շունչը որ նրանց մեջ լինում է։ Եթե ես կազմեի իմ ամանորը ապա բոլոր ծեսերը կթողնեի ուղղակի կհանեի ավելորդ ցուցամոլությունը։  

 

2)Գրավոր պատմիր ամանորյա քո սիրած ֆիլմի կամ մուլտֆիլմի մասին։ Ընդգծիր գրածիդ մեջ բայերը, որոշիր՝ որ եղանակի ու որ ժամանակի բայեր ես օգտագործել։

 

«Սուրբ Ծննդյան պատմություն»

 

Ֆիլմում Ջիմ Քերրին մարմնավորում է միանգամից մի քանի հերոսների երիտասարդ, միջին ու ծեր գլխավոր հերոսին, ինչպես նա երեք ուրվականի: Սա պատմություն է ժլատ մարդու մասին, ով ատում էր ուրախությունն ու տոները: Սակայն այդ մարդը մեկ օրվա ընթացքում ամբողջությամբ փոխվում է: Իմ կարծիքով այս մուլտֆիլմը ամեն տարի հետաքրքիր է նայել քանի որ ուսուցանող է և զվարճալի, կա իմաստ որը ամեն տարիքում այլ ձև ես հասկանում։

 

մարմնավորում է-սահմանական եղանակ, անկատար ներկա

ատում էր- սահմանական եղանակ, անկատար անցյալ

փոխվում է- սահմանական եղանակ, անկատար ներկա

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Կարդում ենք արևմտահայերեն։

 

Ընտրիր ստորև բերված բանաստեղծների ստեղծագործություններից մեկը, սովորիր ճիշտ կարդալ:

 

Անդաստան

 

Արևելյան կողմն աշխարհի

Խաղաղությո՜ւն թող ըլլա…

Ո՛չ արյուններ, քրտինք հոսին

Լայն երակին մեջ ակոսին.

Ու երբ հնչե կոչնակն ամեն գյուղակի՝

Օրհներգությո՜ւն թող ըլլա:

Արևմտյան կողմն աշխարհի

Բերրիությո՜ւն թող ըլլա…

Ամեն աստղե ցող կայլակի,

Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի.

Եվ ոչխարներն երբ սարին վրա արածանին՝

Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա:

Հյուսիսային կողմն աշխարհի

Առատություն թող ըլլա…

Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին

Հավետ լողա թող գերանդին.

Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացվի՝

Բերկրությո՜ւն թող ըլլա:

Հարավային կողմն աշխարհի

Պտղաբերում թող ըլլա…

Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներուն,

Հորդի գինին բաժակներուն.

Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՝

Սիրերգությո՜ւն թող ըլլա։

 

Վերածիր ընտրածդ բանաստեղծությունն արևելահայերենի։

 

Անդաստան

 

Արևելյան կողմն աշխարհի

Խաղաղությո՜ւն թող լինի…

Արյուններ չլինեն, քրտինք հոսի

Լայն երակի ակոսի մեջ.

Ու երբ հնչի կոչնակն ամեն գյուղակի՝

Օրհներգությո՜ւն թող լինի:

Արևմտյան կողմն աշխարհի

Բերրիությո՜ւն թող լինի…

Ամեն աստղը ցող է արձակում,

Ու ամեն հասկ ոսկով ձուլվի.

Եվ ոչխարները, երբ սարի վրա արածեն՝

Ծիլ ու ծաղի՜կ թող լինի:

Հյուսիսային կողմն աշխարհի

Առատություն թող լինի…

Ցորենի ոսկե ծովում

Հավետ թող լողա գերանդին.

Ու աղացների լայն ամբարը երբ բացվի՝

Բերկրությո՜ւն թող լինի:

Հարավային կողմն աշխարհի

Պտղաբերում թող լինի…

Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներում,

Հորդի գինին բաժակներում.

Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՝

Սիրերգությո՜ւն թող լինի։

 

Քեզ անծանոթ բառերի նշանակությունը պարզիր և մտապահիր դրանք։

Կայլակ – փոքրիկ կաթիլ, շիթ

Ձուլել – շաղ տալ

Կոչնակ – հոգևոր զանգ

 

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 08.11.19.

 

 

Ամերիկյան գրականություն» նախագծով Օ’Հենրիի «Կարմրամորթ առաջնորդի փրկագինը» պատմվածքի ընթերցում.

 

1. Գնահատիր ընկերների ձեռնարկումը։

 

Դա ուղղակի երեխաների փոքրիկ ձեռնարկումն էր որը այդքան էլ մտածված չեր բայց քանի որ նրանք երեխա էին նրանց ներելի էր։

 

3. Բնութագրիր Էսկվայր Էբենեզեր Դորսեթին։

 

Էսկվայր Էբենեզեր Դորսեթը շատ խորամանկ մարդ էր և նա ամեն վիճակից ճիշտ դուրս էր գալիս նա հնարամիտ միքիչ խելացի և իհարկե հարուստ մարդ։

 

4. Պատմության վերնագիրը փոխիր հայկական մի առածով։

 

Փոս փորողը ինքն է փոսը ընկնում:

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 04.11.19

 

 

1. Տեսակետդ գրառիր մարդու՝ պատրանքներով ապրելու մասին (հնարավո՞ր է առանց պատրանքների, ինչն է նպաստում պատրանքներով ապրելուն, արժե՞ միշտ սթափ նայել կյանքին և այլն)։

 

Պատրանքը դա մի ապրելու ձև է,ես կարծում եմ որ բոլորիս  մեջ կա այդ պատրանքը ուղղակի պետք չե չարաշահել և իրականությունից դուրս գալ։

 

2. Կարդա Ավ.Իսահակյանի «Պատրանք» պատմվածքը։

 

3. Փորձիր պատրանքին նայել գուսանի տեսանկյունից։ Փորձիր շարադրել գուսանի ապրումները (նրա անունից) առավոտյան, երբ հայտնաբերեց, որ պատրանքով է ապրել:

 

Ինձ թվում է որ պատրանքը մեկ-մեկ փրկում է և պատրանքով ապրելը ինչ որ չափով հեշտացնում է կյանքը,գուսանին պետք էր այդ պատրանքը որովհետև նրան ինչոր չափով փրկեց դա։

 

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 25.10.19

 

Այլ բանաստեղծությունների ընթերցում. «Անապատում, միրաժի մեջ մի բեդվին», , «Քնքուշ լուսնի շուշան-փոշին…». «Ես ձեզ ասում եմ՝ կգա ոգու սով…» և այլն։

 

Վերլուծական շարադրանք գրիր Իսահակյանի բանաստեղծությունների շուրջ։ Ուշադրություն դարձրու նրա բառապաշարին, համեմատություններին, փոխանունություններին։ Ինչպես է պատկեր ստանում, ինչ որոշիչներ է օգտագործում այդ պատկերները գունեղ ու տպավորիչ դարձնելու համար։

 

Ավետիք Իսահակյանը հանճարեղ գրող է: Գրող, որը, դուրս գալով ժամանակի կապանքներից, քայլում է նրա հետ համընթաց և մնում է արդի: Ստեղծելով իրոք դժար բայց խորը իմաստով բանաստեղծություններ: Բանաստեղծն օգնում է մեզ` դեռ կյանք չմտած պատանիներիս, պատրաստ լինել ամեն բանի: Նա կիսվում է իր ապրած ցավերով: 

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 14.10.19

 

 

Ավ. Իսահակյան. «Երկու արվեստագետ»

 

Դուրս գրիր այն բառերը, որոնք անծանոթ են քեզ, գտիր դրանց բացատրությունը բառարանի միջոցով։

 

ճգնել-ջանալ, աշխատել

կատարելատիպ-կատարյալ

խռնվել-կուտակվել

ոսկեհուռ-ոսկեթել, ոսկեհյուս

գեղահրաշ-չքնաղ

 

Գտիր երկու արվեստագետների աշխատանքում տարբերությունները։

 

Առաջին արվեստագետը կարծում էր, որ նա իր ամբողջ հոգով աշխատել է և ամեն ինչ արել է, որ քանդակը շատ լավը ստացվի։ Իսկ երկրորդ արվեստագետը կարծում էր, որ նա կիսատ է թողել իր աշխատանքը և բայց նրա մոտ չէր ստացվում այն ամբողջացնել։

 

Գտիր այն հատվածները, որտեղ երևում է հանրության վերաբերմունքը երկու արվեստագետների աշխատանքի նկատմամբ։ Համեմատիր դրանք։

 

Առաջի արվեստագետ

 

Ամբոխը ծով էր կապել հրապարակում և ալիք-ալիք կանգնել. բացին շղարշները, և արևի ոսկեհուռ սլաքների տակ շողաց շուշանափայլ — մի չքնաղագեղ կույսի անդրի։

Եվ ամբոխը հոգեզմայլ և հափշտակված՝ ծունր իջավ գեղեցկի առջև, երկրպագեց նրա կատարելատիպին, ներբողներ երգեց արվեստագետին։

 

Երկրորդ արվեստագետ

 

Ամբոխը, որ անշշուկ՝ ծով էր կապել հրապարակում և ալիք-ալիք կանգնել, երբ տեսավ անդրին, մի մարդու պես գետին խոնարհվեց, երկրպագեց և ծովի նման շառաչեց.

-Ահա՛ իսկական գեղեցիկը, միակ կատարյալը՝ անմահ և հավերժական. փա՜ռք և սքանչցում մեծ արվեստագետին. նա տվեց մեզ մեծ գեղեցկությունը։

 

Իմ կարծիքով հանրությանը ավելի դուր էր գալսի երկրորդ արվեստագետի աշխատանքը։

 

Արվեստագետ ասածի բնութագիրը՝ ըստ քեզ։

 

Արվեստագետները ստեղծում են արվեստ։ Իմ կարծիքով ամեն մարդ չէ, որ կարող է լինել արվեստագետ։

 

Մեկնաբանիր«Ա՛յն, ինչ որ տվի աղքատ ամբոխին- դա փշրանքն էր հոգուս հարստության. և ա՛յն, ինչ որ թափվեց իմ գեղեցկության տիեզերական բաժակից, նա ընկավ ամբոխի վրա և ամբոխացավ. ուրեմն այդ թո՛ղ նրան լինի, ինձ նա պետք չէ, ես բարձր եմ նրանից. նա կատարյալը չէ. նա ես չեմ…» հատվածը։

 

Նա կարծում էր, որ նա տվել է իր հոգու մի շատ փոքր մասը։

 

 

 

Գրականություն. Գրաբար. 11.10.2019

 

 

Ի մահուանն Արտաշիսի բազում կոտորածք լինէին ըստ օրինի հեթանոսաց. դժուարի, ասեն, Արտավազդ` ասելով ցհայրն.

Մինչ դու գնացեր

Եւ զերկիրս ամենայն ընդ քեզ տարար,

Ես աւերակացս ում թագաւորեմ:

Աշխարհաբար

Արտաշեսի մահվան ժամանակ, հեթանոսական սովորությամբ, շատ կոտորածներ էին լինում. սրա վրա(պատճառով), ասում են, Արտավազդը նեղանում է և ասում է հորը…

 

Հարցեր և առաջադրանքներ

 

1. Փորձիր գլխի ընկնել, թե զերկիրս ամենայն բառակապակցությունն ու աւերակացս բառը բացատրելիս որտեղից է ավելացել այս բառը:

 

2. Աշխարհաբար դարձրու Արտավազդի խոսքը:

 

Մինչ դու գնում ես և երկիրը քեզ հետ տանում ես,

Ես այս ավերակածը ոնց պետք է թագավորեմ:

 

3. Հորն ուղղված այս խոսքի մասին քո վերաբերմունքը շարադրիր.

 

ա)մեղադրիր Արտավազդին

 

Ես Արտավազդին մեղադրում եմ, որովհետև նրա հայրիկը մահանում էր նա լրիվ ուրիշ բաներ էր մտածում

 

բ)արդարացրու նրան:

 

Ես Արտավազդին արդարացնում եմ, որովհետև վերջի վերջով նա թագավոր էր դարնալու, և նա մտածում էր թէ ինչպես երկիրը ճիշտ խեկավարել:

 

4. Արտավազդի բնավորության ո՞ր գիծն է երևում այս հատվածում:

 

Ես կարծում եմ այս հատվածում երևում է Արտավազդի քիչ մարդկությունը և մի քիչ եսասիրությունը:

 

5. Բարձրաձայն կարդա հատվածն այնպես, որ նախորդ հարցի պատասխանդ զգացվի:

***

Վասն որոյ անիծեալ զնա Արտաշիսի` ասաց այսպէս.

Եթէ դու յորս հեծցիս

ՅԱզատն ի վեր ի Մասիս,

Զքեզ կալցին քաջք, տարցին

ՅԱզատն ի վեր ի Մասիս.

Անդ կայցես եւ զլոյս մի տեսցես:

 

Հարցեր և առաջադրանքներ

 

1. Ճիշտ կարդա այս բառերը.

ա) յորս, յԱզատն,

բ) որոյ,

գ) զքեզ, զլոյս:

 

2. Աշխարհաբար դարձրու հատվածը: Աշխարհաբար ինչպե՞ս կլինի` յորս հեծցիս բառակապակցությունը:

 

Որի համար Արտաշեսը նրան անիծեց՝ ասելով այսպես.

Եթե դու որսի գնաս,

Ազատ մասիսով դեպի վեր,

Քեզ բռնեն քաջքերը և տանեն

Ազատ մասիսով դեպի վեր,

Այնտեղ մնաս և լույս չտեսնես:

 

3. Ինչպես ես հասկանում զլոյս մի տեսցես արտահայտությունը:

 

Այս արտահայտությունը նշանակում է լույս չտեսնես, որն էլ նման է չար մաղթանքի:

 

4. Կազմիր նախադասություններ, որոնցում լույս տեսնել – ն ունենա տարբեր իմաստներ:

 

Մեկ տարի առաջ լույս տեսավ նորաբաց սրճարանը:

Թող դուք միշտ լույս տեսնեք:

Այս մարդը երբեք լույս չի տեսել :

 

5. Կարդա` առանց կրկնելու ՅԱզատն ի վեր ի Մասիս տողը: Ինչ է փոխվում:

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 07.10.19

 

 

1. Կարդա՛ Ավ.Իսահակյանի «Մի հին չինիական զրույց» պատմվածքը։ Բացատրի՛ր ֆիզիկական օրենքի և հասարակական օրենքի նմանությունը։

 

Երևի միակ նմանություննը այն է որ այդ օրենքները կա ունեն ժողովրդի հետ: 

 

2. Փորձիր կայսեր զգացմունքները մեկնաբանել գլխարկների պատմությունից առաջ և հետո։

 

Կայսրը սկզբում ուրախ և երջանիկ էր քանի որ նա վստահ էր իր բարիության և ժողորդի վստահության վրա, բայց հետո նա փողվեց քանի որ իմացավ արդյունքը իմ կարծիքով կայսրի արարքը ճիշտ չեր բայց նաև այդքան էլ մեղադրելի չեր քանի որ նա այդ ամենը չհասկանալո էր անում:  

 

3. Փորձիր կայսեր սխալը տարբեր փուլերում ուղղելու առաջարկներ անել։

 

Կարող եմ ասել որ այս ամենի հետևանքը միամտություններ իհարկե կայսրը իր մեղքը ունի այստեղ, բայց ամենինչ պատահում է դրա համար կարծում եմ այստեղ ուղղելու բան չկա:

 

 

 

 

 

Գրականություն. 04.10.2019

 

 

Գրաբար

 

Կարդա «Արտաշես և Սաթենիկ» պատմության 2-րդ և 3-րդ հատվածները։ Համեմատիր աշխարհաբարի հետ։

 

Երկրորդ հատվածն աշխարհաբար՝

 

Քեզ ասեմ, այ քաջ Արտաշես,

Որ հաղթեցիր քաջ Ալանի ազգին,

Արի հավատա խոսքերին Ալանի դստեր,

Տուր այդ պատանուն,

Քանի որ քենը դյուցազունների համար օրենք չի,

Այլ դյուցազունների զավակներին,

Զրկել կյանքից,

Կամ ծառայեցնել

Ստրուկների կարգում:

Եվ հավիտենական թշնամությունը

Երկու քաջ ազգերի մեջ հավերժ:

 

Երրորդ հատվածն աշխարհաբար՝

 

Արտաշեսն այս իմաստուն խոսքերը լսելով` գնաց գետի ափը և տեսնելով գեղեցիկ կույսին ու լսելով նրանցից իմաստուն խոսքեր ` նրան ցանկացավ: Կանչում է իր դայակը Սմբատին, բաց է անում իր սրտի փափագը` կին առնել ալանների օրիորդին,դաշինք և ուխտ դնել քաջերի ազգի հետ և պատանուն խաղաղությամբ արձակել: Սմբատը հավանություն է տալիս և մարդ է ուղարկում ալանների թագավորի մոտ, որ ալանների արքայազն օրիորդ տիկին Սաթենիկին կնության տա Արտաշեսին: Ալանների թագավորն ասում է .

Եվ որտե՞ղից կտա քաջ Արտաշեսը,

Հազար-հազար, բյուր-բյուր

Որպեսզի Ալանի դստերն առնի:

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 30.09.19

 

 

«Սասունցի Դավիթ» էպոսի «Դավիթ» և «Փոքր Մհեր» ճյուղերի շուրջ զրույցներ։ Հարցերի պատրաստում՝ խմբային աշխատանք։ Գրառումներ բլոգներում, հերոսների բնութագրում։

 

Էպոսի հիմնական սյուժեի զարգացումը բնության ուժերի՝ իսկական մարդու վերամարմնավորվելու ընթացքն է, որոնք մարդկային հասարակության պատմության արշալույսին սկսեցին ընդունել կենդանական կամ մարդկայնացված ձևեր։ Հերոսների յուրաքանչյուր հաջորդ սերանդը ավելի ու ավելի է մոտենում երկրին, ավելի ու ավելի է մոտենում երկրավոր մարդու կերպարանքին։

Էպոսի հերոսները, ինչքան էլ իրենց ծագմամբ, գերբնական հատկություններով ու արարքներով կապված լինեն բնության և նրա ուժերի հետ, այն ուժերի, որ հնագույն մարդն անհամեմատ ավելի սուր էր զգում, քան այն մարդը, որն արդեն վարժվել էր իրեն ենթարկել այդ ուժերի թեկուզ մի մասը — խորապես մարդկային են։

 

Տեղեկություններ «Սասունցի Դավիթ» բնագրի մասին։

 

Հոյակապ, վշտահար, անշեջ, կանթեղ, ճգնություն, նշխար, մագաղաթ, դժգույն, եղեռն, նախճիր, հորդա, դժխեմ, գեղջուկ, խանդավառ, դյուցազուն, ոսոխ, բյուրավոր, անընկճելի բառերը բացատրիր։

 

Հոյակապ – փառահեղ, շքեղ, հոյակերտ

Վշտահար – վշտով լցված, վշտի արտահայտություն ունեցող

Անշեջ – մտաբորբոք, անմար, անմոռաց

Կանթեղ – լուսավորության սարք կամ հարմարանք յուղի ճրագի, վառած մոմի կամ էլ ջահի ձևով

Ճգնություն – հոգեկան ու ֆիզիկական ուժերի լարում

Նշխար – կտորտանք, մնացուկ, մնացորդ, փշուր

Մագաղաթ – կենդանիների հատուկ եղանակով մշակվող մորթի, որ գործածվում է գրելու համար՝ որպես թուղթ

Դժգույն – գունատ, գույնը գցած

Եղեռն – կոտորած

Նախճիր – կոտորած, արյունահեղություն

Հորդա – գազանների խումբ, ոհմակ

Դժխեմ – չարիք ծնող

Գեղջուկ – գյուղացի

Խանդավառ – խանդով՝ եռանդով՝ ոգևորությամբ վառված

Դյուցազուն – դիցաբանական, առասպելական հերոս

Ոսոխ – թշնամի

Բյուրավոր – անթիվ, անհամար

Անընկճելի –  որին չի կարելի ընկճել, ոչ ընկճելի

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 27.09.2019. Գրաբար

 

Գրաբարի ձեռնարկ-մաս 1-ին-ից կարդա «Արտաշես և Սաթենիկ» զրույցի առաջին հատվածը՝ էջ 10-11։ Կարդա նաև աշխարհաբար տարբերակը։ Համեմատիր։ Կատարիր առաջարկվող առաջադրանքները։

***

Զայսու ժամանակ միաբանեալ Ալանք լեռնականօքն ամենայնիւ, յինքեանս արկանելով եւ զկէս Վրաց աշխարհին` մեծաւ ամբոխիւ տարածեալ ընդ աշխարհս մեր: Ժողովէ եւ Արտաշէս զիւրոց զօրացն բազմութիւն, եւ լինի պատերազմ ի մէջ երկոցունց ազգացն քաջաց եւ աղեղնաւորաց: Սակաւ ինչ տեղի տայ ազգն Ալանաց, եւ գնացեալ անցանէ ընդ գետն մեծ Կուր, եւ բանակի առ եզերբ գետոյն ի հիւսիսոյ եւ հասեալ Արտաշէս բանակի ի հարաւոյ, եւ գետն ընդ մէջ նոցա:

Բայց քանզի զորդի Ալանաց արքային ձերբակալ արարեալ զօրացն Հայոց ածեն առ Արտաշէս` զխաղաղութիւն խնդրէր արքայն Ալանաց, տալ Արտաշիսի զի՛նչ եւ խնդրեսցէ. եւ երդմունս եւ դաշինս ասէր հաստատել մշտնջենաւորս, որպէս զի մի՛ եւս մանկունք Ալանաց ասպատակաւ հինից ելցեն յաշխարհս Հայոց: Եւ չառնուլ յանձն Արտաշիսի առ ի տալ զպատանին` գայ քոյր պատանւոյն յափն գետոյն ի դարաւանդ մեծ, եւ ի ձեռն թարգմանաց ձայնէ ի բանակն Արտաշիսի:

 

Աշխարհաբար

 

Այս ժամանակ ալանները, բոլոր լեռնականների հետ միաբանվելով, Վրաց աշխարհի կեսն էլ իրենց կողմը ձգելով, մեծ բազմությամբ գալիս սփռվում են մեր աշխարհում: Արտաշեսն էլ ժողովում է իր զորքերի բազմությունը, և տեղի է ունենում պատերազմ երկու քաջ և աղեղնավոր ազգերի միջև: Ալանների ազգը փոքր – ինչ հետ է նահանջում և մեծ Կուր գետն անցնելով` բանակ է դնում գետի ափին` հյուսիսայինն կողմից. Արտաշեսն էլ գալով բանակում է գետի հարավային կողմում. գետը բաժանում է երկուսին:

Բայց որովհետև հայոց զորքերն ալանների թագավորի որդուն բռնում Արտաշեսի մոտ են բերում, ալանների թագավորը հաշտություն է խնդրում` խոստանալով տալ Արտաշեսին` ինչ որ ուզի, առաջարկում էր նաև երդումով դաշինք անել, որ ալանների երիտասարդներն այնուհետև չասպատակեն Հայոց աշխարհը: Երբ Արտաշեսը չի համաձայնում պատանուն հետ տալ, պատանու քույրը (Սաթենիկը) գալիս է գետի ափը, մի բարձրավանդակ և թարգմանների միջոցով ձայն է տալիս (խոսքն ուղղում է) Արտաշեսի բանակին:

 

Հարցեր և առաջադրանքներ

 

1. Հատվածը բարձրաձայն կարդա գրաբար և աշխարահաբար:

 

2. Այս բառերն ու բառաձևրը գտիր և դուրս գրիր գրաբար հատվածից.

 

ժողովում է – Ժողովէ

լինում է – եւ լինի

տեղի է տալիս (նահանջում է) – ինչ տեղի տայ

անցնում է – անցանէ

բանակում է (բանակ է դնում) – եւ բանակի առ

գալիս է – գայ

ձայնում է (ձայն է տալիս) – ձայնէ ի

այս ժամանակ – զայսու ժամանակ

պատանու քույրը – քոյր պատանւոյն

գետի ափը – յափն գետոյն

Արտաշեսի բանակը – բանակն Արտաշիսի

գնալով – գնացեալ

հասնելով – հասեալ

բոլոր լեռնականների հետ միաբանվելով – միաբանեալ Ալանք լեռնականօքն ամենայնիւ

ձերբակալելով – ձերբակալ

մեծ բազմությամբ – զօրացն բազմութիւն

երկու քաջ և աղեղնավոր ազգերի միջև – ի մէջ երկոցունց ազգացն քաջաց եւ աղեղնաւորաց

Ալանների արքայի որդուն – զորդի Ալանաց արքայի

գետը նրանց միջև – գետն ընդ մէջ նոցա

երդումներ և դաշինք – եւ երդմունս եւ դաշին

ալանների երիտասարդները – մանկունք Ալանաց

 

3. Գրիր այս բառերի նույնանիշները (նույն իմաստն ունեցող բառեր).

 

Վրաց աշխարհ – Վրաստան, Հայոց աշխարհ – Հայաստան:

 

4. Ի՞նչ վերաբերմունք ունի հեղինակն ալանների նկատմամբ (գրիր և պատճառաբանիր):

 

Հեղինակը ունի լավ վերաբերմունք որովհետև նա չեր դնում համեմատություն նրացն մեջ կար կոնկրետ հավասարություն:

 

5. Ի՞նչ իմացար Արտաշեսի և Սաթենիկի մասին:

 

Ես գիտեի որ Արտաշեսը Հայոց թագավորն է եղել բայց չգիտեի որ Սաթենիկը եղել էր ալանի արքայի դուստրը:

 

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. 20.09.2019

 

 

Ձմեռն էանց, անձրեւք անցին եւ գնացեալ մեկնեցան: Ծաղիկք երեւեցան յերկրի մերում, ժամանակ եհաս հատանելոյ, ձայն տատրակի լսելի եղեւ յերկրի մերում: Թզենի արձակեաց զբողբոջ իւր, որթք մեր ծաղկեալք ետուն զհոտս իւրեանց: Արի եկ, մերձաւոր իմ, գեղեցիկ իմ, աղաւնի իմ, եւ եկ դու: Երեւեցո ինձ զերեսս քո եւ լսելի արա ինձ զբարբառ. զի բարբառ քո քաղցր է, եւ տեսիլ քո գեղեցիկ:

 

Հարցեր և առաջադրանքներ

 

1. Նկատեցի՞ր, որ իւ բաղաձայնից առաջ կարդացվում է յու (հիշիր նաև իւրաքանչիւր, իւրմէ, սրբութիւն բառերը):

 

2. Աշխարհաբար դարձրու հատվածը և վերնագրիր:

 

Անցան…

Ձմեռն անցավ, անձրևները անցան և գնալով մեկնեցին: Ծաղիկները երևացին մեր երկրում, ժամանակ եկավ ավետելու, տատրակի ձայնը լսվեց մեր երկրում: Թզենին արձակեց իր բողբոջը, մեր ծաղկած որթերը տվեցին իրենց բույրերը: Արի, իմ մերձավոր, իմ գեղեցիկ, իմ աղավնի արի դու: Երևացրու ինձ քո խոսքը և լսելի արա ինձ քո բարբառը, քո բարբառը քո քաղցր է և տեսիլն է քո գեղեցիկ:

 

4. Հատվածը երկու մասի բաժանիր և բացատրիր այդ բաժանումը: Իսկ ինչպե՞ս են դրանք իրար հետ կապվում:

 

Սկզբում հեղինակը նկարագրում էր բնությունը, ձմռան վերջանալը, գարնան սկիզբը, իսկ երկրորդ մասուն ինչ-որ մեկին էր ուղղում իր խոսքը և ուզում ասել, որ կարոտել է: Դրանք կապավում են իրար հետ երևի այն բանով, որ հեղինակն ուզում է նկարագրել, թե ինչքան երկար ժամանակ է անցել հանդիպումից:

 

5. Որտե՞ղ (ո՞ր բառում, բառակապակցության մեջ կամ հատվածում) է արտահայտված բանաստեղծության տրամադրությունը:

 

Ես կարծում եմ, որ բանաստեղծության տրամադրությունը արտահայտված է այս նախադասության մեջ՝ Ծաղիկները երևացին մեր երկրում, ժամանակ եկավ ավետելու, տատրակի ձայնը լսվեց մեր երկրում:

 

6. Ո՞րն է այս բանաստեղծության մեջ արտահայտված զգացումը:

 

Հեղինակը նկարագրում էր, թե ինչպես անցավ ձմեռը և արդեն գալիս է պայծառ գարունը, իսկ նա դեռ կարոտում է ինչ-որ մեկին:

 

 

 

 

 

Գրականություն. 13.09.2019

 

Կարդում ենք գրաբար.

 

Գրաբարի ձեռնարկ-մաս 1-ին (էջ 8-10)։ Կատարիր գրքում եղած առաջադրանքները։

 

Քրիստոս  ի մէջ մեր  յայտնեցաւ

Քրիստոս ի մէջ մեր յայտնեցաւ,

Որ Էն Աստուած աստ բազմեցաւ.

Խաղաղութեան ձայն հնչեցաւ,

Սուրբ ողջունի հրաման տուաւ:

Եկեղեցի մի անձն եղև,

Համբոյրս յօդ լրման տուաւ.

Թշնամութիւնն հեռացաւ,

Սէրն յընդհանուրս սփռեցաւ:

Արդ, պաշտօնեայք՝ բարձեալ զձայն,

Տո՛ւք զօրհնութիւն ի մի բերան,

Միասնական Աստուածութեանն,

Որում սրովբէքն են սրբաբան:

 

Աշխարհաբար՝ 

 

Քրիստոսը մեր մեջ հայտնվեց,

Որ էն Աստվածը բազմեց,

Խաղաության ձայնը հնչեց,

Սուրբ ոջույնի հրաման տրվեց:

Եկեղեցին մի անձ եղիր,

Համբույրս դեպի օդ լուր տվեց.

Թշնամությունը հեռացավ,

Սերն ընդհանուր սփռվեց:

Հիմա պաշտոնյաները՝ բարձրացնելով ձայնը,

Տվեք օրհնություն միաբերան,

Միասնական Աստվածության,

Որում սրովբեքն են սրբաբան:

 

Առավոտ լուսոյ

Առավօտ լուսոյ

Արեգակն արդար

առ իս լոյս ծագեա:

Բխումն ի հօրէ

Բխղեա ի հոգւոյս

բան քեզ ի հաճոյս:

Գանձդ ողորմութեան

Գանձիդ ծածկելոյ

Գտող զիս արա:

Դուռն ողորմութեան

Դավանողիս բաց

դասեցո վերնոցն:

 

Աշխարհաբար՝

 

Առավոտվա լույսը,

Արեգակն արդար

Դեպի ինձ լույս ծագեց:

Բխում է հորից

Բխեց հոգուց

Բառեր, որ քեզ հաճույք կպատճառեն:

Գանձդ ողորմության

Գանձիդ ծածկված

Գտնող ինձ դարձրու:

Դուռը ողորմության

Դավանողիս բաց,

Դասիր բարձր:

 

 

 

 

 

 

 

Գրականություն. Տնային աշխատանք. 06.09.2019

 

 

ԾՆՈՒՆԴ ՎԱՀԱԳՆԻ

 

Երկնէր երկին, երկնէր երկիր,

Երկնէր եւ ծովն ծիրանի.

Երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ:

Ընդ եղեգան փող ծո՛ւխ ելանէր,

Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելանէր.

Եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ:

Նա հուր հեր ունէր,

Բո՛ց ունէր մօրուս,

Եվ աչկունքն էին արեգակունք:

 

Հարցեր և առաջադրանքներ

 

1. Գույն մատնանշող բառերը դուրս գրիր: Ո՞րն է բանաստեղծության մեջ իշխող գույնը:

 

 Գույն մատնանշող բառեռն են հուր,արեգակունք,ծուխ,բոց:Այստեղ գերիշխում է կարմիր ոսկեգույն վառ արևի գույները:

 

 

2. Վահագնին նկարագրող պատկերները դուրս գրիր և ըստ դրանց ինքդ նկարագրիր նրան:

 

 Եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ:

Նա հուր հեր ունէր,

Բո՛ց ունէր մօրուս,

Եվ աչկունքն էին արեգակունք:

 

 Այս բառերն էին նրան նկարագրում:Իմ կարծիքով նա վառ տեսք ուներ պայծառ աչքեր և մուք նարնջագույն մազեր:

 

3. Ինչո՞ւ էր Վահագնն այդպիսին (ուշադրություն դարձրու նախորդող պատկերներին և պատասխանիր ըստ դրանց):

 

Ես կարծում եմ որ Վահագնն այդպիսին էր քանի որ նա արևի աստված էր նրա ծնուննդը բանաստեղծությունում շատ վառը և պայծառ են նկարագրում:

 

4. Քո կարծիքով, այս ծնունդն իրակա՞ն է, երևակայակա՞ն, թե՞ ինչ – որ բան խորհրդանշող:

 

Ամեն բան մի բան խորհրդանշում է ուղղակի սա շատ մեծ միտք է որը թեկուզ կարող է լինել երևակայական բայց հանճարեղ է:

 

5. Բանաստեղծությունն այնպես խմբագրիր, որ կրկնվող բառեր ու արտահայտություններ չլինեն:

 

Երկնէր երկին, երկիր,

Եւ ծովն ծիրանի.

Երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ:

Ընդ եղեգան փող ծո՛ւխ և բո՛ց ելանէր.

Եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ:

Նա հուր հեր ունէր,

Բո՛ց մօրուս,

Եվ աչկունքն էին արեգակունք:

 

6. Բարձրաձայն կարդա և՛ բանաստեղծությունը, և՛ քո խմբագրածը. Փորձիր հասկանալ` թե ի՞նչ են տալիս կրկնությունները:

 

Իմ կարծիքով իմաստը չի փոխվում ուղղակի ավելի թեթև և հեշտ է լինում կարդալ: 

 

7. Բանաստեղծությունն աշխարհաբար դարձրու:

 

Երկնում էր երկինքը, երկնում էր երկիրը,

Երկնում էր և ծիրանի ծովը.

Երկունքն էր բռնել ծովում նաև կարմիր եղեգնիկին.

Եղեգան փողից ծուխ էր ելնում,

Եղեգան փողից բոց էր ելնում,

Եվ բոցից դուրս էր վազում մի խարտյաշ պատանեկիկ.

Նա հուր մազեր ուներ,

Ուներ բոցեղեն մորուք,

Եվ աչքերն էին արեգակներ:

 

 

 

 

 

 

 

 

Ուսումնական պլանի պարզաբանումներ

 

Ես կարծում եմ, որ ճիշտ  համակարգով  է աշխատում  ավագ դպրոցը, կան նորացվաց կետեր իհարկե ամեն ինչ մի քիչ խստացվել էր։  Դուր եկավ  25 և 26 կետերը, քանի որ այդպիսի բան չկա այլ դպրոցներում, ես շատ տարիներ  սովորել եմ այս դպրոցում դրա համար չեմ կարող ասել թէ ինչն է լավ կամ ինչն է վատ, բոլորը կարծես արդեն անսովոր չլինեն բայց ինձ թվում է նորեկների համար շատ հետաքրքիր կլինի։ Այս տարին նաև մեր համար էլ հետաքրքիր կլինի, քանի որ կստեղծվի նոր ծանոթություներ։

Wolf

 

The body of the wolves is 105-160 cm, the mass is 32-50 kg, rarely - up to 76 kg. Live in Europe, Asia, North America. He lives in steppes, deserts and forests. Desert and desert wolves live in the underground quays or occupy the abandoned beasts of other animals (foxes, brooks) in the forests, hills and reeds, in the mountains, in the caves. The wolf is mostly gray, the tiger, the more light-colored, the winter is almost white, the forest is dark, the desert-gray red-red. Feeds with wild and petty bombs (chooses the weakest and the elderly), dogs, rabbits, small rodents.

 

 

Գայլ

 

Գայլերի մարմնի երկարությունը 105–160 սմ է, զանգվածը՝ 32–50 կգ, հազվադեպ՝ մինչև 76 կգ: Ապրում են Եվրոպայում, Ասիայում, Հյուսիսային Ամերիկայում: Բնակվում է տափաստաններում, անապատներում, անտառներում: Տափաստանային և անապատային գայլերն ապրում են գետնափոր բներում կամ զբաղեցնում այլ կենդանիների (աղվես, գորշուկ) լքված բները, անտառայինները՝ որջերում և եղեգնուտներում, լեռնայինները՝ քարանձավներում: Գայլը հիմնականում մոխրագույն է, տունդրայում՝ ավելի բաց գույնի, ձմռանը՝ գրեթե սպիտակ, անտառայինը մուգ է, անապատայինը՝ գորշ շիկակարմիր: Սնվում է վայրի և ընտանի սմբակավորներով (ընտրում է ամենաթույլերին ու ծերերին), շներով, նապաստակներով, մանր կրծողներով:

 

 

 

 

 

 

Հրաբուխներ

 

Երբ հալված ապարը երկրի մակերևույթի վրա գտնվող ճեղքից դուրս է ժայթքում, առաջանում է հրաբուխ: դրանց մեծ մասը առաջանում տեկտոնական սալերի եզրերին: Մագմա կոչվող հալված ապարը ձևավորվում է երկրակեղևի խոր շերտերում կամ նույնիսկ միջնապատյանում: Երկրի մակերևույթի հասած մագման կոչվում է լավա: Ստրատոհրաբուխներ կոչվող խոշոր հրաբուխներն առաջանում են մի շարք ժայթքումների առձյունքում, որոնցից յուրաքանչյուրը նախորդի վրա ավելացնում է կարծրացած լավայի և մոխրի ևս մեկ շերտ:Հրաբուխները լինում են գործող, քնած և հանգած կախված այն բանից, թե ինչ հաճախականությամբ են ժայթքում:

 

Volcanoes

 

When a melted rock is thrown out of the cracks on the surface of the earth, a volcano is formed. most of them occur on the edges of the tectonic plates.The molten rock called the magma is formed on the deep layers of the earth or even in the midst. The surface of the Earth is called lava.Large volcanoes called stratospheres emerge from a series of eruptions, each of which adds to another layer of hardened lava and an ash: the volcanoes are operating, sleeping, and dead depending on the frequency they erupt.

 

 

 

 

Notatre

 

With its long-necked neck and very sharp teeth, this marine creeper was well-armed for catching fish that made up of the Triassic whale seas. The sea-reptiles of the Mesozoic era originated from the land animals that were walking on four strong legs.The notebooks had the same structure as the tricks, but they were tailor-made for swimming with their swollen legs and a long, strong tail through which they were moving in the water. Long, sharp teeth of sketches were ideal for catching fish, which were their main hunting.

 

Նոտազավր

 

Իր երկարամիտ պարանոցով և սուր ատամներով, այս ծովային դինոզավրը լավ զինված էր ձկների ձկնորսության համար, որը կազմված էր Տրիասի ձկնային ծովերից: Մեզոզոյան դարաշրջանի ծովային սողունները ծագել էին ցամաքային կենդանիներից, որոնք քայլում էին չորս ամուր ոտքերի վրա:Նոտազավրերն ունեին նույն կառուցվածքը, ինչ նոտազավրակերպերը, սակայն հարմարեցված էին լողալու համար իրենց լողաթաղանթավոր ոտքերով և երկար, ուժեղ պոչով, որի միջոցով առաջ էին շարժվում ջրում: Նոտազավրերի երկար, սուր ատամները իդեալական էին սայթաքում ձկներ բռնելու համար, որոնք էլ հանդիսացել են նրանց հիմնական որսը:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

What is the dinosaur

 

The first dinosaurs appeared about 235 million years ago Their ancestors were small, thin archeozavir reptiles, who stood and walked on their feet as mammals. The dinosaurs also walked in such a high position, and that was one of the reasons for their enormous size. Many dinosaurs, including carnivores, stood on both legs and maintained a balance with a long tail, but larger vegetarians stood on four legs, all of which had the same anatomical features as today's vertebrate animals.

 

 

Ինչ է դինոզավրը

 

Առաջին դինոզավրերն առաջացել են մոտ 235 միլիոն տարի առաջ: Դրանց նախահայրերը եղել են փոքր, նիհար արխեոզավր սողունները, որոնք կանգնում ու քայլում էին իրենց ոտքերի վրա ինչպես կաթնասունները: Դինոզավրերը ևս քայլում էին նման բարձր դիրքով, և դա էր դրանց հսկայական չափերի պատճառներից մեկը: Բազմաթիվ դինոզավրեր,ներառյալ մսակերները,կանգնում էին երկու ոտքի վրա և հավասարակշռությունը պահում երկար պոչի օգնությամբ:Սակայն ավելի խոշոր բուսակերները կանգնում էին չորս ոտքի վրա:Նրանք ունեին բոլոր նույն անատոմիական հատկանիշները,ինչ այսօրվա ողնաշարավոր կենդանիները:

 

 

 

Տարվա ամփոփում

 

Այս տարին ինձ համար բավականին հետաքրքիր անցավ, ինչպես միշտ, թարմացավ իմ գիտելիքների պաշարը։ Իմ կարծիքով այս տարին լուրջ հետևանքներ է թողում իններորդ դասարանի համար, այս տարվա գործունեությունը շատ խիտ էր, օրինակ՝ ավելացվել էին նոր առարկաներ, և ավելի դժվար էր դարձել մեր դասացուցակը։Իմ թերությունը այն էր, որ  ես ինձնից ավելին էի սպասում, իսկ առավելությունները շատ էին, բայց փոքր-փոքր։Ես սպասում եմ իններորդ դասարանում, որ ավելի քան հետաքրքիր կանցնի մեր առօրյան, ավելի ազատ։ Հենց առաջին կիսամյակը կանցնի շատ արկածային, քանի որ մենք ծանոթանալու ենք նոր ուսուցիչների հետ, նոր մեդիա կրթության հետ։

 

 

 

 

Երեք ինչու

 

Վերլուծություն՝

 

Այս Ակուտագավա Ռյունոսկեի պատմվածքը շատ ձանձրալի և անհասկանալի էր ինձ համար: Նա սկսում է հետաքրքիր հարցերով, որոնք շատ քչերը կհասկանան, սակայն երևում է, որ նա միակն է ով հասկանում է պատասխանները: Կամ ել դա ուղղակի նա հարց է ունեցել և ուզել է պատասխանը իմանալ և դրա համար մարդկանց է այս հարցումը տվել:

 

 

 

Ակսել Բակունցի <<Միրահավը>>

 

Ինձ համար Ակսել Բակունցի <<Միրահավը>> պատմվածքը հետաքրքիր էր այն պատճառով, որ նա միրհավը խորհրդանշում էր, որպես Սոնան: Իմ կարծիքով այն միրհավը, որ Դիլան դային փորձեց բռնել, խորհրդանշում էր Սոնային: Նա նաև փորձեց Սոնայի հետ լինել, ինչպես փորձեց մոտենալ միրհավին:Իմ կարծիքով միրհավի թողած երկու փետուրները Դիլանի համար Սոնայի թողած հիշողություններն են: Իր հիշողությունները նրանց երկուսի մասին: Հիշողություններ այն բոլոր օրերի մասին, որ իրենց մանկության ժամանակ իրար հետ են անցկացրել: Կարծում եմ, որ Դիլանն էլ էր այդ ամբողջը նմանեցնում Սոնայի հետ և այդ պատճառով էլ փորձում էր որսալ միրհավին:

 

 

 

 

 

Ռաֆայել Նահապետյան. «Փախուստ»

 

Այս պատմվացքը նրա մասին էր, որ երկու արքա ամենինչ ունենալուց հետո ուզում են պարզեն ով է ավելի ուճեղ ու պատերազմ են հայտարարում, ընդվորում իրենք պատերազմում չեն մասնակցում և իրենց պատճառով անմեղ կյանքեր են կործանվում, սիրող սրտեր են բաժանվում։ Այսպես վարվելը սխալ է, եթե դու տղամարդ ես և ուզում քո ուժը ցույց տաս ապա քո ուժը ցույց տուր ոչ թէ քո զորքինը։ Հիմա էլ է այդպես, բարձր պաշտոնյա մարդիկ դուրս են գալիս բանավեճի և ով ունի ավելի շատ ժողովրդի վստահություն նա էլ հախթում է։

 

Ֆազիլ Իսկանդեր. «Լուսաֆոր»

 

Այս պատմվացքի ասելիքն այն է, որ մարդ իր մտածելակերպով և որոշումով պիտի դառնա  քաղաքացի։ Եթե մարդ իրեն համարում է քաղաքացի ապա նա չպետք է անցնի քաղաքացուն տրված իրավունքի սահման։ Ինձ թվում է պատմվացքը միայն քաղաքացի լինելու մասին չի ակնարկում, այն կյանքին է ակնարկում։ Եթե ինչոր մեկը ուզենա կոպիտ ասած “մարդ” դառնա, ապա ինքը պիտի իր որոշումների, կարծիքի, և մտածելակերպի վրա հենվի։ Ինձ թվում է դա այդքան էլ ճիշտ չէհ, ինձ թվում է դու պիտի քո ժանապարհը անցնելու համար նախ, խոսես մեկի հետ ով անցել է նույն ճանապարհը և նրանից խորհուրդ խնդրես թէ ինչպես անցնել այդ ճանապարհը։

 

 

 

 

 

Ղազարոս Աղայան. հոդվածներ

 

Դուրս բեր մտքեր, արտահայտիր քո վերաբերմունքը: 100 տարի անց արդիակա՞ն են այս մտքերը, թե՝ ոչ. Ինչպե՞ս:

 

Ի՞նչ կվաստակես նրանից, եթե ասես․ «Սուր քո, և պարանոց մեր»։ Չ՞է որ թշնամին էլ հենց այդ կուզի և սուրը պարանոցիցդ անպակաս կպահե, ինչպես որ կա և եղել է միշտ։

 

Իմ կարծիքով այս միտքը ճիշտ է, որովհետև պետք չէ տալ կյանքը ուրիշին, մանավանդ հակառակորդին, դա հանձնվելու նշան է:   

 

Գոյության պաշտպանությունը հակառակ չէ ոչ մի օրենքի:

 

Իմ կարծիքով  կյանքը պաշտպանելու մեջ չկա ոչ մի վատ բան: Դա մեղք չէ, այլ գոյության պաշտպանություն:

100 տարի անց այս օրենքները դեռ աշխատում են, ուղղակի մարդիկ դարձել են ավելի գրագետ և չեն շարժվում սխալ համոզմունքներով:

 

 

 

 

 

 

Ջաննի Ռոդարի

 

Ի՞նչ է խորհրդանշում այստեղ կապույտ գույնը:

 

Այս հեքիաթում կապույտ գույնը խորհրդանշում է ազատություն և անկախություն։

 

Քո կարծիքով, ինչու՞ է ազատ ճանապարհը տանում դեպի երկինք:

 

Իմ կարծիքով երկինքը խորհրդանշում է ազատ և անկախ ապագա և այդ պատճառով էլ ազատ ճանապրհը տանում է երինք։

 

Զուգահեռներ անցկացրու այս պատմվածքի և մեր օրերում կատարվող դեպքերի միջև:

 

Այս հեքիաթի և իրական կյանքի լուսացույցի տարբերությունն այն է, որ հեքիաթում լուսացույցները աշխատում էր ի օգուտ մարդկանց, իսկ իրական կյանքում ճիշտ հակառակը։

 

 

 

Ես մի երեխա եմ, որը յոթ երեխա է։ — Ինչով եք նման աշխարհի մյուս երեխաներին։

 

Ես նման եմ նրանով, որ երկուսսել ունենք երազանքներ, ծնողներ: Նրանք նման չեն, ուղակի համեմատում են միմիյանց հետ, այդ պատճառով կոչվում է մեկը և յոթը:

 

․․․ բայց նրանք նույն երեխան էին և նույն լեզվով էին ծիծաղում․․․ — Բացատրիր այս միտքը։

 

Ես կբացատրեմ այսպես՝ նրանք նույն մարդիկ են այսինքն զույգ:

 

Ի՞նչ պատգամ կա այս ստեղծագործությունում։

 

Նրանք յոթնել նույն երեխաներն էին և միայն անւներն էր ուրիշ  մնացած ամեն ինչ նույնն էր: Օրինակ ծիծաղը, երազանքը և այլն:

 

Երբ կդադարենք պատերազմել (6-8 նախադասություն)։

 

Բոլոր պետություններում լինում են պատերազմներ ։ Պատերազմները  հիմնականում առաջանում են փոքր վեճերից փոքր վեճերը դառնում են կռիվ իսկ լուրջ կռիվը դառնում են պատերազմ  , իսկ պատերազմներից տուժվում է ժողովուրդը։Դրա  համար պետք չե փոքր վեճերից սարքել  պատմություն պետք է ամենինչին նայել թեթև ։Պատերազմները կդադարեցվի այն ժամանակ երբ , որ  մարդիկ հասկանան որ պատերազմները նրան միայն խանգարում է։

 

 

 

դուրս բերել այն արտահայտությունը, որը համարում եք պատմության «մեխը»: Հիմնավորել ընտրությունը:

 

Երիտասարդ խեցգետինը չգիտեր ինչ պատասխաներ ու լուռ մնաց: Բայց ինքն իրեն ասում էր.

-Չէ՛, ե՛ս եմ իրավացի:

Ու հրաժեշտ տալով ծեր խեցգետնին` հպարտորեն շարունակեց իր ճանապարհը:

 

Ես սա եմ հասկանում պատմության մեխը որովհետև խեցգետինը չնայած ամեն ինչին նա շարունակեց իր ճանապրհը։ Դա շատ կարևոր է և հենց դրա պատճառով նա հպարտացավ դրանով։

 

բնութագրիր ծեր խեցգետնին. ինչքանո՞վ է այն իրական

 

Իմ կարծիքով այո նա նման է իրականին որովհետև շատ մարդիկ կան որոնք ավելկ երիտասարդ սեր դին պատմում են իրենց կյանքի պաբերից և առարկում են այդ երիտասարդ սերնդին որ այդպես չի կարելի անել կամ էլ կարելի է։

 

վերջաբանը համոզե՞ց ձեզ. ինչու՞:

 

 

 

Ծեր մորաքույր Ադան

Առաջադրանքներ

Ծեր մորաքույր Ադան միանգամից իր համար մի բազկաթոռ ընտրեց պատուհանի մոտ և մի թխվածքաբլիթ փշրեց պատուհանագոգին: —Այս նախադասությամբ փորձիր բնութագրել մորաքույր Ադային:

Մորաքույր Ադան բարի էր և ուզում էր օգնել ուրիշներին, որպեսզի նրանք իր նման անօգնական չմնան:

… Ի՞նչ օգուտ ստացաք սրանից — այս նախադասությամբ բնութագրիր մյուս երկու ծեր կանանց:

Նրանք ունեն էգոիստական վերաբերմունք, իսկ հաճախ ավելի կարոևր է ուրիշներին օգնել:

… Ծեր  մորաքույր Ադան մի փոքր խելագար է — համաձայնիր կամ հերքիր այս միտքը:

Ուղղակի մորաքույր Ադան շատ բարի էր, իսկ շատերի համար դա խենթություն է:

…Երանի պատուհանագոգին թխվածքաբլիթ դնելը բավական լիներ մեր զավակներին վերադարձնելու համար — Դե´, գնացեք, գնացեք: Ինչի՞ն եք սպասում: Թևերը թռչելու համար են ստեղծված:— Որ տեսակետն ես դու պաշտպանում.ինչու՞:

Ադան նույնպես շատ էր կարոտում իր զավակներին, բայց դրանից նա չէր չարանում:

Լրացուցիչ առաջադրանք

Պատմվածքը կարդացեք ձեր ծնողների համար և վերջին հարցն ուղղեք նրանց. պատասխանը գրի առեք կամ ձայնագրեք:

Թեև թևերը թրչելու համար են, բայց երբեմն կարոտն ու մտերիմներին տեսնելու ցանկությունը թև է դառնում և մեզ տանում դեպի իրենց: Երբեք պետք չէ մոռանալ մտերիմներին, առավել ևս ծնողներին: Պետք է միշտ հիշել, որ ծնողները հավերժ չեն և այլ գեղեցիկ հեռուները արժանի չեն նրան, որ մոռանաս ծնողներիդ: 

«Լաց լինել» բառը

Առաջադրանքներ

Ի՞նչ ես կարծում, կգա՞ այնպիսի ժամանակ, երբ վերը նշված իրերն ու երևույթները չեն լինի. իսկ պե՞տք է, որ չլինեն. ինչու՞:

Ինձ թվում է, որ այդ ժամանակը կգա: Ես հավատում եմ, որ կգա մի օր, որ չեն լինի ցավ պատճառող իրեր և երևույթներ: Բայց ես կուզեի, որ մնային ուրախության և խղճի արցունքները:

Պատկերացրու քո վաղվա աշխարհը — ի՞նչ կցանկանաս, որ այնտեղ չլինի — ինչու՞: Իսկ փոխարենը ի՞նչ (ինչե՞ր) լինի:

Ես կուզենամ, որ չլինեն տգեղ, աղքատ ու չար մարդիկ, չլինի նաև տխրություն: Թող լինեն միայն վերընշվածների հակառակ երևույթները:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ինձ վաղենալու խիզախությունը,

ինձ տառապանքի ուրախությունը,

ինձ այս կածանի մտերմությունը

ինձ հողի հանդեպ այս ջերմությունը 

ինձ այս քարափի ընկերությունը 

ինձ երգի տաժանքն ու գերությունը

մնացածը ձեզ

ձեզ այս աշխարհն ու այս տերությունը։

 

Այս  բանաստեղծությունում նա ասում է թե ինչ նրան պետք ինչ բնավորության գծեր են պետք նա ուզում էր ասել որ այս կյանքում նրան քիչ բան է պետք և նա կուզեր որ բոլորը երջանիկ լինեի աշխարհի տերը լինեին: 

 

Աչքս անտառից չկշտացավ 

ականջս բառից չկշտացավ

ախ հոգնած ոտքս դար ու քարոտ 

այս ճանապարհից չկշտացավ։

 

Շատ գեղեցիկ էր գրված նա փորձում էր համեմատումով բացատրել իր տառապանքը նաև կարող եմ ասել որը այս հատվածներից գոնե մեկը բոլորս զգացել ենք կամ տեսել ենք այդպիսի մարդկանց:

 

Սուս սլանում է կրկին 

քամին-ձորում ձիավոր

ու տանում է իր գլխին 

մեր տան ծուխը ծիլավոր։

 

Նա շատ գեղեցիկ նկարագրում է քամուն մանավանդ իմ դուրը եկավ առաջին հատվածը որը շատ ճիշտ բնութագրում էր քամուն

 

Մրսած մի տորթ կա օդում 

լուռ մի որոտ կա օդում 

ամպը շրթունք է արել 

ամպրոպի հոտ կա օդում։

 

Այս բանաստեղծությունը իմ դուրը եկավ այն պաճառով որ նա յուրահատուկ էր քանի որ նա նկարագրում էր թե օդում ինչ է կատարվում նա համապատասխանացնում էր վերևային կյանքը և ներքևային:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Վրացերենի օրեր

 

Կարդալ ,,Տղան և շունը,, պատմվածքը. հեղինակ՝ Արչիլ Սուլակաուրի:

 

Առաջին հատված (էջ 474 — … նետվեց բակն ու թաքնվեց այնտեղ)

Գտնել հետևյալ բառերի և բառակապակցությունների բացատրությունը

հնամաշ-հնացած ու մաշված

թխահեր-թուխ մազերով

տամուկ-խոնավ

քննախույզ-քննադատող

խունացած-անփայլ

քառանիվ-չորս անիվ ունեցող

երիվար-նժույգ

բերանքսիվայր-բերանի

անձնատուր լինել,

գրգանք-գգվանք

դարիվար-

վերստին-կրկին

կանխավ-նախօրոք

դավ նյութել-թակարդ լարել

ստահակ-անկարգ

անքթիթ-ակնդետ

հապաղել-շտապել

հիշոց-հայհոյանք

պրկվել-քաշվել

հասվեհաս հետևել-

խուսանավել-ճարպիկ կերպով դժվարություններից խուսափել

փութալ-շտապել

սոսկում-սարսափ

պատկառանք-ամոթ

պաղատանք-աղաչանք

Նշիր տղայի և շան, տղաների խմբի և շնիկների խմբի մի քանի ընդհանրություն-նմանություն:

Շնիկների և տղաների խումբը շատ կռվարար էին: Իսկ տղան ու շունը շատ համեստ էին և ոչ մեկին ոչինչ չէին անում:

Գամփռն այլևս այն չէր, ինչ տեսել էին առաջ — փորձիր պատճառաբանել այդ փոփոխությունը:

Գամփռը շատ հեզ ու խոնարհ էր, քանի որ ոչ ոք նրա հետ ընկերություն չէր անում, ոչ մեկ նրան չէր վստահում և չէր ոգեշնչում: Իսկ հենց հայտնվեց տղան, արդեն ընկերացան նրանք և նա ինչ-որ օգոիտ տվեց տղայի ու դրանից ոգեչնչվեց և դարձավ նոր գամփռ, ով բոլորից ուժեղ էր:

 

Երկրորդ հատված (էջ 481 — Տղան և շունը վազում էին փողոցով):

 

Բացատրել բառերը:

Ամբարիշտ-անկրոն

Ձեղնահարկ-վերնահարկ

Անխտիր-հավասր

Ըմբոշխնել-վայելել

Կճատ-մոմապատ

Գլխահակ-խոնարհած

Կաղկանձ-շների հաչոց

Ընդհուպ-կիպ

Փորձեք Մուկոյի և մոխրագույն գամփռի մենամարտը դարձնել երկխոսություն — ի՞նչ ստացվեց:

-Խնդրում եմ ինձ մի տարեք

-Ոչ դու անտեր շուն ես և ես պետք է քեզ տանեմ ինձ հետ:

-Ախր ես ինձ այստեղ լավ եմ զգում:

-Սպասիր, եթե դու համար ունենաս ես քեզ կթողնեմ:

Մուկոն հարցրեց Գիային և պարզվեց, որ համար չունի: Իսկ հարևանները հաստատեցին, որ նա անտեր է:

-Դու համար չունես ես քեզ կտանեմ

-Բահյց ինչու?

-Քանի որ քաղաքում համար չունեցող շներին ես տանում են ինձ հետ

Գիայն այդտեղ խոսեց.

-Ես կգնեմ նրա համար համար

-Համարը չի վաճառվում

Այդ իրարանցումի մեջ Գիայի մայրը խոսեց

-Գնա այստեղից, հեռացիր

-Էսօր չեմ տանի, վացղը կտանեմ.-այսաց Մուկոն ու գնաց:

 

Երրորդ հատված — մինչև վերջ

Գտնել բառերի բացատրությունը:

Թախանձանք-աղաչանք

Փաղաքշել-փայփայել

թևաթափ-հուսահատ

բազրիք-վանդակապատ

կռթնել-հենվել

հապճեպ-արագ-արագ

անընթեռնելի-չկարդակցվող

ճողոպրել-փախչել

վեհերոտ-վախկոտ

Ի՞նչն էր տղայի վախկոտության պատճառը (թույլ չէր, որովհետև պատմվածքի վերջում նա միայնակ տղաներից երկուսին հրեց, սեղմեց պատին), ինչի՞ շնորհիվ նա համարձակություն ձեռք բերեց: Արդյո՞ք համոզիչ է այդ պատճառը քեզ համար. հիմնավորիր:

Կարո՞ղ ես հիշել քեզ հետ կապված նմանատիպ փոփոխություն. պատմիր:

Տղան նրանց սեղմեց պատին, քանի որ նրանք դուռը բացեցին և Մուկոն եկավ ու տարավ: Տղայի համար

Շունը շատ թանկ էր և նա համբերությունը կորցրեց ու հարձակվեց տղաների վրա: Նա համարձակություն ձեռք բերեց իր շան շնորհիվ, քանի որ շունը իր հպարտությունն էր: Իմ կարծիքով նա շատ ճիշտ արեց, քանի որ նա այնպես պաշտպանեց իր ինքնասիրությունը:

 

 

Էռլոմ Ախվլեդիանի — «Վանոն և Նիկոն»: Փորձի՛ր սարկազմի միջից դուրս բերել պատմվածքների լուրջ ասելիքը: Գրի՛ր քո վերաբերմունքը:

 

Կարծում եմ պատմության իրական ասելիքն այն էր, որ պետք է իրերին և իրավիճակներին նայել այնպես ինչպես կա, այլ ոչ թե այնպես իչպես դու ես ցանկանում:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Նախագծային շաբաթ  

 

Շունը և մսի կտորը 

 

Շունը մսի կտորը երախում անցնում էր գետի վրա ձգվող տախտակով: Տեսնում է սեփական արտացոլանքը ջրում և մտածում է, թե օտար մի շուն է, որը գողացել է իր միսը: Սկսում է հաչել ու փորձում է միսը խլել նրանից: Իր միսը գցում է ջուրը և տեսնում, որ այն մյուս շունն էլ երախում ոչինչ չունի: Եվ մնում է շունը ձեռնունայն: 

 

Շունը և աքաղաղը 

 

Շունը և աքաղաղը գնում են աշխարհով մեկ շրջելու: Գիշերով աքաղաղը քնում է ծառի ճյուղին նստած, իսկ շունը հարմարվում է ծառի տակ: Առավոտյան կանուխ աքաղաղը կանչում է: Աղվեսը լսելով նրա ձայնը գալիս է և խնդրում, որ իջնի իր մոտ: Որ կարողանա նրան պատիվ մատուցել: Աքաղաղն ասում է, որ նախ հարկավոր է արթնացնել պահակին, որը քնած է ծառի տակ: Աղվեսը արթնացնում է շանը, շունը հարձակվում է նրա վրա ու խեղդում է: 

 

Ծերունին և մահը 

 

Ծերունին փայտ է կտրում և ուզում է տուն տանել: Ճանապարհը երկար է: Նա վար է դնում փայտի կապոցը և ասում. «Մարդու մեռնելն էլ չի գալիս, որ պրծնի»: Մահը գալիս է և հարցնում. «Ի՞նչ ես ուզում»: Ծերունին վախենում է և ասում. «Բարձրացնել փայտի կապոցը:» 

 

https://vsebasni.ru/tolstoi/skazki.html 

 

Կատուն 

 

Կային չկային եղբայր ու քույր՝ Վասյա և Կատյա, և նրանք ունեին մի կատու: Գարնանը կատուն կորեց: Երեխաները փնտրում էին նրան ամենուր, բայց ՝եին կարողանում գտնել: Մի անգամ նրանք խաղում էին ամբարի մոտ, և հանկարծ լսեցին գլխի տակ ինչ-որ մեկը բարակ ձայնով ասում է՝ միյաու: 

 

Արյուծը և շունը 

 

Լոնդոնում ցույց էին տալիս վայրի գազանների, նայելու համար նրանք փող էին ուզում կամ շների, կատուների՝ գազանների համար: Մի մարդ ցանկացավ նայել գազաններին, և նա փողոցից վերցրեց մի շնի և տրավ... 

 

 Երկու եղբայր 

 

Երկու եղբայր իրար հետ գնացին չանապարհորդելու: Կեսօրին նրանք անտառում պարկեցին հանգստանալու: Երբ նրանք արթնացան, տեսան, որ իրանց քողքին մի քար է դրած, իսկ քարի վրա գրված մի բան: 

 

Ինչպես էր մարդ բաժանում սագերին    

                                                                                   

Մի աղքատ մարդ հաց չուներ: Նա մտածեց հաց խնդրել վարպետից: Որպիսի ինչ-որ բանով գնար վարպետի մոտ, նա բռնեց մի սագի, եփեց նրան և տարավ: Վարպետը ընթունեց սագին և ասաց. -... 

 

Սկյուռիկն ու գայլը 

 

Սկյուռիկը թռչկոտում էր ճյուղից ճյուղ, և հանկարծ ընկավ քնած գայլի վրա: Գայլը վեր թռավ և ուզեց ուտի նրան: Սկյուռիկը սկսեց խնդրել. - Բաց թող ինձ: Գայլը ասաց. - Լավ, ես քեզ բաց կթողնեմ, բայց դու ինձ ասա, ... 

 

Արյուծը քնած էր: Մուկը վազեց նրա մարմնի վրայով: Նա արթնացավ և բռնեց մկանը: Մուկը սկսեց խնդրել, որպիսի արյուծը բաց թողնի նրան, նա ասաց. -Եթե դու ինձ բաց թողնես, ես քեզ լավ բան կանեմ: Արյուծը ծիծաղեց, որ մուկը... 

 

 

https://azku.ru/tolstoj-lev-skazki/index.php 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Միջին  դպրոցի 7 հրաշալիքները

 

Առաջին հրաշալիք

 

Իմ կարծիքով առաջին հրաշալիքը դա մեր բասկետբոլի դահլիճն է, որովհետև այդպիսի մեծ և  գեղեցիկ դահլիճ չկա այլ դպրոցներում նաև այս ցուցակում կարող է լինել ֆուտբոլի դաշտը,սեղանի տենիսը կամ էլ սուսերամարտի դահլիճը:

 

Երկրորդ հրաշալիք

 

Երկրորդ հրաշալիքը դա մեր գրադարան է, նա շատ մեծ է և գունազարդ է կան լիքը գրքեր ըստ ցանկությամբ նաև ներքևի հարկում դու կարող ես գիրք վերձնել և հանգիստ կարդալ:

 

Երրորդ հրաշալիք

 

Երրորդ հրաշալիքը դա քիմիայի լաբարատորյան է, սա նման է առաջին հրաշալիքին որովհետև կրկին ուրիշ դպրոցներում չկա այդպիսի մեծ, լայնարձակ և բազում նյութերով պատված լաբարատորիա:

 

Չորրորդ հրաշալիք

 

 

Չորրորդ հրաշալիքը դա ճամփորդություներն են, շատ ուրախ եմ որ մեր դպրոցը գտել է մի ձև որը իր մեջ ընակլում է համ օգտակարը համ հանգիստը, օրինակ հենց ճամփորդություները դեպի մշակույթային թանգարաներ:

 

Հինգերորդ հրաշալիք

 

 

Հինգերորդ հրաշալիքը դա երեևի մեր յուրօրինակ ուսումն է, նա տարբերվում է այլ դպրոցներից ամեն ինչով երեխաները կարող են ազատ խոսալ և հասցնել միտքը դասարացիների հետ չկաշկանդվել որովհետև չկա ճիշտ և սխալ պատասխան կա ազատ միտք:

 

 

 

 

 

 

Ռուբայաթներ

 

I

Ապրում ես, շնչում ես, դու դեռ կաս — բայց ամե՛ն վայրկյան դու ա՜յլ ես.

Անցյալ է դառնում քո ներկան— ու ամե՛ն վայրկյան դու ա՛յլ ես.

Բայց ներկան քո— հո՛ւնտ է գալիքի՝ մեռնելով— նա սնում է գալիքը,

Եվ այսպես— տևում ես դու երկար,— ու ամե՛ն վայրկյան դու ա՜յլ ես։

Իմ դուրը եկավ այս ռուբայաթը որովհետև շատ կյանքին օգտակար խորուրդներո լի էր:

II

Քո ամեն ակնթարթը մի սերմ է,

Որ կրում է իր մեջ իր մահը.

Բայց հոգին քո— խնդուն ու անահ է

Եվ մի՛շտ խանդավառ է ու ջերմ է։

Այս ռուբայաթը սիրո մասին էր նա շատ գեղեցիկ ներկայացնում էր իր սրտում թե ինչ է կատարվում:

 

III

Նա թե՛ կյանք է, թե՛ մահ.— ակնթարթը.

Անհատնում հատնում է, վառք է.—

Եվ այսպես՝ մշտատև է աշխարքը.

Անդադար թարթում է— ու անթարթ է։

Այս ռուբայաթը Չարենցը պատմում էր մի հարազատ մարդու մասին որը նրան հանգիստ չեր տալիս:

 

----------------------------------------

1 ռուբայի — գրկն. քառյակ:

[ էջ 311 ]

IV

Նա հոսում է, ալիք առ ալիք,

Եվ ամեն վայրկյան— այն չէ՛,

Եվ ամեն մի վայրկյանը— հնչեղ

Ներկա է, անցյալ— ու գալիք։

Իմ կարծիքով այս ռուբայաթը ժամանկի մասին էր թե ինչքան արագ է նա գալիս ու գնում:

V

Ես քեզ ո՞նց, քեզ ո՞նց հասկանամ,

Ես քեզ ո՞նց ամփոփեմ ուղեղում իմ,

Երբ չեկած՝ դու արդե՛ն իսկ չկաս,

Բայց հար դու լինում ես— ու տևում ես:

Կարծում եմ որ Չարենցը հանդիպել էր  այնպիսի մարդու ումի հետ նա իրեն լավ էր զգում բայց նա չգիտեր թե նա ինչպիսին է :

VI

Անցնում է, հոսում է, վարար է,

Ելնում է, սուզվում անդադար,

Մշտապես մեռնում է— ու հար է.

Մշտապես ու հար — անկատար։

Կարծես բոլոր ռուբայաթները լինեն հանելուկ այս հանելուկը կարծես կրկին ժամանկի մասին լիներ:

VII

Օ, խմի՛ր, խմի՛ր դու ագահ.

Օ, խմի՛ր անդադար այս հատնումը.

Կորածը— իրեն նա գտնում է,

Եվ իր այդ գտնումով — չկա։

Այս ռուբայաթը ագահ մարդկանց մասին է թե նրանք իրենց ագահության պատճառով հենց իրենց փոսն են ընկնում:

VIII

Այս գետը,— նայի՛ր,— նա հոսում է,

Քեզ թվում է թեկուզ անփոփոխ:

Իսկ քո փառքը, հիմար, երազում է—

Հավերժական կոթող։

Այս ռուբայաթը պատմում է երազանքի մասին պետք չե ձեռները ծալած նստել  երազել պետք է նաև գործել:

IX

Էյ, դո՛ւ, իմաստո՛ւն վարպետ,

Որ տաշում ես, տաշում այդ քարերը.

[ էջ 312 ]

Քո ամե՛ն մի, ամե՛ն մի զարկին

Իր նիշը արդեն նա դրել է։

Այստեղ նա շեշտում է մարդկային քայլերի մասին թե նրանք ինչքան կարևոր են

X

Նա կրկին ասում է.— «Գարունը

Ծաղկելու է էգուց վարդերով իր»։

Սակայն ո՞ր արևն է հուրհուրում այդ

Եվ ո՞վ է այդ նո՜ր արտևորը...

Ծաղիկները կարծես մարդ լինեն նրանք կամ ինքնուրյուն են ծաղկում կամ ուրիշի օգնությամբ:

 

XI

Վերցնում ես քարը— մտածում ես.

«Հետքեր է կրում նա ջրի» —

Բայց չէ՞ որ այդ նո՛ւյն վայրկյանին հենց

Իմ վրա դու քո ձեռքը դրիր։

Նա շատ խորը միտք ունի իր մեջ իմ կարծիքով հենց այդ քարն է այդ միտքը:

XII

Մի անցորդ անցավ քաղաքից այս

Ու գնաց, ու չեկավ նա ետ։

Եվ քաղաքը— կրկի՛ն գեղեցիկ է,

Նայում եմ նրան— թեև ե՛ս։

Նա ուզում է ասել, որ ինչ-որ մի կորստով, դժբախտությամբ, աշխարհն էապես չի փոխվի: Գեղեցիկ քաղաքները կմնանգեղեցիկ, կեղտոտները կմնան կեղտոտ

XIII

Դու ամե՛ն վայրկյան քեզ ժխտում ես

Ու այդպես ժխտելով՝ հաստատում.

Պարտըվում ես դու քեզ ու հաղթում ես,

Սակայն մի՛շտ՝ այդ դո՛ւ ես — ու դո՛ւ:

Այս ռուբայթը ուզում էր ասել, որ մեր թշնամին մենք ենք և մենք պետք է մեր հետ կռվենք, որ կարողանանք մի բանիհասնել

XIV

Անտառը թափում է իր սաղարթը,

Անտառում հատնում է ու վատնում,

Բայց նայի՛ր— ինչքա՜ն նա զվարթ է,

Ինչքան նո՜ր է— ու մի՛շտ անհատնում։

Այս ռուբայաթում գրված էր որ կարող է ուրախ մարդը տխրել իսկ տխուր մարդը ուրախանալ:

[ էջ 313 ]

XV

Դու ոսկի գրիչ ունես, դու այնպես իմաստո՛ւն ես,

Ինքդ քեզ հրաժեշտ ես ասում, ինքդ քեզ կրկի՛ն ընդունում ես,

Գիտես, որ՝ լինելով է լինում, հատնելով է անհատնում այս տունը—

Եվ մի՛շտ ծիծաղկուն է հոգիդ ու սիրտդ՝ մշտապես խնդո՛ւն է։

Այս ռուբայթը նրա մասին էր, որ կյանքում մենք պետք է մեր ճարը տեսնենք, մենք պետք է որոշենք, որն է ճիշտ, որըսխալ

XVI

Թե կտոր տեսնես մի ամպի— ասա՝ սա ուրի՜շ է արդեն.

Թե նստես, թե իջնես թամբից— ասա՝ սա ուրի՜շ է արդեն,

Վերադարձը դարձ չէ այլևս և ո՛չ էլ կրկնություն հնի,

Քո անցած ամե՛ն մի ճամփին ասա՝ սա ուրի՛շ է արդեն։

Այստեղ ասվում  է որ Չարենցի կարծիքով Ամեն վայրկյանի ընթացքում փոխվում են միլիարդավոր բաներ:

XVII

Նա գնաց ու կրկին եկավ— երեկվա իմ սիրած սիրեկանը,

Բայց տեսա, որ արդեն չկա— երեկվա իմ սիրած սիրեկանը։

Կանգնած է մի երրո՛րդը դեմս.— այդ նա չէ՛ այլևս, նա չէ՛.—

Եկած է— ու կարծես չեկած— երեկվա իմ սիրած սիրեկանը։

Այստեղ ասվում է որ պետք չե կորցնել քո սիրած մարդուն որովհետև դա քո վրա շատ վատ կազդի:

XVIII

Երկնքից թռչում է մի թռչուն.— քո ներկա՞ն է այն, բարեկա՛մս,

Ինքն իրեն ժխտող մի հնչյուն.— քո ներկա՞ն է այն, բարեկա՛մս.

Նա գնաց— ու կրկին դարձավ.— այդ նա՞ է արդյոք, թե ուրի՞շը...

Դու նրան էլ չե՛ս ճանաչում... քո ներկա՛ն է այն, բարեկամս:

Չարենցը ուզում էր երեևի ասել որ պետք չե կորցնել քո շանցը որովհետև դա կարող է լինել շատ ճակատագրական:

XIX

Դու մի օր աչքերըդ կփակես, որ ուրիշը քո տեղ գոյանա.

Կգնաս, կանցնես աշխարքից, որ ուրիշը քո տեղ գոյանա։

[ էջ 314 ]

— Այն դո՛ւ ես, իմաստո՛ւն, այն դո՛ւ,— բայց արդեն դարձած մի ուրիշ.

Հաստատեց, ժխտելով նա քեզ, որ ուրիշը քո տեղ գոյանա։

Այս ռուբայթը նրա մասին էր, որ անգամ եթե դու մահանաս քո տեղը ինչ-որ մեկը կզբաղեցի:

XX

Ինչ թո՜ւնդ է քո գինին, իմաստո՛ւն, նրանից իմ հոգին հարբում է.

Դա գինի՞ է, թե խո՞սք է ազդու, նրանից իմ հոգին հարբում է.

Խմելո՛ւ ես, մահով իմ սերած, խմելու ես դու է՛լ այս գինին,

Եթե այս պարտեզը գաս դու.— նրանից իմ հոգին հարբում է։

Ես հասկացա այս սկզբի խոսքերը ինձ հուշեց Դա գինի՞ է, թե խո՞սք է ազդու նախադասությունը շատ գեղեցիկ նա գինին համեմատեց մարդկային լեզի հետ թե ինչքան կարող է նա թունդ լինել և ինչքան նա կարող է համեղ լինել:

XXI

Դու քսում ես հոնքերիդ սուրմա1 — դու անհոգ ես.

Ինչո՞ւ է տրտնջում զուր նա— դու անհոգ ես.

Ես գիտեմ թե՛ տրտունջը նրա, թե՛ քո այդ պայծառ խնդությունը

Տո՛ւր դու ինձ մանկություն, տուր մա՛հ,— դու անհոգ ես։

Նա պատմում էր մի անհոգ մարդու մասին ես այդքան էլ չհասկացա այս ռուբայաթը:

XXII

Դու ինքդ քո մեջ միասիրտ.— ինչ որ կաս՝ նա կա ու այդպե՛ս է.

Դու տրվում ես մեզ մի՛շտ միասին.— ինչ որ կաս՝ նա կա ու այդպե՜ս է.

Բացվում ես, լինում, գոյանում— հառնելով հենց ի՛նքդ քո դեմ՝

Պատմում ես մի՛շտ քո մասին.— ինչ որ կաս՝ նա կա ու այդպե՛ս է:

Սա հենց մարդու մասին է նրա կյանքի մասին որտեղ նա ծնվում է և գոյանում:

XXIII

Ախ, նայե՛ք, այդ մարդը, այդ հիմարը.— նա տեսնում է լոկ այն, ինչ տեսնում է.

Հավատում է նա, որ սա քար է. նա տեսնում է լոկ այն, ինչ տեսնում է

---------------------------------

1 սուրմա — ծարիր:

[ էջ 315 ]

Դու ծաղրիր նրան, իմաստո՛ւն, դու տեսնում ես աճումն ու ընթացքը

Եվ գիտես, որ ընթացք է աշխարհը,— նա տեսնում է լոկ այն, ինչ տեսնում է։

Նա պատմում էր մի անհասկանալի մարդու մասին որ մեկ ծաղրում էին մեկ հարգում:

XXIV

Այդ կապիկը՝ ձեռքին հայելի — նա կարծում է՝ արդեն իմաստուն է.

Ժպտում է հայելուն նայելիս — նա կարծում է՝ արդեն իմաստուն է.

Ախ, նայեք՝ ինչպե՜ս է սեղմել նա փայլուն ապակու այդ կտորը.

Իր միրաժն է տեսել նա էլի — և կարծում է՝ արդեն իմաստուն է։

Իմ կարծիքով այս ռուբայաթը շատ ճիշտ է գրված և նաև ժամանակակից որովհետև շատ է համնկնում հիմիկվա կյանքի հետ թե եթե դու մի գիրք ես կարդացել ուրեմն դու իմաստուն ես կամ եթե դու շատ փող ունես ուրեմն դու լավ մարդ ես:

XXV

Այդ դերվիշը — տեսե՛ք՝ նա նստած ուզում է ըմբռնի ու հասնի,

Իր մտքի թևերին վստահ ուզում է ըմբռնի ու հասնի.

Նա կարծում է, որ փոխվում է ամբողջը, և իր միտքն է միայն, որ կայուն է,—

Եվ այդպես՝ անշարժ ու հաստատ՝ նա ուզում է ըմբռնի ու հասնի...

Սա մի մարդու մասին է որը կարծում է ամենինչի կհասնի և ամենինչ գիտի:

XXVI

Դու ասիր՝ նայել, հասկանալ ու սուզվել, դառնալ անէ1.—

Նա ասաց՝ լինել, կատարել, ներծծել հուրեր ու շողեր։

Դու ասիր՝ ամփոփել ամբողջը, հաշտըվել ու խաղաղ լինել,—

Նա ասաց՝ ամբողջի՛ն տիրանալ, որպեսզի ամբողջը — փոխել։

Դու ասիր՝ ամփոփել ամբողջը, հաշտըվել ու խաղաղ լինել,—

Նա ասաց՝ ամբողջի՛ն տիրանալ, որպեսզի ամբողջը — փոխել։  շատ գեղեցիկ խոսքեր են և շատ ճիշտ համեմատությունը ուղղակի խոսքերով չեմ կարող բացատրել:

XXVII

Դու ասիր՝ անէ՛ է ամբողջը, աչքերիդ իջած մի շղա՛րշ է.

Դու գերի՛ ես, մա՛րդ, ուղեղիդ, ուղեղիդ անէ վանդակին։—

----------------------------

1 անէ — գոյություն չունեցող (էակ), անգո:

[ էջ 316 ]

Նա անդուլ պնդում համարեց թե ուղեղը այդ, թե շղարշը—

Եվ ելավ, որ փոխի այդ շղարշը — և մահին խնդաց խնդագին։

Ճիշտն ասած բան չհասկացա երևի մի գոյություն չունեցող էակի մասին էր:

XXVIII

Նա կուզեր, որ լինի անէ,

Որ թվա լոկ, լոկ լինի հարց,

Բայց կանգնած է նա, ահա տե՛ս—

Մշտածուփ, մշտափոխ ու կարծր։

Ճիշտն ասած բան չհասկացա երևի մի գոյություն չունեցող էակի մասին էր:

 

XXIX

Թե արևը այրում ու կիզում է — նա ասում է՝ ո՞ւր է իմ կամքը.

Ամեն ինչ անհաստատ ու հոսուն է. նա ասում է՝ ո՞ւր է իմ կամքը.

Օ, գիտե՛ս դու աշխարհի լեզուն և գիտես, որ կամքդ՝ այդ լեզուն է,—

Իսկ հիմարը դեռ ափսոսում է. նա ասում է՝ ո՞ւր է իմ կամքը։

Նա պատմում է լեզվի մասին թե նա ինչքան ուժեղ է և իմաստուն:

XXX

Ասում են՝ վիթխարի հերոս, հանճարեղ է եղել Իսքյանդարը

Շարժել է, խառնել է իրար ազգեր ու ցեղեր Իսքյանդարը.

Բայց գիտե՛ս դու շարժումն ու ընթացքը և գիտես՝ չլիներ թե ընթացքը—

Աշխարհում և մի շյուղ անգամ դժվա՛ր թե շեղեր Իսքյանդարը:

Նա պատմում էր ինչ որ Իսքյանդարի մասին:

XXXI

Հետևա՛նք ես դու, իմաստո՛ւն,— այս մեկը դու լա՛վ իմացիր

Բայց դո՛ւ էլ ես, դո՛ւ էլ ես ազդում,— այս մեկը դու լա՛վ իմացիր

Դու ուզում ես, որ ազա՞տ լինես.— ուրեմն հասկացի՛ր ճանապարհ

Եվ փոխի՛ր, որ հաստատ գաս տուն,— այս մեկը դու լա՛վ իմացիր։

Նա պատմում էր ազատ և հանգիստ կյանքի մասին պետք է ինչ որ  բան փողել քո մեջ որ կյանքիդ մեջ բան փողվի:

[ էջ 317 ]

XXXII

Մի հարուստ է անցնում փողոցով,— ախ, նայե՛ք՝ նա ինչքա՜ն ինքնագոհ է.

Մի ժպիտ կա դեմքին խոցող,— ախ, նայե՛ք՝ նա ինչքա՛ն ինքնագոհ է.

Նա կարո՞ղ է հասկանալ, այդ հիմարը, որ շուրջը ուռճանում է իր մահը

Եվ տեսնել այդ ձեռքը սղոցող,— ախ, նայե՛ք՝ նա ինչքա՛ն ինքնագոհ է։

Նա պատմում է ինքնավստահ մարդկանց մասին ամպայման չե հարուստ կամ սիրուն ժպիտ ունենալ այլ պետք է խելք ունենալ:

XXXIII

Մտե՜լ են տոնական դռներից — և դրախտ են կարծել այս տունը.

Սահմանված ձեռքով մի վերին՝ անխա՛խտ են կարծել այս տունը։—

Ետևի դռներից մենք մտանք՝ քանդելով սյուներն ու հիմերը—

Եվ գիտենք՝ ձեռքերով ձեր շինած մի զնդա՛ն է անձև այս տունը։

Եթե ճիշտ հասկացա նա պատմում էրմի տան մասին որի մեջ տեղի էր ունենում շատ հետաքրքիր բաներ:

XXXIV

Մի հարուստ դերվիշ էր եկել, նա ասում էր, թե ցնո՛րք է կյանքը.

Անիմաստ, անգո մի տեսիլ, երկնային մի շնո՛րհք է կյանքը.

Դու շարժե՞լ ես արդյոք բազուկներդ, վաստակե՞լ ես արդյոք ու հոգնել,—

Ուրեմն գիտե՛ս դու անշուշտ, թե ինչո՞վ է, որ նորք է կյանքը։

Կրկին նա պատմում է կյանքի մասին ասում է թե ինչքան անգին է նա:

XXXV

Դու հարուստ չե՛ս եղել երբեք,— դու կյանքում միայն աշխատել ես.

Դու ունես մկանուտ ձեռքեր,— դու կյանքում միայն աշխատել ես,

[ էջ 318 ]

Դու փոխում ես նյութը, բնությունը, դու գիտես, որ ամե՛ն ինչ փոխվում է.—

Կհնձե՛ս դու մի օր կյանքի բերքը— դու կյանքում միայն աշխատել ես։

Աշխատանքն է հենց հարստությունը թե դու ինչքան ուժ և տանջանք էս թափել հենց այդ է հարստությունը:

XXXVI

Ապրեցիր դու ըմբոստ մի դարում — և ոչինչ քեզ հար չթվաց,

Դու տեսար մոտիկն ու հեռուն — և ոչինչ քեզ հար չթվաց.

Դու տեսար փլուզումն ու զարթնումը, անսասան հիմերի կործանումը—

Եվ, բացի պայքարից, աշխարհում քեզ ոչինչ հար չթվաց։

Գեղեցիկ էր,կար պատերազմական շունչ և ոգի իմ դուրը եկավ:

XXXVII

Դեռ երեկ քո միտքը խավար էր,— իմաստուն ես արդեն հիմա դու.

Դու տեսար վիթխարի այս արարը,— իմաստուն ես արդեն հիմա դու.

Դու տեսար պատմության խոզանոցը, մխացիր ճենճերում դու նրա—

Եվ գիտես, թե ո՛վ է խոհարարը... Իմաստուն ես արդեն հիմա դու:

Նա պատմում էր մի իմաստուն մարդու մտքերի աշխհարի մասին:

XXXVIII

Քեզ տրված է կյանքը, որ լինես՛— ու ոչինչ երազ չթվա,

Որ կյանքում քո կյանքը շինես— ու ոչինչ երազ չթվա.

Քեզ գերում է ընթացքը այս տաք, բայց տեսնո՞ւմ ես դու այն, որ գալիս է,

Գալիս է իր գալիքը հինե — ու ոչինչ երազ չթվա։

Կրկին կյանքի մասին թե նա գալիս է և գնում ու դու այդ ընթացքում պետք է քո հեթքը թողես աշխհարում:

XXXIX

Աշխատի՛ր, տոկա՛ անդադար, ստեղծի՛ր անդուլ — դա կամուրջ է

Դրանո՛վ ես շինում դու աշխարքը, դրանո՛վ քանդում — դա կամուրջ է.

[ էջ 319 ]

Դրանով սերմանում ես կյանքեր, մեռնելով՝ հառնում դրանում.

Հուրհուրա խանդո՛վ, իմաստո՛ւն, ու խնդա՛ խնդուն — դա կամուրջ է։

Պետք է աշխատել քո աշխատելու ժամանակ դու միայն քեզ չեզ օգնում այլ ամբողջ աշխհարին ես օգնում:

XL

Ընթացի՛ր դու, մա՛րդ, անդադար, որ ոչինչ քեզ երազ չթվա,

Որ լինես անվախճան ու հար — ու ոչինչ քեզ երազ չթվա,

Որ զգաս, շոշափես դու կյանքը՝ մշտախո՛սը դու այդպիսով —

Եվ դառնա աշխարհը՝ աշխարհ — ու ոչինչ քեզ երազ չթվա։

Իմ կարծիքով նույն բանն էր գրած:

XLI

Ծովափին նստած է մի մարդ.— այդ դո՞ւ ես գուցե, իմաստո՛ւն.

Նայում է ծովին նա հանդարտ.— այդ դո՞ւ ես գուցե, իմաստո՛ւն.

Նա զվարթ ժպտում է ծովին, նա սիրում է հոսուն այդ անհունը—

Բայց ահա հեռանում է անդարձ.— այդ դո՞ւ ես գուցե, իմաստո՛ւն։

Կրկին նա պատմում է մի իմաստուն մարդու մասին այս անգամ ուղղակի այլ կերպ:

XLII

Նա ուզում է գտնել մի կշիռ — ու չափել նրանով ամբողջը,

Ունենալ անխախտ մի հաշիվ — ու չափել նրանով ամբողջը.

Նա սիրում է «հավերժը» միայն, ախ, նայե՛ք՝ նա փնտրում է «կայունը» —

Եվ գտնում է մի... գինու շիշ — ու չափում նրանով ամբողջը։

Սա այն մարդու մասին է որը միշտ գտնում է ամեն ինչի մեջ հեշտը:

XLIII

Նա կուզեր, որ ողջը նրան միանգամ ընդմիշտ տրվի,

Որ կյանքի իմաստը հուրհուրան միանգամ ընդմիշտ տրվի.

Դու գիտես, որ ընթա՛ցք է աշխարհը, գոյանում է ու լինում անվերջ—

Եվ գուցե քեզ մահը միայն միանգամ ընդմիշտ տրվի։

 

Սա այն մարդու մասին է որը միշտ գտնում է ամեն ինչի մեջ հեշտը:

 

[ էջ 320 ]

 

XLIV

Ծնվում է, աճում է մի բան յուրաքանչյուր վայրկյան կյանքում.

Մեռնում է, կորչում է մի բան յուրաքանչյուր վայրկյան կյանքում,

Բայց ծնվողը — ծնվում է պայքարով, պայքարո՛վ է մեռնում և մեռնողը,—

Եվ այսպես — կոփվում է ապագան յուրաքանչյուր վայրկյան կյանքում։

 

Սա այն մարդու մասին է որը ամբողջ կյանքում իր պայքարով է ապրում չի նախնտրում հեշտ ճամփաները:

 

 

 

 

 

 

 

 

Եղիշե Չարենց․ փաթեթ

 

 

Նախագծի համակարգումը՝ Հռիփսիմե Գալստյանի:

 

Երթուղի. Չարենցի հուշարձան, Չարենցի փողոց, Աբովյան փողոց, Հանրապետության հրապարակ:

 

Ութնյակներ Արևին․

 

Նետե՜լ է երկաթե մի ձեռք

Դեպի վեր ոսկի մի ծնծղա.

Բռնկվել է ոսկի ծնծղան,

Դարձել է արնածոր մի վերք։

Վառվել է երկնքում հակինթ

Ու ծորում է արյունը յուր կեզ,—

Զոհվե՜լ է երկնքում վճիտ.—

Ինչքան լա՜վ է հատնումը հրկեզ.․․

Ինչ որ լավ է՝ վառվում է ու վառում,

Ինչ որ լավ է՝ միշտ վառ կմնա.

Այս արև, այս վառ աշխարհում

Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։

Մոխրացի՛ր արևի հրում,

Արևից թող ոչինչ չմնա, —

Այս արև, այս վառ աշխարհում

Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։

Ինչպես շոգ, ճնշող ոսկի,

Բրոնզեձույլ, հասուն, հոսուն-

Արևի տապն է հոսում,

Ինչպես շոգ, ճնշող ոսկի։

Ախ, հոգիս մի նոր խոսքի

Արևոտ շունչ է կիզում-

Ինչպես շոգ, ճնշող ոսկի,

Բրոնզեձույլ, հասուն, հոսուն։

Արնակեզ, սուր մի նիզակ

Զարկեցի ալ վահանիդ,-

Աշխարհքում էլ ինչ կանի

Իմ հոգին փառք ու պսակ։

Դու արև, վառ մի նշան,

Իմ հոգուն գամված մի նիշ․-

Միայն դո՛ւ, լույս ու շուշան-

Եվ չկա ոչ մի ուրիշ։

Կարծես ես ճամփա եմ ընկել

Երկնքի դաշտերում կապույտ

Ու գնում եմ, զվարթ ու անփույթ

Եվ ունեմ լուսե մի ընկեր։

Նա և՛ կին է, և՛ քույր, և՛ հոգի,

Այրվում և այրում է խենթ․

Խառնվել եմ կյանքին ամենքի-

Եվ իմ կյանքը հրա՛շք է ու տենդ։

Փայլում են ոսկի սվիններ,

Պսպղում է ոսկի մի վահան,

Ոսկեդեմ արևի վրա

Փայլում են ոսկի սվիններ։

Ախ, ինչ լավ է զինվել ու զինել

Արևով, արյունով,- ահա

Ոսկեդեմ արևի վրա

Փայլում են ոսկի սվիններ։

Միայն խմիր արեգակի բույրը ջինջ,-

Արև՜ դարձիր — արևահամ — ամոքիչ։

Ուրիշ ոչինչ չի կամենա սիրտը իմ,-                                                                                                      Ողջը — հրին, արնանման արևին

Սուր սվիններ, բուրմունք ու սեր, երգ ու գույն,

Տենդը արյան — արևահամ խնդություն

Ու նժույգներ, ոսկի ու ծափ, կանչ ու ճիչ,-                                                                                                Ով է քեզ պես արևահամ — ամոքիչ․․․

 

Ընթերցել ութնյակները, յուրաքանչյուր ութնյակից առանձնացնել ոգի փոխանցող տողը, զգացողությունների ամենախիտ հատվածը, սիրուն պատկերը։

 

ոգի փոխանցող տողը-կարմիր գույն

զգացողությունների ամենախիտ հատվածը-կապույտ գույն

սիրուն պատկերը-կանաչ գույն

 

Որն է բանաստեղծի՝ արևին դիմելու նպատակը։

 

Նա գուվում էր արևին ասում էր թե նա ինչքան լավն է և աստվածային բայց նաև ես կարծում եմ որ պետք չե այդքան գովքել ուղղակի նա այնքան գեղեցիկ և խորհրդավոր էր գուվում նրան որ չես կարող բան ասել: 

 

Ինչ գիտես արևի պաշտամունքի մասին։

 

http://aregnapayl.am/hy/old-faith/arewi-pashtamownki-hetkere.html

 

Սովորել մեկ ութնյակ (ցանկալի է նաև տեսապոեզիա պատրաստել)։

 

 

 

 

 

 

 

Լեոնիդ Ենգիբարյանի նովելներից.

 

Մանկության կայարանում

 

Մանկության կայարանում տեղ զբաղեցնելով Կյանքի գնացքում՝ մի՛ փորձեք անպայման տեղ գրավել պատուհանի մոտ: Տպավորությունը խիստ մակերեսային կլինի: Եվ բոլորովին կարևոր չէ, թե որն է ձեր վագոնը, չնայած ոմանք գրեթե ողբերգություն են համարում, եթե փափուկ վագոնով չեն գնում: Ի վերջո տոմս – ծննդյան վկայական ունեցողի համար տեղն ապահովված է… Կարևորն այլ բան է. որպեսզի բազմաթիվ կայարաններում՝ Պատանեկություն, Հասունություն, Ստեղծագործություն, Անհաջողություն ու գուցե, Երջանկություն և շատ ուրիշ՝ ուրախ, բայց, ցավոք, կարճ կայարաններում բոլորն անեն ամեն հնարավորը, որ հետո, երբ գա ձեր ժամանակը, հրաժեշտ տաք խաղաղ կիսակայարաններում…

 

* Ինչու՞ Կյանքի գնացքում պատուհանից նայել խորհուրդ չի տալիս, ինչի՞ տպավորությունը մակերեսային կլինի:

 

Ես այդքան էլ չհասկացա այս նախադասությունը, բայց ինձ թվում է, որ նա պատմում էր կյանքի մասին, իսկ գնացքը խորհրդանշում էր հենց կյանքը, իսկ պատուհանից նայելը ինձ թվում է, որ նշանակում է կյանքը էքստրիմով և սուր ծայրերով քայլել։

 

* Փափուկ վագոն ասելով՝ ի՞նչ ի նկատի ունի հեղինակը, և իսկապե՞ս կարևոր չէ, թե ինչ վագոնով ես գնում:

 

Սա մի կյանքի վագոնն էր, որտեղ կար մեկ՛ փափուկ վագոն, մեկ՛ չոր և կոպիտ, փափուկ ասելով՝ ես հասկացա փափուկ կյանք, հեշտ կյանք, ինչ- որ չափով հարուստ կյանք, իսկ կարևոր չէ, թե ինչ վագոնով ես գնում, կարևոր է, թե ինչպիսի վագոնով կավարտես կյանքդ։

 

* Մարդը ծնվեց — ձեռք բերեց Կյանքի գնացք նստելու տոմս, տեղն ապահովված է. հիմա ի՞նչն է կարևորը:

 

 

Իմ կարծիքով կարևոր է ստեղծել ինքդ քեզ, ունենալ մարդկայնություն և ամեն հարցում մարդ մնալ, և նաև կարևոր է քո ձեռք բերած տոմսը ապահովես և քայլ անելուց առաջ մտածես։

 

Ձնծաղիկը

 

Այսօր ես հավաքում եմ դեղին, նարնջագույն, կարմրավուն տերևները աշնանային անտառում: Հրաշք ոսկին իմ ձեռքերի մեջ է ու իմ շուրջը: Իսկ ես մտածում եմ այն մասին, որ շուտով երկար ու խստաշունչ ձմեռ է գալու: Եվ որքա՜ն ուժ ու հավատ է հարկավոր փոքրի՜կ ձնծաղկին, երբ նա լույս աշխարհ գա գարնանը՝ ամայի ու մերկացած անտառում: Որքա՜ն ուժ ու հավատ է պետք է որ լինի նրա փոքրիկ թերթիկների մեջ, որպեսզի դրանք չդողան և կարողանան ամեն ինչ սկսել նորից արդեն ո՜րերորդ անգամ: Բարեկամս, եղիր Ձնծաղիկի պես, ես գիտեմ, որ քեզ համար հիմա շատ դժվար է… Բարեկամս, եղիր Ձնծաղիկի պես, ես գիտեմ, դու հիմա բոլորովին միայնակ ես…Բարեկամս, ես հավատում եմ քեզ, ինչպես Ձնծաղիկին, քանի դեռ ողջ է քո մեջ թեկուզ և մի թերթիկ, թեկուզ մեկ թերթիկ, եղիր Ձնծաղիկի պես…

 

* Ձնծաղիկի պես ․․․ Արդեն որերորդ անգամ … (Ձնծաղիկի խոհերից) — ստեղծագործական աշխատանք։

 

 

Գարնան ամենավառ խորհրդանիշը ձնծաղիկն է, որն ավետում է գարնան գալուստը։ Ձնծաղիկը կարծես մի օր լինի, որը փակում է բոլոր վատ օրերը։ Նա փակում է քո սառը հոգին և հալեցնում այն։ Ես ինձ չեմ կարող նմանացնել ձնծաղիկին, որովհետև իմ կարծիքով նա կարծես աղջիկ լինի՝ նուրբ, որը ցուրտ ձմռանից հետո գարնան համար առաջին լույսը լինի և առաջին ծաղիկը, որը գեղեցկացնում է գարունը։

 

 

 

 

 

 

Սովորականն ամենաանսովորն է

 

Գարնանը գետակը դուրս պրծավ լեռների արանքից ու քչքչալով վազեց ներքև:

-Ես ամենա-ամենան եմ,- ասում էր գետակը, թեկուզ չէր հասկանում թե դա որն է:

Գետակը շատ երիտասարդ էր և կարող էր սիրված լինել, նույնիսկ ամենից շատ… Նրա առջև անտառն էր, հետո դաշտը, հետո էլի անտառ և էլի դաշտ և էլի լիքը-լիքը զարմանալի, գեղեցիկ ու նաև դժվար բաներ այն մեծ աշխարհում, որում այդքան ուրախ թռվռում էր գետակը…

Իսկ որպեսզի ճանապարհին գետակը դիմանա և կարողանա հասնել կապույտ հիասքանչ լճին, նա պետք է անցնի երաշտի ու տարափի միջով, հագեցնի մարդկանց ու կենդանիների ծարավը, պտտեցնի ջրաղացի անիվը, համարձակ ջրվեժի տեսքով ներքև թափվի, միանա իր պես գետակներին ու ընթանա դեպի Ծո՜վը…

-Ոչ,- սակայն մտածեց Գետակը,- ես ամենաանկրկնելին եմ:

Եվ թեքվեց դեպի Մեծ գետը ու անմիջապես խառնվեց նրան ու նրա հետ միասին լողաց դեպի Ծո՜վը…

Իսկ Մեծ ու մեծահոգի գետը ընդունեց նրան ու անգամ չնկատեց էլ…

Գետը իր հետ տարավ նավեր, լույս տվեց մարդկանց ու էլի լիքը-լիքը հոգսեր հոգաց…Այդպես անցան գարունը, ամառը ու վրա հասավ սեպտեմբերը և Մեծ գետը հասավ Ծովին: Այդ պահին գետակը մի կողմ ցատկեց ու զրնգաց.

-Ես ամենաանկրկնելին եմ, ես հասա Ծովի՜ն:

Բայց հանկարծ տեսավ, որ Մեծ գետի մեջ իր պես տասնյակ անկրկնելիներ էին թաքնվել… Իսկ բոլոր պարգևներն ու պատիվները Մեծ գետին բաժին հասան, որը սովորական ու օգտակար գործեր էր անում Երկրի համար…Սովորական…

Եվ ընդհանրապես, սովորականը միշտ էլ անսովոր է…

 

* Սովորական արարքներ ․․․ (ստեղծագործական աշխատանք)։

 

 

Սովորականը միշտ էլ անսովոր է, շատ ճիշտ ասաց Լեոնիդ Ենգիբարյանը, բոլոր մարդկանց մոտ սովորական արարքները սովորական բաներ են, բայց սովորական ասելով՝ ամեն մարդ կարող է տարբեր բան մտածել, մտաբերել, նաև լինում է, որ անսովոր արարքները դառնում են շատ սովորական, նաև կան այնպիսի սովորություններ և արարքներ, որոնք բոլորը թեկուզ մի անգամ արած կան։

 

 

 

Միկրոֆոնը

 

— Մարդն առանց ինձ ոչինչ է,— մտածում էր միկրոֆոնը:— Ոչ ոք առանց ինձ յոլա գնալ չի կարող` ոչ երգիչը, ոչ մեկնաբանը, ոչ տիեզերագնացը: Ես եմ, որ նրանց ձայները սփռում եմ երկրագնդով մեկ, իմ առաջ է, որ բոլորը հուզվում ու դողում են: Այդ օրվանից էր, որ մարդն սկսեց երբեմն-երբեմն անջատել միկրոֆոնը: Միկրոֆոնը համեստացավ, հասկանալով, որ մարդը կարող է ապրել նաև առանց իրեն: Ավելին, հասկացավ, որ ամենակարևոր բաները մարդիկ իրար ասում են առանց միկրոֆոնի: Ի՞նչ են ասում: Օրինակ, ես սիրում եմ քեզ:

 

* Միկրոֆոնո՞վ, թե առանց միկրոֆոնի (քննարկում):

 

Ես կարծում եմ, որ միկրոֆոնով պետք է երբեմն խոսել, բայց չչարաշահել և ձայնը չբարձացնել, կան բաներ, որոնք ընդհանրապես պետք չէ միկրոֆոնով ասել, բայց նաև կան բաներ, որոնք ըստ ցանկության են, օրինակ՝ <<ես սիրում եմ քեզ>> այդ խոսքերը կարող են տարբեր ձևերով հնչել՝ համ միկրոֆոնով, որ բոլորը լսեն, համ առանց, որը կիմանան ընդամենը մեկ-երկու հոգի։

 

 

* Միկրոֆոնը — մնջախաղ-մրցույթԼեոնիդ Ենգիբարյանի նովելներից.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Պարսկական գրականություն

 

Օմար Խայամ — 1, 2, 3։ Ծանոթացեք Օմար Խայամի ստեղծագործություն

ներին։ Ընտրեք ժողովածուներից մեկը, ընդհանուր գիծ դուրս բերեք ստեղծագործություններից՝ մեջբերելով տողեր։ Համեմատեք Հ․Թումանյանի քառյակների հետ։ Ընթերցեք մի քառյակ և վերլուծեք այն։ Քառյակներից դուրս բերեք որևէ տող՝ ստեղծագործելու համար։

 

Առաջին ժողովածու

 

Առաջին ժողովածույում  նա պատմում էր մարդկանց կյանքի իրականության մասին պատմում էր թե ուրախության մասին թե դժբաղտության մասին նաև մանրամասնում էր կյանքի բոլոր աստիճաները, ասում էր որ պետք չէ հազնվել և պետք է առաջ գնալ կյանքում:

 

Համեմատեք Հ․Թումանյանի քառյակների հետ

 

 

Ես կարծում եմ որ նրանց բանաստեղծությունները այդքան էլ նման չեն իմ դուրը ավելի շատ դուր եկավ Օմար Խայամի մտածելակերպը  կարդում ես ու հասկանում նա շատ ճիշտ և կյանքին հարազատ բաներ է գրում և այդ ամենը շատ հետաքրքիր մոտեցումով:

 

Ընթերցեք մի քառյակ և վերլուծեք այն

 

Ամեն ինչ գնվո՛ւմ է, ամեն բան վաճառվո՛ւմ,

Իսկ կյանքը մեզ վրա՝ բացահայտ ծիծաղում:

Մենք, ճիշտ է, զայրանում, վրդովվում ենք հաճախ,

Բայց, միևնույն է, դեռ գնո՛ւմ ենք, վաճառվո՛ւմ:

 

Այստեղ  ճիշտ խոսքեր են ասված շատ ուղիղ գրած որը համապատասխանում է բոլոր ժամանակների և բոլոր աշխարհամասների համար ես ուղղակի բան չեմ կարող ասել որովհետև շատ կոնկրետ գրած է երևի հենց այդ պաճառով ես ընտրեցի այս քառյակը: 

 

Քառյակներից դուրս բերեք որևէ տող՝ ստեղծագործելու համար

 

Ամեն ինչ գնվո՛ւմ է, ամեն բան վաճառվո՛ւմ,

 

Այո սա շատ ճիշտ ասված է, այսօր ամենբան կարող ես վաճառել իհարկե կան բաներ որ չես կարող վաճառել բայց եթե այդպես շարունակվի ամենբան կվաճառվի:Մի թե դա լավ է մարդկանց համար իհարկե մեկ երկու հոգու համար լավ է դա բայց միլիոնավոր մարդկանց համար վատ սա է այն կյանքը որ դու կուզենաս ապրես այդ դեպքում ես ինքս կարծում եմ որը մարդ մի բան իր կյանքում պիտի չվաճառի դա իր եսն է և հենց ինքն է:  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ԳԻՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԱԿՆԱՐԿ     Հրաչյա Աճառյանը ծնվել է 1876 թ. մարտի 8-ին Կ.Պոլսի Սամաթիա թաղամասում, արհեստավորի ընտանիքում: Սկզբնական կրթությունը ստացել է Պոլսի Կեդրոնական վարժարանում, որը ավարտելով ՝  1893-ին պաշտոնավարել է Գատը գյուղի Արամյան դպրոցում, 1894-ին՝ Կարինի Սանասարյան վարժարանում:

             1895 թ. մեկնելով Ֆրանսիա` բարձրագույն կրթություն է ստացել Սորբոնի  համալսարանում, որտեղ աշակերտել է նշանավոր հայագետ Անտուան Մեյեին: 1897թ. Փարիզի լեզվաբանական ընկերությանը (Société de linguistique de Paris) ներկայացնելով լազերենի մասին իր ուսումնասիրությունը՝ ընտրվել է այդ ընկերության անդամ: Նույն թվականին Փարիզում մասնակցել է արևելագետների 13-րդ կոնգրեսին և ներկայացրել  երկու զեկուցում հայերենի մասին: 1898 թ.  ընդունելով Հյուբշմանի հրավերը՝  մեկնել է Ստրասբուրգ և մեկ կիսամյակ  լսել մեծ հայագետի դասախոսությունները: Ավարտելով  մասնագիտական բարձրագույն կրթությունը՝ 1898 թ.  Աճառյանը վերադառնում է Անդրկովկաս և գիտական-մանկավարժական գործունեություն ծավալում Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում, Շուշիի, Նոր Բայազետի, Նոր Նախիջևանի, Թեհրանի, Թավրիզի դպրոցներում:

            Աճառյանի բեղմնավոր գործունեությունը Հայաստանում սկսվում է խորհրդային կարգեր հաստատվելուց հետո: Երևանի պետական համալսարանի հիմնադրումից հետո Աճառյանը 1923 թ-ից աշխատանքի է անցնում որպես հայագիտական, լեզվաբանական ու արևելագիտական առարկաների դասախոս, ապա՝ արևելյան լեզուների ամբիոնի վարիչ:

            Բազմահարուստ գիտելիքները և բազում լեզուների իմացությունը հնարավորություն էին տալիս նրան տարբեր ժամանակներում տարբեր դասընթացներ վարելու.  լեզվաբանության ներածություն, հայոց լեզվի պատմություն, համեմատական քերականություն, գրաբար, բարբառագիտություն, հայ հին մատենագրություն, հնդեվրոպական լեզուների համեմատական քերականություն, ֆրանսերեն, պարսկերեն, արաբերեն, սանսկրիտ  և այլն:

            1924թ.-ից արդեն պրոֆեսոր Աճառյանը 1937թ. ընտրվում է նաև Չեխոսլովակիայի արևելագիտական ինստիտուտի գիտական բաժնի թղթակից անդամ:

            1943թ., երբ ստեղծվեց Հայաստանի գիտությունների ակադեմիան, Աճառյանը հաստատվեց հիմնադիր  ակադեմիկոսների  թվում:   

            Հ. Աճառյանը մահացել է  1953 թվականի ապրիլի 16-ին Երևանում:

            Արտակարգ բեղմնավորության հասնող շուրջ վաթսոն  տարվա իր գիտական գործունեության ընթացքում Հրաչյա Աճառյանը  իրեն հատուկ բարեխղճությամբ ու գիտական մեծագույն հմտությամբ ստեղծել է  շուրջ երկու հարյուր գիտական մեծարժեք աշխատություններ, որոնք  ընդգրկում են   հայոց   լեզվի  ուսումնասիրության գրեթե բոլոր բնագավառները, դեռ ավելին.  նրա աշխատությունները դարձան հայերենի ուսումնասիրության գիտական հիմքերը, որոնց վրա զարգացավ և այսօր էլ շարունակում է զարգանալ հայերենագիտությունը: Նրա «Հայերենի արմատական բառարան», «Հայ բարբառագիտություն», «Հայոց անձնանունների բառարան», «Հայոց լեզվի պատմություն», «Հայոց լեզվի լիակատար քերականություն» և այլ մենագրական ստվարածավալ աշխատությունները մեծագույն ավանդ են ոչ միայն հայագիտության, այլև ընդհանուր լեզվաբանության բնագավառում:

            Աճառյանը ուսումնասիրել է հայերեն բարբառները, նրանց պատմությունն ու արդի վիճակը և իր հետազոտություններով հիմնադրել ու զարգացրել հայագիտության այնպիսի ճյուղեր, ինչպիսիք են հայոց լեզվի պատմությունը և  հայ բարբառագիտությունը:

            Իբրև հայագետ՝   նա նախ և առաջ իր ուսումնասիրության առարկա է դարձրել  հայերենի բազմաթիվ ու բազմազան բարբառները: Դեռևս 1898թ. առանձին հոդվածներով քննության առնելով մի շարք բարբառներ (Ասլանբեգի, Ղարաբաղի, Նոր Նախիջևանի Ղրիմի, Մարաղայի, Ագուլիսի, Նոր Ջուղայի, Պոլսի, Համշենի, Վանի, Աուչավայի, Առտիալի)՝  նա առաջին հերթին զբաղվում է բարբառների գիտական դասակարգման հարցով և նրանց ընդհանուր նկարագրությամբ: Դրան է նվիրված նրա «Հայբարբառների դասակարգումը» («Classification des dialects arméniens») աշխատությունը, որ իբրև դիսերտացիա ներկայացվել է Սորբոնի համալսարանին (լույս է տեսել 1909թ. ֆրանսերեն): Վերջինս վերամշակված, ընդարձակված լույս է տեսել հայերեն  տարբերակով  Նոր Նախիջևանում «Հայբարբառագիտութիւն» (1911) խորագրով: Օգտագործելով հայերեն բարբառների մասին մինչև այդ եղած ուսումնասիրությունները և ավելացնելով իր հետազոտությունների տվյալները՝  Աճառյանը հայագիտության մեջ առաջին անգամ առաջարկել է հայերեն բարբառների ձևաբանական դասակարգումը՝  բաժանելով դրանք 3 ճյուղի՝ ում, կը և  ել ճյուղեր: Հայ բարբառագիտության կողմից ընդունված  այս դասակարգմամբ Աճառյանը ցույց է տալիս, որ աշխարհագրական դասակարգումը չի տալիս հայերեն բարբառների ճշգրիտ պատկերը. Արևելյան և Արևմտյան կոչված խմբերը իրենց մեջ ընդգրկում են բարբառներ, որոնք միանգամայն տարբեր են իրենց հիմնական քերականական հատկանիշներով. hնչյունական տարբերությունները նույնպես դասակարգման հիմք չեն կարող հանդիսանալ, որովհետև մի կողմից` իրարից բոլորովին տարբեր, նույնիսկ տարբեր ճյուղերի մեջ մտնող բարբառները հնչյունական միևնույն հատկանիշներն ունեն (ինչպես` պայթականները Ագուլիսի և Մեղրու բարբառներում), մյուս կողմից` երբեմն միևնույն բարբառի խոսվածքները տարբեր հնչյունական հատկանիշներ ունեն (ինչպես` պայթականները  Նոր-Նախիջևանի խոսվածքներում):

            Հետագայում, ճիշտ է, այդ դասակարգումը ենթարկվել է որոշ ճշտումների ու լրացումների, բայց և այնպես  մնացել ու մնում է իբրև հայերեն բարբառների գիտական դասակարգման հիմք: Իր բարբառագիտական հետազոտություններով Հ. Աճառյանը մշակեց նաև բարբառների ուսումնասիրության մի համակարգ, որ անխախտ կերպով պահպանված է հայերեն առանձին բարբառներին նվիրված նրա բոլոր մենագրություններում:

            Բարբառների հարուստ բառագանձը Աճառյանը ներկայացրել է իր «Հայերէն գաւառականբառարան»-ում (1913), որտեղ ամփոփված է ավելի քան 40 բարբառների ու ենթաբարբառների մոտ 30000 բառ։ Թեև, ինչպես հեղինակն է խոստովանում, այս բառարանի հրատարակությունը կատարված է հակառակ իր կամքի և իր բացակայությամբ, որի պատճառով էլ հնարավորություն չի ունեցել վերանայելու և անհրաժեշտ լրացումներն ու փոփոխությունները կատարելու, բայց և այնպես, այդ վիճակում էլ հայերեն բարբառների լավագույն բառարանն է, թեև միակը չէ (իբրև մրցակից ունի Ամատունու «Հայոց բառ ու բանը», որ պարունակում է 16000 բառ և ոճ):

            Հրաչյա Աճառյանի գիտական ուսումնասիրությունների կարևորագույն բնագավառներից մեկը եղել է հայոց լեզվի  բառագանձի քննությունը: Դրան նվիրված նրա մեծագույն աշխատանքը  և գլուխգործոցը շուրջ քառասուն տարիների աշխատանքի արգասիքը հանդիսացող «Հայերեն արմատականբառարանը» -ն է (հ. 1-7, 1926-35, 2-րդ հրտ.՝ հ. 1-4, 1971-79): Համեստ վերնագիր կրող այս ծովածավալ աշխատությունը հայ հին և միջնադարյան մատենագրության մեջ գործածված 11000 հայերեն արմատական բառերի ցանկն է՝  նրանց բացատրությամբ, քերականական տեղեկություններով ու ստուգաբանությամբ հանդերձ: Այն Անտուան Մեյեի հավաստմամբ իմաստաբանական-ստուգաբանական եզակի բառարան է, որտեղ հայերենի արմատները բնութագրված են հնդեվրոպական հիմք լեզվի, ցեղակից և հարևան լեզուների հետ ունեցած առնչությունների, բառակազմական հնարավորությունների և գավառաբարբառներում նրանց դրսևորումների համապատկերում: Բառարանում     հերթականությամբ   ամփոփված են   հայերեն բոլոր      արմատները.      յուրաքանչյուր      բառ    ներկայացված     է     հինգ    բաժնով.              

 1) բառագիտություն, 2) ստուգաբանություն,    3) ստուգաբանությունների    պատմություն,  4) գավառական      բառեր,   5) հայերենից     փոխառյալ    բառեր, որտեղ   ցույց   է տալիս   հայերենի   ազդեցությունն    ուրիշ    լեզուների վրա,    մի բան, որով առհասարակ լեզվաբանները քիչ են զբաղվել:

             Արմատական բառարանը  կարելի է ասել՝  ամփոփումն է հայ լեզվաբանության   մի     ճյուղի`   ստուգաբանության, այդ    իսկ   պատճառով դարագլուխ կազմող այս աշխատությունը դարձել է հայագիտության ամենաարժեքավոր գործերից մեկը: 

            Հրաչյա Աճառյանի հայագիտական ուսումնասիրությունների կարևորագույն բնագավառներից  և հիմնադրած ճյուղերից  մեկը  հայոց լեզվի պատմությունն ու պատմահամեմատական քերականությունն է: Այս ուղղությամբ նրա կատարած հետազոտությունների արդյունքներն ամփոփված են «Հայոց լեզվիպատմություն» երկհատոր աշխատության մեջ (Ա մաս, 1940, Բ մաս,1951): Այստեղ նախ տրվում է հայոց լեզվի առաջացման պատմությունը, ապա` հայերենի բառամթերքի մանրամասն պատմությունը, որ ընդգրկում է գրեթե ամբողջ առաջին մասը և երկրորդ մասի որոշ գլուխներ, և վերջապես` հայերենի կրած պատմական փոփոխությունները նրա զարգացման տարբեր շրջաններում և այդ շրջանների (վիպասանական, դասական կամ մեսրոպյան, հետմեսրոպյան, հունաբան հայերեն, միջին հայերեն, լատինաբան հայերեն, աշխարհաբար` բազմաթիվ բարբառներով հանդերձ) լեզվի նկարագրությունը (Բ. մաս): Բառամթերքի ուսումնասիրության տեսակետից այս աշխատությունը օրգանական շարունակությունն է կազմում «Արմատական բառարան»-ի: Եթե «Արմատական բառարան»-ում ամփոփված են հայերեն արմատները և նրանց ստուգաբանությունը, ապա այստեղ այդ ստուգաբանությունների հիման վրա խմբավորված են բոլոր բառերն. ամենից առաջ՝ ըստ իրենց ծագման, որով և  նախ` պարզվում  է, թե որն է «բնիկ-հնդեվրոպական», ապա`   թե  օտար  լեզուներից    հայերենն   ինչ   բառամթերքի   ազդեցություն  է  կրել:

Բառացանկերը տալուց առաջ հեղինակը, բնականաբար, լուսաբանում է պատմական այն հանգամանքները, որոնց մեջ այս կամ այն լեզվից հայերենը ազդեցություն է կրել:

Առաջին հերթին հայերի նախապատմության ու «հնդեվրոպական նախահայրենիքից» գաղթելու մասին խոսելով` նա նկարագրում է հնդեվրոպացիների, ապա՝ հայերի քաղաքակրթության աստիճանը նախնական շրջանում, այնուհետև տալիս այն բոլոր հայերեն բառերը, որոնք հնդեվրոպական ծագում ունեն, այսինքն «բնիկ» հայերեն են. այստեղ յուրաքանչյուր բառի դիմաց տրված են հնդեվրոպական վերականգնված նախաձևը և ցեղակից լեզուների միջև եղած համապատասխան ձևերը: Այնուհետև հեղինակն անցնում է ուրիշ լեզուների ազդեցությանը:

            Առաջին հատորում առանձնակի կարևորություն են ներկայացնում առաջին երկու գլուխները («Հնդեվրոպական նախաշրջան» և «Հնդեվրոպական բարբառները և հայերենի դիրքը նրանց մեջ»), որտեղ հեղինակը քննության է առնում լեզվի պատմական զարգացման, լեզուների ցեղակցության, հայերենի և հնդեվրոպական լեզուների ցեղակցության և ցեղակից լեզուների շարքում նրա գրաված դիրքի և նրա կազմավորման հարցերը: Ընդունելով լեզվի պատմականությունը և նրա կապը հասարակության հետ`  Աճառյանը  լեզվի զարգացման համար առանձնացնում է երեք գործոն.  ա) լեզվի ներքին «բարեշրջություն» (նրա էվոլյուցիան), բ) օտար ազդեցություններ, գ) անհատական նորամուծություններ, որոնք մեծ մասամբ գրական ճանապարհով են կատարվում և լեզվի զարգացման մեջ շատ ավելի փոքր դեր են խաղում: 

            Երկրորդ հատորում հետաքրքրական են այն գլուխները, որոնց մեջ քննության են առնվում հայերենի քերականության կրած փոփոխությունները, հայերենի բարբառների առաջացման, միջին հայերենի ու ժամանակակից հայերենի կազմավորման հարցերը:

            Այսպիսով՝ ի մի  բերելով նախորդ շրջաններում արվածը և սեփական հետազոտությունների արդյունքները` Աճառյանը «Հայոց լեզվի պատմություն» աշխատությամբ հիմնադրել ու ամբողջական ուսումնասիրության է ենթարկել հայագիտության այս ճյուղը:

            Հայերենի պատմահամեմատական ուսումնասիրությանն է նվիրված Հ. Աճառյանի   «Լիակատարքերականություն հայոց լեզվի` համեմատությամբ 562 լեզուների» մեծարժեք մենագրությունը  (Ներածություն, 1955, հ.1-6, 1952-71): Ի մի բերելով վերջին շուրջ մեկ հարյուրամյակում հայերենի պատմական ու համեմատական ուսումնասիրության բնագավառում ձեռք բերված նվաճումները, ինչպես նաև սեփական հետազոտությունների արդյունքները՝ Աճառյանն այս աշխատության մեջ քննարկվող բարդ խնդիրների իր լուծումներն է առաջարկել:

            Լեզվաբանական հանրագիտարանի բնույթ ունեցող այս հսկայածավալ աշխատությունը  բաղկացած է տասը հատորից.

1. Ներածություն

2. Ձայնաբանություն

3. Գոյական

4. Ածական և թվական

5. Դերանուն

6. Բայ

7. Դերբայ, նախադրություն, մակբայ, շաղկապ

8. Շարահյուսություն

9. Բառաքննություն

10. Իմաստաբանություն

           

            Վերջին երեք հատորները (շարահյուսություն, բառաքննություն, իմաստաբանություն) ներկայացնում են անմշակ նյութեր, իսկ մյուսները հիմնականում ավարտված են և հրատարակության համար կարիք ունեն միայն մասնակի լրացումների:

            Ներածական առաջին հատորը Աճառյանի բոլոր տեսական-լեզվաբանական պրպտումների ամփոփումն է և  ընդգրկում է նրա լեզվաբանական սկզբունքները: Այստեղ  նա անդրադառնում է լեզվի բնորոշման, ծագման հարցերին:  Լեզուն բնորոշելով որպես հասարակության հաղորդակցման միջոց` նա փաստերով ցուցադրում է լեզվի ընդհանրությունը, նրա համաժողովրդական բնույթը: Լեզվի զարգացման հարցում Աճառյանը հետևում է, այսպես կոչված, լեզվաբանական անընդհատության տեսությանը՝ ընդունելով, որ լեզուն անընդհատ ձևափոխություններ է կրում, բայց երբեք որակական անցումներ չի կատարում, նոր լեզուն ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ հին լեզուն` ձևափոխված վիճակում: 

Աճառյանը անդրադարնում է նաև լեզուների ցեղակցության երևույթին, այն բացատրում է նախալեզվի տեսության համաձայն, ըստ որի  ցեղակից լեզուները երբեմնի նախալեզվի շարունակությունն ու ճյուղավորումներն են: Տեսական շարադրանքից  բացի  Աճառյանը բազմաթիվ օրինակներով ցույց է տալիս տարբեր լեզուների միջև եղած ընդհանրությունները:

            Հ. Աճառյանը հիշյալ հատորի վերջին գլխում քննության նյութ է դարձրել «ընդհանուր նախալեզվի» հարցը:  Այս տեսության համաձայն՝ նախնական ժամանակներում գոյություն է ունեցել  հնդեվրոպական միասնական մի ժողովուրդ, որ հեղինակի կարծիքով ապրել է այժմյան Ռուսաստանի տեղում, հետագայում այդ ժողովուրդը մասնատվել է, նրա հատվածները գաղթել են և բնակություն հաստատել Ասիայի ու Եվրոպայի զանազան մասերում` կազմելով առանձին ժողովուրդներ, որոնցից էլ հետագա մասնատումներով առաջացել են դարձյալ նորանոր ժողովուրդներ, և այսպես գոյացել են «հնդեվրոպական ժողովուրդները»:

            Աշխատության՝  խոսքի մասերին վերաբերող  բոլոր բաժինները   բաղկացած են երեքական մասից. ընդհանուր լեզվաբանություն, հնդեվրոպական լեզուների համեմատական քերականություն և հայերենի պատմահամեմատական քերականություն: Այսինքն՝  հեղինակը լեզվական տվյալ երևույթը նախ քննում է համեմատվող բազմաթիվ լեզուներում և դրանով իսկ ամբողջական գաղափար տալիս վերջինիս՝  աշխարհի լեզուներում ունեցած դրսևորումների մասին, ապա  տվյալ երևույթը քննում  է հնդեվրոպական լեզուների մեջ` սկսած «հնդեվրոպական նախալեզվից»: Այնուհետև հեղինակն անցնում է հայերենին` նույն երևույթը քննության առնելով պատմահամեմատական մոտեցմամբ, այսինքն, նախ հայերենի տվյալ երևույթը քննում է հնդեվրոպական լեզուների համեմատությամբ, մեկնաբանում նրա առաջացումն ու նախնական շրջանում կրած փոփոխությունները և ցույց տալիս այդ կետում եղած ընդհանրություններն ու տարբերությունները հայերենի ու ցեղակից լեզուների միջև, ապա  նույն երևույթը իր բոլոր դրսևորումներով ամենայն մանրամասնությամբ քննում է  գրաբարում, միջին հայերենում, հայերեն բարբառներում և ժամանակակից հայերենում:

            Այսպիսով, հայոց լեզվի պատմահամեմատական քերականության բնագավառում Հրաչյա Աճառյանը ամփոփել է այդ ուղղությամբ կատարված բոլոր ուսումնասիրությունները, ավելացրել իր հետազոտությունների արդյունքները և ստեղծել այնպիսի մի աշխատություն, որը հիմնականում սպառում է հայերենի համեմատական ու պատմական ուսումնասիրության բոլոր կարևորագույն հարցերը:

             «Արմատական բառարանի» լրացումը կարելի է համարել «Հայոց անձնանուններիբառարանը»: Հինգ հատորից բաղկացած այս մեծածավալ աշխատության մեջ հեղինակը հավաքել, դասավորել և ուսումնասիրել է V-XIII դդ. հայ մատենագրության մեջ հիշատակված անձնանունները, տվել դրանց մեծ մասի ստուգաբանությունը։ Յուրաքանչյուր անվան մասին խոսում է երկու հատվածում. առաջինում բերում է անունը` տալով նրա ծագումը կամ ստուգաբանությունը և հիշելով նրա փաղաքշական ու ժողովրդական ձևերը: Երկրորդ հատվածում պատմական հաջորդականությամբ բերված են նույն անունը կրող բոլոր անձինք` տալով նրանց մասին կենսագրական համառոտ տեղեկություններ (եթե կան), ապա և` այն բոլոր տեղերը, ուր հիշատակված է այդ անձը ամբողջ հայ հին մատենագրության, ձեռագրաց ցուցակների և հեղինակի կողմից առանձնապես կարևոր համարված նոր աղբյուրների մեջ: Այդ ընդարձակ ծրագիրը ևս հեղինակն ի կատար է ածել բացառիկ բարեխղճությամբ և ուշադրությամբ և այսպիսով տվել մի աշխատություն, որ չափազանց մեծ արժեք է ներկայացնում թե' հայ լեզվաբանության, թե' հայոց պատմության և թե' հայ բանասիրության համար: 

            Այս համառոտ ակնարկում ներկայացված  հայագիտական ու ընդհանուր լեզվաբանական ամենագլխավոր գործերով, սակայն, չեն սպառվում Հրաչյա Աճառյանի աշխատությունները, ինչպես նաև հայագիտության այն ճյուղերը, որոնցով նա զբաղվել է իր բեղմնավոր գիտական գործունեության ընթացքում և որոնք հարստացրել է նույնպես ոչ նվազ արժեքավոր աշխատություններով: Աճառյանը ուսումնասիրել է Մեսրոպ Մաշտոցի կյանքն ու գործունեությունը  կազմել հայ հին ձեռագրերի ցուցակներ («Ցուցակ հայերէն ձեռագրաց Թաւրիզի», 1910, «Ցուցակ հայերեն ձեռագրաց Նոր Բայազետի», 1924, «Ցուցակ հայերեն ձեռագրաց Թեհրանի», 1936 և այլն)։ Բանասիրական ուշագրավ ուսումնասիրություն է Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոց»-ի պահպանված միակ ձեռագրի համեմատությունը հրատարակված բնագրի հետ («Քննութիւն եւ համեմատութիւն Եզնկա նորգիւտ ձեռագրին», 1904, համահեղինակ)։ Նրա գրչին են պատկանում հայ գրերի գյուտին և նրանց զարգացման պատմությանը, («Ս. Մեսրոպի եւ գրերու գիւտի պատմութեան աղբիւրներն ու անոնց քննութիւնը», 1907, «Հայոց գրերը», 1928), հայ հին մատենագրության բազմազան հարցերի, հայ նոր գրականությանը, հայ ժողովրդի պատմության զանազան խնդիրներին նվիրված բազմաթիվ մենագրություններ և գիտական առանձին հոդվածներ, որոնց մասին հանգամանորեն խոսել այստեղ հնարավոր չէ: Անհնար է նաև անդրադառնալ ձեռագիր վիճակում մնացած աշխատություններին:

            Այսպիսով՝ միանգամայն վստահ կարելի է ասել, որ Հրաչյա Աճառյանը մեր ժամանակի ամենաբեղմնավոր և ամենամեծ հայագետ-լեզվաբանն է, ում բազմաթիվ գիտական աշխատություններից յուրաքանչյուրը մի կոթող է հայոց լեզվի ուսումնասիրության բնագավառում: Իր գիտական գործունեության հետ միասին նա միշտ էլ զուգակցել է մանկավարժական աշխատանքը և մինչև իր կյանքի վերջին օրն էլ ամենագործուն մասնակցություն ունեցել երիտասարդ հայագետների պատրաստման գործին:

 

 

ՔԱՂՎԱԾՔՆԵՐ   ՀՐԱՉՅԱ   ԱՃԱՌՅԱՆԻՑ

Միտքը սնունդ է, մտածել նշանակում է սնվել:

Անմեղների ողբերգությունը սկիզբ է առնում մեղավորների մեղավորությունից: Սակայն մեղավորների մեղավորությունը երբեք չի արդարացնում անմեղների ողբերգությունը

 

 

                                     ՀՐԱՃՅԱ ԱՃԱՌՅԱՆԻ ՄԱՍԻՆ 

 

* * * * 

       «Հպարտ եմ, որ Աճառյանին երկար տարիներ ունեցել            եմ իմ աշակերտների թվում»: 

Անտուան Մեյե, ֆրանսիացի լեզվաբան 

 

* * * * 

Իբրեւ գլուխ եւ իբրեւ սիրտ՝ մեծ ապագայ կը գուշակէի Կեդրոնականին այդ կոչէցեալ աշակերտին համար․․․ ամէն բան ունի յառաջանալու, մեծանալու համար․․․ քանզի բանաստեղծ ալ է։ Եւ հակառակ ասածին՝ խօսքին տեղ գի՜րն է, որ պիտիւ թռչի ու գայ մեզի։ 

Եղիա Տեմիրճիպաշյան 

* * * * 

Զարմանալի աշխատասիրությամբ ու աշխատունակությամբ օժտված մեծանուն գիտնականը ստեղծեց բազմաթիվ մեծարժեք գիտական աշխատություններ հավատարիմ մնալով հավաքած նյութի փաստական տվյալների խորահմուտ վերլուծությանը և հիմնավոր փաստարկումներին, որով նրա յուրաքանչյուր աշխատություն բացի գիտական հետազոտություն լինելուց, նաև յուրահատուկ տեղեկություն է՝ տվյալ առարկային վերաբերող բոլոր հարցերի պարզաբանումների ամբողջությամբ: 

Էդուարդ Բագրատի Աղայան

 

 

 

 Օգտագործման աղբյուրներ 

 

 

Այստեղ

Այստեղ

Այստեղ

Այստեղ

 

 

 

 

 

Հայերենի զարգացման փուլերը:

 

 

Հայոց լեզուն անցել է զարգացման երեք փուլ`

 

Գրաբար կամ հին հայերեն (5-11րդ դար , Ոսկե դար): Գրաբարով են ստեղծագործել հինգերորդ դարի պատմիչներ Ագաթանգեղոսը, Փարպեցի, Խորենացի, Եղիշե, Եզնիկ Կողբացի:

Միջին կամ կիլիկիան հայերեն: (Ֆրիկ, Վարդան Այգեկցի, Մ. Գոշ, Քուչակ):

Աշխարհաբար ` իր երկու տարբերակներով: (17րդ դարից մինչև մեր օրերը)Աշխարհաբարով են գրել Աբովյանը,Ռաֆֆիմ , Մուրացանը, Շիրվանզադեն, Թումանյանը , Իսահակյանը, Տերյանը, Չարենցը Բակունցը, Շիրազը, Սևակը, Սահյանը , Հրանտ Մաթևոսյանը և այլ: Աշխարհաբարից են ծագել այժմյան հայերենի  երկու գրական տարբերակները.  արևելահայերենը և արևմտահայերենը: Արևելահայերենը ձևավորվել է արարատյան բարբառի հիման վրա, ՀՀ պետական լեզուն է , խոսում են նաև պարսկաստանի հայերը: Արևմտահայերենը ձևավորվել է Պոլսի բարբառի հիման վրա, այն սփյուռքի հայության գրական լեզուն է: Արևմտահայերենով գրել են Դուրյանը, Դանիել Վարուժանը, Մեծարենցը, Սիամանթոն, Գրիգոր Սոհրաբը և Հակոբ Պարոնյանը: 1915 թվականից հետո սփյուռքում ստեղծված գրականությունը կոչվեց սփյուռքահայ գրականություն, որի ներկայացուցիչներն են Շահան Շահնուրը, Համաստեղը, Մուշեղ Իշխանը, Վահան Թեքեյան, Հակոբ Օշականը, Վահե Հայկը, Կոստան Զարյան և ուրիշեր: Կան նաև սփյուռքում ապրող օտարագիր հայ գրողներ, ինչպիսիք են Վիլիամ Սարոյանը, Մայքլ Առլեն կրտսերը, Լևոն Զավեն Սյուրմելյանը (անգլիագիր): Անրի Թրուայան, Վահե Քաչա (ֆրանսագիր): Ալիսի Կիրակոսյանը (իսպանագիր):

 

 

Հայոց լեզուն պատկանում է հնդևրոպական լեզվաընտանիքին: Գերմանացի գիտնական Հայնրիխ Հյուբշմանը ապացուցեց, որ հայերենը ինքնուրույն ճյուղ  է: Հայերենին ցեղակից են անգլերենը, իտալերենը, իսպաներենը, իռլանդերենը, ֆրանսերենը, դանիերենը, նորվեգերենը, նիդերլանդերենը, շվեդերենը, լատիշերենը, լիտվերենը, բուլղարերենը, չեխերենը, բելառուսերենը, ուկրաիներեն, խորվաթերենը, հնդկերենը, հունարենը, պարսկերենը, քրդերենը, օսեթերեն:

 

 

 

 

 

Հովհաննես Թումանյան — 150

 

 

 

Անկեղծ չենք

 

Այս պատմության ասելքն այն էր որ պետք չէ բոլորին հավատալ, որովհետև մարդիկ չեն փոխվում ու մնում են միշտ ոչ անկեղծ մարդիկ տարբեր կերպարներով են իրենց ներկայացնում տարբեր մարդկանց հանդեպ նրանք կեղծ են, ու դա եկել շատ շատ վաղուց:

 

 

Ձևն ու հոգին

 

Մարդը կարող ենք ասել գիրք է նրան  գնահատում են նրա առաջին էջից, այլ ոչ թե ուսումնասիրում նոր մի բան ասում, մարդիկ իրար գնահատում են հագուստով այլ ոչ թե հոգեպես դրա համար մեծ դեպքերում նրանք սխալվում են թե իր դիմաց ով է կագնած:

 

Միթե դժվար է

 

Կրկին Թումանյանը պատմում է մարդկանց մասին այս անգամ ասում է թե նրան ինչքան եսասեր են և ոչ հանդուրժող ինձ թվում է հենց այդպես էլ պետք է լինի, որովհետև կյանքն է սպիպում որ այդպես լինես դու պիտի մի քիչ եսասեր լինես որ քո եսը իմանաս:

 

 

 

 

 

 

 

Կարդում ենք — Վահան Տերյան

 

8-րդ դասարան

 

Տեսապոեզիա, ռադիոպոեզիա — տերյանական ընթերցումներ։

 

Մթնշազի անուրջներ, Փշե պսակ, Գիշեր և հուշեր, Ոսկի հեքիաթ, Վերադարձ, Կատվի դրախտ, Երկիր Նաիրի։

 

 

ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻՆ

 

Հեռացի՛ր, աշուն, համրորեն լացող, 

Ողջույն քեզ, մրրիկ ահեղաշաչյուն, 

Ողջույն քեզ, կռվի առաջին հնչյուն՝ 

Լույսի պես կարող, խոսքի պես խոցող... 

Գրկիր իմ հոգին մարտի ցնծությամբ, 

Բորբոքի՛ր սիրտըս, ազատության երգ, 

Շողա՛ մռայլում, ըղձալի եզերք, 

Որոտա՛, շաչիր, փոթորկավետ ամպ...

 

Իմ կարծիքով բանաստեղծության մեջ տիրում էր պատերազմական հնչյուներ, կռվի ցանկություն որը շատ մութ ու փակ էր, բայց նաև կար ուրախությունը, ազատություն ու խաղաղության հնչյուներ:

 

Ձայնագրություն

 

 

 Ձեռներին Ձեր մարմարյա,

Ոսկեցոլք Ձեր աչքերին

Ես գերի եմ հնօրյա:

Եվ գիտեք՝ Դուք ու լռին

Ժպտում եք ինձ ամեն օր  

Օրհնությո՜ւն Ձեր ձեռներին:

Եվ օրհնություն մեղմօրոր

Քայլվածքին Ձեր նվագուն, 

Որ դյութում է նորից նոր, 

Որ անգութ է և տոկուն, 

Որպես արեք մի կզիող

Իսկ ես խենթ եմ, ես նկուն

Խոնարհ եմ ես, որպես հող: 

 

Այս բանաստեղծության մեջ շատ մեծ գովք կար, նա ով գովում էր հիանում էր այդ մարդուց, իր համար նրա ամեն շարժում կարծես մի մեծ բան լիներ: Իմ համար շատ հետաքրքիր էր սա կարդալ որովհետև նա շատ գեղեցիկ է գովում նրան:

 

Ձայնագրություն

 

 

ԿԱՐՈՏ

 

Իմ անվերջ ճամփի տանջանքից հոգնած՝

Ես ննջել էի ոսկեղեն արտում.

Ու ճչաց սիրտըս վայելքից անկարծ

— Թվաց որ մեկը կանչում է տրտում...

Եվ ես արթնացա խնդության ցավից .—

Գիշերվա հովն էր լալիս դաշտերում,

Մութ հեռաստանն էր դժկամ նայում ինձ,

Մենակությունն էր քարի պես լռում...

 

 

Այս բանաստեղծության մեջ տիրում էր թախիծ, մթություն, կարոտ որը կարող էր լիներ մենակությունից նա կարծես մի բանի սպասեր որը նրան շատ տանջում էր և չեր թողում հանգիստ մնալ:  

 

 

Ձայնագրություն

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Վիլյամ Սարոյան «Բան ունեմ ասելու» 

 

 

Երբ կարդացի Վիլյամ Սարոյան «Բան ունեմ ասելու» ռադիոպիեսը ինձ շատ դուր եկավ: Սովրեցրեց, որ պետք չէ որևէ մեկից շատ բան ուզել: Իմ կարծիքով, եթե Սուրբ Ծննդյան հանդեսին երիտասարդը ներկա չգտնվեր երեխաները նվերները բացելիս շատ-շատ կտխրեին: Ինձ դուր եկավ այն միտքը, որտեղ ասում .՝«Աշխարհում ավելի հրաշալի նվեր չկա, քան էն, որ ինքներդ ձեր սիրելիներին ասում եք` ես սիրում եմ քեզ», ես համամիտ եմ նաև այս հատվածի հետ՝.........

 

 

 

 

 

 

Համաստեղ — Նապաստակի մը օրագիրը

 

 

 

Նապաստակի տեսած առավոտյան արևն ինչպիսին էր: Հիմա նկարագրիր քո տեսած առավոտյան արևը:

 

Նրա առավոտը շատ գեղեցիկ էր: Արևն փայլում էր և այլն: Իմ առավոտը շատ սովորական: է ես արթնանում եմ զարթուչիչի ձայնից և գնում դպրոց:

Հաստատիր կամ ժխտիր հետևյալ մտքերը.

նապաստակը վախկոտ էր

Այո նա շատ վախկոտ էր, որովհետև տերևը ընկավ նրա վրա նա շատ վեխցավ:

նապաստակը երազկոտ էր

Այո նա շատ էր երազում ունենալ թռչնի թևեր և թռչել:

նապաստակը վախկոտ-երազկոտ էր

Այո նա երազկոտ-վախկոտ էր, որովհետև ուզում էր թռչնի թևեր, բայց չէր ուզում ունենալ թռչնի կտուց:

նապաստակն ինքնահավան էր

Այո նա շատ ինքնահավան էր, որովհետև անընդատ հիանում էր իր փափուկ պոչով:

նապաստակն ուշադիր էր շրջապատի հանդեպ

ՈՉ նա ուշադիր չէր շրջապատի հանդեպ:

նապաստակը հումորի զգացում ուներ

Այո նա հումորի զգացում ուներ:

նապաստակը նախանձ էր

Ոչ նապաստակը չէր նախանձում:

Կարդալ երկրորդ, երրորդ, չորրորդ և հինգերորդ գլուխները:

հատվածները փոխադրել արևելահայերեն

նկարագրիր նապաստակի առօրյան, զբաղմունքը, բնավորության ո՞ր գիծն է դառնում ավելի ցայտուն (պատասխանել օրինակներով)

նապաստակի մտքերն ու ապրած կյանքը ներդաշնա՞կ են, թե հակասում են իրար. ինչու՞ — հիմնավորիր:

նկարագրիր նապաստակի առօրյան, զբաղմունքը, բնավորության ո՞ր գիծն է դառնում ավելի ցայտուն (պատասխանել օրինակներով)

Նապաստակը շատ հետաքրքիր առօրյա ուներ: Նա ամեն ինչին անուն էր դնում: Ամեն տեղ մտնում և ելնում էր: Նա շատ ճառպիկ էր:

նապաստակի մտքերն ու ապրած կյանքը ներդաշնա՞կ են, թե հակասում են իրար. ինչու՞ — հիմնավորիր:

Պատմվածքից դուրս բերել այն իրերն ու երևույթները, որոնք նապաստակը տեսնում էր կաղամբի տեսքով. դրանից ելնելով՝ կարո՞ղ ես նրա «կաղամբային»  աշխարհայացքը ներկայացնել:

Նա տեսնում էր արևը կաղամբի տեսքով, իր երազը կաղամբի տեսքով, մի մարդու, ով ուներ կաղամբե գլուխ, այնքան հետաքրքիր և զվարճալի էր նրա պատկերացումը, տեսնել սովորական իրերը կաղամբի տեսքով, շատ զվարճալի էր

Կյանքի թելը կտրվեց. հետադարձ հայացք գցելով՝ գնահատական տանք ապրած կյանքին՝ իր համար, շրջապատի համար:

 

 

 

 

 

 

 

Գնահատում

Մեր ժամանակի դպրոցում իրականացվում է ստուգում-գնահատում եւ ծնողին առաջին հերթին հետաքրքրում է գնահատականը, այլ ոչ թե գնահատման հիմքը, այսինքն՝ աշակերտի գիտելիքների կարողությունները։ Փաստորեն 80 տոկոս դպրոցներում ուսուցիչները հիմնականում ստուգողական աշխատանք են իրականացնում, մինչդեռ պարտավոր են բացատրել, հաղորդել, մեկնաբանել, ի վերջո սովորողների հետ միասին աշխատել՝ օգնելով, որ նա յուրացնի:Հենց այդ պաճառով է տարբերվում այն դպրոցը վորում ես եմ սովորում:   Եթե նախկինում գնահատման համակարգը հիմնված էր սովորողների մտապահելու եւ վերարտադրելու կարողությունը գնահատելու վրա, ապա այժմ գնահատման համակարգը պետք է լիովին համապատասխանեցվի կրթակարգի պահանջներին, ուսումնական նոր ծրագրերին, որտեղ առանձին կրթական բովանդակության բաղադրիչներ են սահմանված։ 

   Նախկինում ընդհանրական անվանումներ էին՝ գիտելիքներ, կարողություններ եւ հմտություններ, այժմ դրանցից յուրաքանչյուրն ամփոփում է որոշակիորեն կոնկրետ բովանդակություն։ Ես ինքս չեմ կարող ճիշտ ուղություն ցույց տալ, բայց ես շատ կուզեի այս հարցը լուծվել:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Մատթէոս Զարիֆյան

 

 

Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն (շարադրանքը` ազատ)

 

Հոգիս այսօր մութ-կապո՜ւյտ է ծովուն պես,

Եկուր լըռել իր ամայի ափունքին․․․

Հոգիս այսօր ե՜րգ ունի ճի՛շտ ծովուն պես,

Եկուր լըսել՝ մինչև աչքերըդ թըրջին․․․

Գիշեր է, մե՜ծ լուսնընկայով արծաթե,

Բայց լույսն այս ցուրտ, օ՜, չե՛մ կըրնար սիրել ես․

Իմ լուսնընկան դո՛ւն ես, ամպե մը ծաթե,

Եղիր Աստվա՜ծն իմ երկնընքին տրտմերես․․․

Հոգիս այսօր խենթեցե՜ր է ծովուն պես․․․

 

Հոգիս այսօր մութ-կապույտ է ծովի պես,

Արի լռի նրա ամայի ափերին:

Հոգիս այսօր երգում է ճիշտ ծովի պես,

Արի լսի մինչև աչքերդ ջուր լցվեն:

Գիշերը մեծ արծաթագույն լուսին կար

Այս սառը լույսը սիրել չեմ կարող

Դու իմ լուս, ամպի տակից դուրս եկած,

Եղիր իմ տխուր երկնքի Աստվածը

Հոգիս այսօր խենթ է ծովի պես

 

 

Տրտմերես  բառը բարդ բառ է, որովհետև … Գտիր բառի բոլոր արմատները և առանձին-առանձին դրանցով կազմիր ևս մի քանի բառ:

Բարդ բառ է որովհետև կազմված է երկու բառերից տրտել և երես:

Արմատները՝ տրտել և երես

ժպտերես

Ծովին նկարագրող հատվածները դուրս գրիր:

Հոգիս այսօր մութ-կապույտ է ծովի պես,

Արի լռի նրա ամայի ափերին:

Հոգիս այսօր երգում է ճիշտ ծովի պես,

Հոգիս այսօր խենթ է ծովի պես

Քանի որ քնարական հերոսն իր հոգին նմանեցնում էր ծովին, դուրս գրածդ հատվածների միջոցով փորձիր նկարագրել, թե ինչ հոգեվիճակում էր նա:

Քնարական հերոսը հոգեվիճակը շատ տխուր է և անհանգիստ:

Ստեղծագործական աշխատանք – Հոգիս ծովի պես

Ես հանդարտ եմ ինչպես ծովը: Ես ոչ ոքի հետ չեմ վիճում կամ կռվում: Եթե ինձ ոչ ոք չբարկացնի, ես նույնպես չեմ բարկանա: Հանդարտ լինել ծովի պես շատ լավ է: Ես հանգիստ ապրում եմ և չեմ մտածում ինչ որ մեկին բարկացնելու կամ վիրավորելու համար:

 

Կարդալ ,,Երջանկություն,, բանաստեղծությունը:

Առաջադրանքներ

Փոխադրիր բանաստեղծությունը արևելահայերեն:

Ես այսօր ճառագայթ եմ բոսոր

Իմ աչքերին, հեշտ է

Այնքան լույս ունեմ, ժպտում եմ, մտերմանում եմ Արևի հետ

Ու վարդերը կերևան, Արևի ոսկեղեն հոգուն

Ես այսօր, ես այսօր

Արեգակ եմ բոսոր

 

,,Ես այսօր…,, արտահայտությունն ավարտիր բանաստեղծության համապատասխան տողերով: Քնարական հերոսն ինչի՞ն է նմանեցնում իրեն:

Կժպտիմ

Մտերիմ

Արևին…

Քնարական հերոսը իրեն նմանացնում իրեն արևին:

Կարո՞ղ ես բացատրել՝ երջանկությունն ինչո՞վ է նման արևին:

Արևը երջանկության շատ նման է: Արևը լուսավոր է, ուրախ երջանկության նման:

Աչքերուս, հեշտօրոր, Այնքա՜ն լույս ունիմ — Աչքերիս մեջ դյութիչ (հմայիչ) այնքան լույս ունեմ… Ի՞նչ լույսի մասին է խոսքը:

Քնարական հերոսը ուզում է ասել, որ ինքը շատ բարի է, երջանիկ է և սիրով է լցված;

Ստեղծագործական աշխատանք — Գրիր, թե երջանիկ պահերին բնության ինչ երևույթի ես նմանվում դու (առնվազն 6-8 նախադասություն):

Ես երջանիկ պահերին ես նմանվում է ձմռանը: Նմանվում եմ ձնով պատված սպիտակ գորգին: Ձյունը ինձ շատ հոգեհարազատ է և երբ երջանիկ եմ լինում ուզում է ձմեռ գա որպեսզի ավելի երջանկանամ: Ձմռան ամեն ինչ սառում է և քարանում:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ռոբերտ Շեքլի, Այն, ինչ չարժե ոչինչ

 

 

 

Այս պատմություն ինձ շատ դուր եկավ: Հերոսը ամեն ինչ ուզում էր ջանք գործադրելու ունենալ: Բայց դա նրան հաջողվեց մի կախադական մեքենայի շնորհիվ: Նրա ախորժակ բացվեց և ուզում էր և ուզում: Վերջում նա պատժվեց և հասկացավ, որ ամեն առարկա իր արժեքն ունի: Այս պատմությունը ուզում է ասել, որ ամեն առարկա իր գինը ունի և տրվում գումար կամ աշխատանքի դիմաց:

 

 

 

ՆԱԽԱԳԻԾ

 

https://grqeripalat.wordpress.com/

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ճապոնական գրականություն…

 

 

Սայգյո — թանկաներ: — Բարձրաձայն ընթերցումից հետո արագ գրի առնել առաջին զգացողությունը, պատկերը, գույները:

Այս թանկաները կարդալով ես պատկերացրի մութ ու ցուրտ գիշեր, որտեղ միայն լուսինն է իր խավար լույսով լուսավորում: Առաջին զգացողությունը ցուրտը, մենակությունը, տխրությունը և ափսոսանքը: Կարծես հեղինակը ափսոսում էր իր կորցրած ժամանակի համար:

Մացուո Բասյո- հոքուներ: — Գտնել ստեղծագործության իմաստային երկրորդ շերտը:

Այս ստեղծագործություններում հեղինակը բնության օգնությամբ նկարագրում էր մարդկանց տեսակներ աշնանը:

****

Սև ճյուղի վրա

Ագռավն է կռնչում.

Աշնանային երեկո:

Այստեղ նկարագրվում է այն մարդկանց տեսակը, ովքեր սիրում են աշնան երեկոները միայնակ անցկացնել:

****

Պայծառ օր, բայց մեկ էլ

Փոքրիկ ամպիկ, ու

Անձրև է մաղում:

Այստեղ նկարագրվում է մարդկանց այն տեսակը, ում տրամադրությունը անգամ մի փոքր բանից կարող է ընկնել, ինչպես աշնանային պայծառ օրը կարող է վերածվել անձրևայինի փոքրիկ ամպիկի պատճառով:

****

Անձրևից կռացած՝

Կրկին գլուխը վեր պարզեց

Քրիզանթեմը ծաղկած:

Այստեղ նկարագրվում է այն մարդկանց տեսակը, ովքեր չեն ընկճվում և ընկնելուց հետո բարձրանում են և պայքարում, ինչպես քրիզանթեմը անձրևից հետո:

****

Որքա՜ն հիշողություններ

Դու արթնացրիր իմ հոգում

Օ՜, բալենի հին այգու:

Այստեղ նկարագրվում է այն մարդկանց տեսակը, ովքեր աշնանը ընկնում են հիշողությունների գիրկը:

****

Այցելի՛ր ինձ

Իմ մենակություն.

Առաջին տերևը ընկավ…

Այստեղ նկարագրվում է այն մարդկանց տեսակը, ովքեր սիրում են վայելել աշնանային մենակությունը:

 

Կարդալ ՍԻՆՅԻՏԻՐՈ ՆԱԿԱՄՈՒՐԱՅԻ <<Դղյակ տանող Ճանապարհը>> 

պատմվածքը և վերլուծել ասելիքը:

 

Այս պատմվածքը մի փոքր խառնված էր, բայց այն ինձ շատ դուր եկավ: Ասելիքը իսկապես շատ խորիմաստ էր և շատ հետաքրքիր ձևով էր բացտրված, նկարագրված: Այս պատմվածքի ասելիքն այն է, որ կյանքը չի սպասում, կյանքը գնում է, ժամանակը գնում և կորում է, իսկ կյանքում էլ իդեալներ չեն լինում: Ընտանիքը փնտրում էր դղյակը՝ չիմանալով, որ այն չկա: Նրանք կորցրեցին ժամանակը, թանկ մարդկանց, գնացին, բումերանգի նման հայտնվեցին այնտեղ, որտեղից շարժվել էին: Իսկ վերջում, երբ աղջիկը ցանկանում էր վերադառնալ պատանու մոտ և չկարողացավ, դա նշանակում է, որ կյանքում պետք է կարևորել ամեն պահ, փորձել չկորցնել պահը, որովհետև յուրաքաչյուր վայրկյան յուրահատուկ է և երբեք չի կրկնվում: Պետք է գնահատել և սիրել կյանքը: Թերևս իդեալականը փնտրելով ոչնչի չենք հասնի, միայն կկորցնենք:

 

 

 

 

 

Մարիո Բենդետտի

 

Վերլուծություն՝

 

Ես համաձայն եմ այս մենախոսության հետ: Նրա յուրքանչուր տողերի մեջ ճշմարտություն կար: Ինձ ամենաշատը դուր եկավ այս տողը. << Ինձ դուր են գալիս տեսակետ ունեցող մարդիկ, նրանք, որոնք չեն ամաչում գիտակցել, որ սխալվել են կամ, որ ինչ-որ բան չգիտեն >>:Քանի որ մենք ուղղվում ենք մեր սխալների վրա, պետք չի ամաչել:

 

Լամա Գետրուլ Ռինպոչե

 

Վերլուծություն՝

 

Ես այս մենախոսությունից առանձնացրեցի այս տողերը, քանի որ կյանքը պետք է ապրել ուրախ, ամեն ինչին պետք է նայելթեթև որպիսի կյանքը ավելի հեշտ ու հանգիստ անցնի, պետք չէ ամեն ինչ բարդեցնել, կյանք առանց հետ էլ բարդ է:

Եթե քեզ շրջապատող աշխարհը սրտով ընկալես, ոչ թե մտքով, խնդիրներ քիչ կունենաս, և նույնիսկ մանրուքները քեզ ուրախություն կպատճառեն:

 

Խուլիո Կորտասար

 

Վերլուծություն՝

 

Կարծում եմ, որ հեղինակը դրախտը համեմատվում է երկրի հետ: Մարդիկ գումարով գնում էին երջանկություն, ուրախանում ու իրենց զգում ինչպես դրախտում: Հասարակությունը երջանիկ էր, որովհետև կարողացել էր իրեն համոզել, որ երջանիկ է: Գեներալի երկրում ապրող մարդիկ անպատասխանատու էին, որովհետև թույլ էին տալիս, որ իրենց կյանքը կարգավորի ուրիշ մարդ: Նրանք միամիտ էին, կամ գուցե լավ էլ հասկանում էին, որ գեներալը միայն հիմարացնում է իրենց, բայց չէին կարող չանել դա, որվհետև <<ոսկե ձկնիկները>> սահմանված էին օրենքով:

 

ԱՐԲԵ´Ք

 

Վերլուծություն՝

 

Ժամանակի տանջահար ստրուկը չլինելու համար արբե´ք, անդադար արբե´ք:

 

 

Ինձ շատ դուր եկավ այս միտքը: Եթե մարդ ուզում է մոռանալ իր՝ վիշտը, տանջանքը և վատ ապրումները պետք է արբի: Այսինքն ժամանակը մեզ կառավարում է, առանց մեզ հարցնելու մենք համաձայն ենք, թե ոչ:

 

 

 

 

 

Նախգիծ

 

 

«Գինի» բառը սանսկրիտական ծագում ունի, որը թարգմանաբար նշանակում է «Սեր»:

 

Գինու օգտակար հատկություններ

 

Գինու բուժիչ հատկությունների մասին հայտնի է շատ վաղուց: Դեռևս Հին Հունաստանում գինին օգտագործել են որպես հակասեպտիկ միջոց. վիրավորներին գինի են տվել արագ վերականգնելու համար, իսկ վերքերին գինու թրջոցներ են դրել: Գինին նաև օրգանիզմը հագեցնում է օգտակար վիտամիններով: բժիշկները խորհուրդ են տվել ջրի փոխարեն գինի խմել, մանավանդ, որ սեղանի դառը գինին հիանալիորեն հագեցնում է ծարավը:Կաղնու տարաներում հնեցված կարմիր գինին օգտակար է աղեստամոքսային տրակտի խանգարումների և հիվանդությունների դեպքում:Հնագույն գինու շիշը հնագետները հայտնաբերել են Չինաստանում պեղումների ժամանակ: Պահպանման ժամկետը սահմանել են 2000 տարի:

 

 

 

 

Երևան 2800 

 

 

Շուրջտարյա նախագիծ։

Մասնակիցներ՝ 6-8-րդ դասարանցիներ։

 

Նպատակը․ ճանաչել քաղաքը, որտեղ ապրում ենք, հոգ տանել նրա մասին, ներկայացնել քաղաքային որևէ խնդիր, որի լուծումը, կարծում ենք, կարող ենք ինքներս տալ, փորձել լուծել այն, գտնել հետաքրքիր պատմություններ քաղաքի մասին ու հանրայնացնել դրանք, բացահայտել մեր ու մեր ծանոթների սիրելի անկյունները քաղաքում, ճանաչել հին ու նոր երևանցիներին, պատմել նրանց մասին։

 

Արդյունքներ․ տեսանյութեր, ռադիոհաղորդումներ, ուսումնասիրություններ, ֆոտոպատումներ, թարգմանություններ։

 

 

 

 

 

 

Ծերունին և ծովը — ամերիկյան պատմվածք

Կարդալ Գրապահարանում:

Գլուխ Ա

Բացատրել բառերը. ձեռնունայն, հարպուն, կայմ, աննկուն, մառլին, սարդին, նավացռուկ, սիրազեղ, մամլած, ոսկեթույր, ծանծաղուտ, խեժ, խծուծ, բոկոտն:

Ձեռնունայն – դատարկ ձեռքով

Հարպուն – նիզակ խոշոր ծովային կենդանիներ որսալու համար:

Կայմ – նավի վրա բարձր սյուն

Աննկուն – չընկճվող

Մառլին – ձկան տեսակ

Սարդին – սարդինաձկան պահածո

Նավացռուկ – նավի առջևի քիթը

Սիրազեկ – արտահայտող

Մամլած – նեխած

Ոսկեթույր – ոսկեգույն

Ծանծաղուտ – գետի ծանծաղ տեղ, որով սովորաբար անցում են կատարում

Խեժ – Ծառերից արտազատվող նյութ

Կծուծ – փշոտ պտուղ ունեցող բույս

Բոկոտն – ոտաբոբիկ

Գտիր հատվածներ (արտահայտություններ, նախադասություններ), որոնք կօգնեն քեզ բնութագրել`

1. ծերունուն, 2. տղային:

1,

Ծերունին նիհար էր ու հյուծված, ծոծրակն ակոսված էր խոր կնճիռներով, իսկ այտերը ծածկված էին մաշկային անվնաս քաղցկեղի թուխ բծերով, որ առաջ են բերում արևադարձային ծովի հարթության մեջ արտացոլված արևի ճառագայթները։ Այդ բծերը այտերի վրայով իջնում֊հասնում էին վզին, ձեռքերի վրա երևում էին խոր սպիներ, որ պարանն էր առաջացրել խոշոր ձուկ հանելու ժամանակ։ Բայց նոր սպիներ չկային, եղածները հին էին՝ վաղուց անջուր անապատի ճաքերի նման։

Հին էր նրա ամեն ինչը, բացի աչքերից, իսկ աչքերի գույնը նման էր ծովին, աննկուն մարդու ուրախ աչքեր էին դրանք։

 

2,

 

Ինչպես ես հասկանում այս արտահայտությունները.

Բայց գիտեր, որ հեզությունը եկել է և իր հետ ո՛չ ամոթ է բերել, ո՛չ էլ մարդկային արժանապատվության կորուստ։

 

Սկզբում պարտք ես խնդրում, հետո էլ ողորմություն ես խնդրում…

 

Իսկ դու համաձա՞յն ես  այս մտքերի հետ. ինչու՞:

 

 

Գլուխ Բ (մինչև՝- Ժամանակն է,-ասաց նա…)

Բառային բացատրական աշխատանք. ծանծաղուտ, ճողփյուն, կարծր, ախոյան, խայծ, դրասանգ, ընդհուպ, անճարակություն, ճգնել, վետվետում, բաղեղ, խարազան, ներբան, ոստնել, ոստոստել, խոյանալ, պիրկ:

Վերընթերցիր այն հատվածը, որտեղ պատկերված է 1. ծերունու վերաբերմունքը ծովի հանդեպ, 2. մյուս ձկնորսների վերաբերմունքը ծովի հանդեպ: Այդ հատվածի օգնությամբ փորձիր գտնել ծերունի-հասարակություն տարբերությունը (աշխարհայացք. ապրելակերպ):

Մեկնաբանիր այս միտքը՝ համաձայնելով կամ մերժելով այն:

Լավ է իհարկե, երբ մարդու բախտը բանում է։ Բայց ես գերադասում եմ կարգին բռնել իմ գործը։

Գլուխ Բ (մինչև՝վերջ)

Բառային աշխատանք — պրկել, անխոնջություն, զառամած, կռթնել, աչքակապություն, անողորկ, երախ, տնտղել, լերդանալ, կզակ, հանդիպակաց, ընդարմանալ, կարկամել, շեղբ, անհողդողդ, տոկալ:

Ներկայացրու ծերունու վերաբերմունքը ձկան նկատմամբ՝ մեջբերելով դրվագներ կարդացածդ հատվածից:

Համեմատիր այդ վերաբերմունքը Ջեկ Լոնդոնի «Ոսկե կիրճը» պատմվածքի հերոսի՝ ոսկու հանքի հանդեպ վերաբերմունքի հետ: Նշիր նմանություններ:

Բացատրիր՝ ինչ էր ծերունին պահանջում ինքն իրենից, ծերունու՝ իր նկատմամբ խստապահանջ վերաբերմունքի պատճառը ո՞րն էր: Կարո՞ղ ես քո սեփական փորձով համոզել մեզ այդ մեթոդի արդյունավետ լինելը:

Գլուխ Գ (մինչև՝- Ոչ,— ասաց նա,— չի կարող պատահել, որ այսքան խոշոր լինի։)

Բացատրել բառերը. վեհանձնություն, շորթել, երաշխիք, անվրեպ, նիրհել, կիրճ, կարկամել, կզակ, պատվար, շառաչ, անողոքաբար, տնտղել,

Քննարկենք (գրավոր կարծիքները նախօրոք պատրաստել).

Ինչքա՜ն լավ է, որ մենք ստիպված չենք սպանել աստղերին։ … Բայց ինչքան լավ է, որ ստիպված չենք սպանել արևին, լուսնին ու աստղերին։ Բավական է, որ ուտելիք ենք շորթում ծովից ու սպանում ենք մեր եղբայրներին։ — Օվկիանոսից շորթում ենք ուտելիք, իսկ լուսատուներից ի՞նչ կշորթենք: Ի՞նչ կլինի եթե ստիպված լինենք սպանել աստղերին:

Աշխարհում ոչ ոք արժանի չէ նրանով սնվելու, հապա մի նայեցե՛ք՝ ինչպես է իրեն պահում և ինչպիսի վեհանձնությամբ։ — Բացատրիր վեհանձն բառի իմաստը. ինչու՞ չի կարելի նսեմացնել այն:

Գլուխ Գ (մինչև վերջ)

Բացատրել բառերը. կռնակ, գալարվել, մթագնել, հորձանք, թափոր, դավ, ստեպ-ստեպ, անդադրում, զսպան, ածելի, ավար, համակվել, կափկափել, մոլեգին, ընկղմվել, շեշտակիություն, ջլատվել, խորհրդածել, խելահեղ, սեպ, մխրճվել, ընկրկել, հրացոլք, հոգնաբեկ:

Վերլուծական աշխատանք.

«Դու գլուխս կուտես, ա՛յ ձուկ,— մտածեց ծերունին։— Դա, իհարկե, քո իրավունքն է։ Կյանքումս երբեք չեմ տեսել քեզնից ավելի հսկայական, գեղեցիկ, հանդարտ ու վեհանձն արարած։ Ի՜նչ արած, սպանի՛ր ինձ։ Ինձ համար արդեն մեկ է, թե ով ում կսպանի»։

Եվ ի՜նչ թեթևություն ես զգում, երբ պարտված ես,— մտածեց նա։— Չէի էլ իմանում, որ այսպես հեշտ է դա։

 

 

 

 

Կարդալ մանկավարժ Շալվա Ամոնաշվիլու ,,Ինչ էկրթությունը,, հոդվածը:

Առանձին-առանձին մեկնաբանիր բոլոր մտքերը (ինչպես ես հասկանում արտահայտած միտքը, համաձայն ես, թե՝ ոչ — ինչու):

Եթե մարդը ստեղծվել է Աստծո նմանությամբ և պատկերով, ապա այդ դեպքում ի ՞ նչ է կրթությունը:

Կրթությունը Աստծո պատկերի բացահայտումն է երեխայի մեջ:

Այն մարդու հոգևոր էության իմացական ձգտումն է:   (Ըստ ինձ դա ճիշտ է, որովհետև մարդը որոշում է սովորել գոգով և խելքով)

Այն Անմահության ճանապարհի, Անսահմանության ճանապարհի ընբռնումն է:                (Գիտությունը, իմացուցյունը մարդու հոգին և մտքերը հավերժ է սարգում)

Այն դեպի Լույս տանող ուղի է:                (Կրթությունը լավ և սիրուն ապագայի բանալին է)

Այն գիտակցության ընդլայնման միջոցով կյանքի ճանաչողություն է: (Կրթությունը մարդուն տալիս է հասկանալու հնարավորություն)

Այն Երկրի վրա կյանքի վերափոխման ձգտումն է՝ վեհությունը և հանդիսավոր գեղեցկությունը:               (Կրթությունն է մարդուն ստիպում լավ ապագա գնալ)

Կրթությունը համընդհանուրի բարեկեցությունն է:       (Կրթությունը կապում է հասկացությունները իրար)

Կրթությունը Երկրի վրա Լույսի հաղթանակն է:             (կրթությամբ միայն կարելի է հասնել լավին)

Կրթությունը արթնացնում է թևեր ունեցող երեխային, բացահայտում է նրա Էությունը, սովորեցնում է թռչել մտքի արագությամբ՝ բարձր, հեռու:          (Կրթությունը մարդուն ազազատ մտածելակերպ է տալիս)

Իսկ ինչո ՞ ւ թռչել քայլելու փոխարեն:    (Թռչելով մարդը ավելի ազատ է, իսկ գետնի վրա մարդիկ իրանց կախված են զգում)

Որովհետև այդպես է հունցված մեր հոգևոր բնությունը, որովհետև այն ունի Տիեզերքի բոլոր հատկանիշները:                            (Մարդու էությունը մարդուն տիեզերքի հետ է կապում, որովհետև մարդը անվերջ ազատության ձկտում ունի)

Եվ նա, ով կարողանում է թռչել, ոգևորություն է հաղորդում երկրային կյանքին՝ այն դարձնելով առավել գեղեցիկ և հարուստ:   (Երբ մեկը հասնում է լավին մյուսները տեսնելով դա  հնարավոր են համարում)

Հետևաբար, երջանկացնելով և՛ իրեն, և՛ մարդկանց:                    (մարդիկ իրար հետ կապված են, և ինչը լինում է մեկի հետ անրադառնում է մյուսների վրա)

 

Գրել փոքրիկ շարադրություն (8-10 նախադասությամբ), թե ում եք համարում ձեր ուսուցիչը և ինչու. պատմեք նրա մասին, ձեր և նրա հարաբերությունների մասին, ինչ եք նրանից սովորել (կամ՝ սովորում), ինչով է նա առանձնահատուկ…

Իմ ուսուցիչը իմ հայրն է, ով ինձ տվել է կյանքի ամենակարևոր դասերը: Նա շատ լավ է շատ գիտական կողմերում, երաժշտությունում և այլ շատ բաներում: Նա ինճ շատ բաներ է բացատրել, բայց ամենակարևորը կյանքի ճիշտ ապրելու ձևերն են, ճիշտ քայլել կատարելը և հոգու, սրտի և խելքի համադրությունը:

 

Հիմա կարդա այս առակը և կատարիր առաջադրանքները:

 

Բացատրիր ,,հոգում կրակ ունենալ,, արտահայտությունը։

Մարդ իր մեջ վառում է կրակ նշանակում է ունենալ հույս,  հավատ և ցանկություն շարունակել ճանապարհը, նույնիսկ եթե այն վտանգավոր է։

,,Աշխարհը  խավարի մեջ կընկղմվի,, — այսինքն՝ ինչ կլինի․․․

Աշխարհը կընկղմվի խավարի մեջ նշանակում է, որ երջանկությունը, հույսը կհանգեն և մարդիկ կհայտնվեն դաժան և մռայլ աշխարհում։

Տեքստում գտիր վարժապետ, օջախ, անախորժ, բորբոքվել, վաղօրոք, խարդախ, շիջանել, սուզվել բառերի հոմանիշները։

Վարժապետ – ուսուցիչ

Օջախ – գերդաստան

Անախորժ – տհաճ

Բորբոքվել – բռնկվել

Վաղօրոք – նախապես

Խարդախ – անազնիվ

Շիջանել – հանգցեցնել

Սուզվել – ընկղմվել

Ի՞նչ է հոգևոր ուղին և ինչպես ես այն անցնում դու (ստեղծագործական աշխատանք):

Իմ կարծիքով հոգևոր ուղին դա այն ուղին է, որի ընդացքում քո ճանապարհը ընտրում է քո հոգին, այլ ոչ թե խելխը կամ սիրտը: Այդ ժամանակ դու շարժվում ես հոգով և նայում ես միայն առաջ։

Դպրոցական ուսուցչի խոստովանությունը — Ջոն Թեյլոր Գատո (մանկավարժ, ԱՄՆ):

Մեկնաբանիր Ջոն Գատոյի խոստովանությունը (նախաբան) սովորողի տեսանկյունից:

Ջոն Գատոյը համարում էր, որ երեխաներին պետք է ազատություն տալ, որ նա ազատ կարողանա արտահայտվել ու հնարավորություն ունենա իր ցանկությունը կարևորել։ Դա օգնում է սովորողին ապագա  կյանքին ավելի ինքնահաստատուն լինել։ Ես համաձայն եմ այս ամենի հետ և մեր դպրոցում նույնպես կիրառվում են այդ մեթոդները։

 

Լրացուցիչ առաջադրանք.

Ծնողների հետ միասին կարդալ Աբրահամ Լինքոլնի նամակը իր որդու ուսուցչին, քննարկել և հարցազրույց վարել նրանց հետ, թե իրենք ինչ են ուզում, որ ուսուցիչը սովորեցնի իրենց երեխային (ներկայացնել հոդվածի, ձայնագրության կամ տեսանյութի տեսքով):

 

 

 

 

 

Կոմիտասյան օրերին կքննարկենք Կոմիտասի հոդվածներից հատվածներ, կընթերցենք տաղերը, կդիտենք հաղորդումներ Կոմիտասի մասին:

Որպես ամփոփում՝ կայցելենք Հառիճի վանք, կզրուցենք վանքի քահանաների հետ՝ Կոմիտասի՝ այնտեղ անցկացրած օրերից, կքայլենք կիրճով, կնստենք, կընթերցենք, կզրուցենք, կպատմենք բլոգներում:

Սեպտեմբերի 24-28

Հոդված առաջին. դասարանում քննարկելուց առաջ առանձնացնել այն փոքրիկ խրատը, որը ձեզ օգտակար կլինի կյանքում:

«Սիրուն մանկիկ, կայտառ մանկիկ, օր մը դուն ալ պիտի մեծնաս ու մարդ դառնաս: Քեզի մէկ պզտիկ խրատիկ մը տամ:

Միտքդ մարզէ ազնիւ գիտութիւններով եւ մաքուր գեղարուեստով: Իմաստունի ծովածաւալ միտքէն որսա՛ գիտութիւն եւ գեղարուեստագէտի սիրտէն բարի բարի զգացումներ: Գրքերն ու ձայները մեռած հոգիներու մտքի ու հոգու տապաններն են:

Հետեւէ բնութեան դպրոցին. միտքդ բաց ու կարդա՛ անոր ծով միտքը, որու մի կաթիլն է քո մէջ Արարչի շնորհած ձիրքը. սիրտդ բաց եւ թող արձագանգէ հոն նորա խորհրդաւոր ու գաղտնի ձայները, զի քո սիրտն այլ անոր անեզր ձորի մէկ փոքրիկ ձորեկն է, որ շնորհել է քեզ երկինքը` հոն պաշարելու ազնիւ ազնիւ զգացումներ:

Կարդա՛ բնութեան գիրքը, որ կարելի չէ ո՛չ մէկ բանով գրել, ո՛չ մէկ ձայնով արձանագրել, ո՛չ մէկ գոյնով նկարել եւ ո՛չ մէկ գործքով դրոշմել…: Բնութեան երեւոյթներն անհունապէս յեղյեղուկ են. այնտեղ կեանք կայ, որ չէ կարելի անկենդան տառերով ու ձայներով, գրիչներով ու բրիչներով, վրձիններով ու չափերով դրոշմել-պարփակել. նա նման է արշալոյսին, միշտ թարմ, միշտ նոր, միշտ կենդանի, միշտ կենսատու, միշտ մայր ու ծնող մտքի ու սրտի եւ քեզի պէս մանուկներու նման միշտ մանուկ ու պարզուկ:

Սիրուն մանկիկ, պայծառ մանկիկ, սիրէ բնութիւնը…

Կոմիտաս Վարդապետ

1911 10/Զ

Աղեքսանդրիա»:

 

Առանձնացրեցի այս հատվածը

Սիրուն մանկիկ, պայծառ մանկիկ, սիրէ բնութիւնը…

Հոդվածի ինձ շատ դուր եկավ, ըստ ինձ`շատ ճիշտ խրատներ էին։ Իմ կարծիքով`մենք բոլորս պետք է սիրենք բնությունը, որովհետև եթե բնությունը չլիներ մենք ել չէինք լինի, և բացի այդ, մենք ամեն ինչ ստանում ենք բնությունից։

 

2

 

Իմ կարծիքով` պարին պետք է ուշադրություն դարձնել, բայց ամեն ինչ պետք է չափի մեջ լինի ու պարին պետք չէ շատ ուշադրություն դարձնել։ Ճիշտ է, մենք պետք է պահպանենք մեր մշակույթը, բայց դա չի նշանակում, որ պետք է մոռանանք ամեն կարևոր բան ու կենտրոնանաք պարի վրա, հատկապես այն պարագայում երբ պարը երկրորդական բան է։

 

Ֆիլմ 1

 

Ինչպէ՜ս կարելի է, կամ ինչպէ՜ս է հնարավոր խոսել (երգել) հարյուրամյակներ (էլ չեմ ասում հազարամյակներ) առաջ եղած երաժշտության մասին, երբ չգիտենք, թէ ինչպէ՛ս է հնչել հայոց լեզուն տվյալ ժամանակահատվածում. այո՛, հնարավոր է, որ մեզ են հասել ազգին բնորոշ որոշ ձայնեղանակներ, բայց մի՞թէ կարելի է հասնել երաժշտության գաղտնիքներին առանց լեզուի արտասանության. չէ՞ որ հայոց լեզվի արտասանությանը կարող ենք հասու լինել, առնվազն, սկսած գրերի գիւտից... եթե ուզում ենք երգել մաշտոցյան շարականներ, ապա նախևառաջ պետք է կարդալ ոսկեղենիկ առոգանությամբ, եթե ուզում ենք հասու լինել նարեկյան տաղերին, ապա հարկավոր է ոգել ըստ այդմ ոգու. ահա՛ բանալին գանձերի, ահա գաղտնի՛քը տաղերի, ահա դո՛ւռը իմաստութեան և շքամուտքը ճշմարտության:

 

 

Յուրաքանչյուր Ուսուցիչ իրավունք ունի  երեխային դաստիարակել,  այնպես, ինչպես ինքն է ցանկանում: Սակայն, դրա հետ մեկտեղ, պետք է հիշել, որ յուրաքանչյուր ոք լույս աշխարհ է գալիս՝ ձևավորվելու, զարգանալու, ինքնաիրականացվելու, իր հետքը թողնելու և տեղը զիջելու: Ամեն անգամ ձեռք բարձրացնելիս, երեխային միայնակ թողնելիս, բղավելիս՝ մի պահ մտածեք՝ ինչո՞ւ եք դա անում: Պատճառները կարող են լինել բազմաթիվ, սակայն պատիժ իրականացնելիս երբևէ մի կորցրեք օբյեկտիվությունը և ճշմարտացիությունը:

 

 

 

«Համբերանքի չիբուխը», Ավետիք Իսահակյանի պատմվածքներից է:

 

Պատմվածքի գլխավոր հերոսը Օհան ամին է` մի աշխատավոր մարդ: Նա մի շուն ուներ` Ասլանը, ով շատ հավատարիմ էր Օհան ամուն: Օհանը ծնողազուրկ էր և միայնակ է մեծացրել իր քույրիկներին: Ընդհանուր առմամբ ստեղծագործությունը ինձ դուր եկավ: Ստեղծագործությունում լավ ներկայացված է անցյալում հայ աշխատավոր մարդու կյանքը, ով իր քրտինքով էր աշխատում իր հացը:

 

 

 

Ես կարդացել եմ Ավետիք Իսահակյանի <<Սաադիի վերջին գարունը>> և այն ինձ դուր է եկել, որովհետև կարծում եմ, որ դրանից կարող ենք շատ կարևոր բան սովորել կյանքի մասին: Իմ կարծիքով այդ պատմվածքը այն մասին էր, որ Սաադի անունով ծեր բանաստեղծը վայելում էր գարունը և մտածում էր նրա կյանքի բոլոր հետաքրքիր պահերի ու իր ճամփորդությունների մասին:

Նա մտածում էր, որ այնքան հրաշալի ու զարմանալի է կյանքը և ընդհանրապես մեր աշխարհը, որ նույնիսկ նա, 100 տարեկան հասակում, դեռ չէր բացահայտել դրա բոլոր գաղտնիքները ու տեսել այն ամենը, ինչ կարելի է տեսնել կյանքում: Նա պատմվածքի վերջում ասաց, <<Ծնվում ենք ակամա, ապրում ենք զարմացած, մեռնում ենք կարոտով…>>:

Կարծում եմ, որ դա շատ ճիշտ է և լիովին նկարագրում է կյանքը: Նա այդ ասելով ուզում էր մեզ ասել, որ անկախ մեր կամքից ծնվում ենք, ապրում ենք զարմացած մեր աշխարհի վրա և մահանում ենք մեր աշխարհին կարոտելով: Օրինակ՝ Սաադին այդքան հետաքրքիր արկածներ էր ունեցել և այդքան շատ բան էր տեսել իր երկար կյանքի ընթացքում, բայց մեկ է վերջում չէր տեսել ամեն ինչ և զգում էր, որ կարոտելու էր աշխարհին:

Ես կարծում եմ, որ այս պատմվածքը մեզ հիշեցնում է, թե ինչքան հրաշալի է աշխարհն ու կյանքը և որ ինչքան էլ փորձես ամբողջը տեսնել ու հասկանալ, դու այդ ամբողջը չես կարող անել մի կյանքում, նույնիսկ 100 տարվա ընթացքում: Այդ պատճառով ես կարևոր եմ համարում մեր կյանքի ընթացքում այս աշխարհը ինչքան հնարավոր է ուսումնասիրել, հասկանալ, բայց ամենակարևորը, ուղղակի վայելել:

 

 

Կարծում եմ, որ խեղճ տղան առհասարակ հոգնել էր անընդհատ իր անունը լսելուց այն պատճառով, որ նրա անընդհատ կանչում էին և հանձնարարություն տալիս, այսինքն նա միայն ծառայելու համար էր իր անունը լսում այդ պատճառով էլ հոգնել էր:

 

 

Գիրք ծաղկանց»

Մաշի ձեռս, դառնա ի հող,

Գիրս մնա հիշատկող։

(Միջնադարյան)

Պատմվածքը ներբեռնել այստեղից.  Գիրք ծաղկանց:

Կարդալ պատմվածքի առաջին հատվածը (մինչև … փոքրիկ Զվարթը):

Դուրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրիր դրանք:

Նառ-արու ուղտ, տախտամած

Կանթեղ-լուսավորության սարք կամ հարմարանք յուղի ճրագի, վառած մոմի կամ էլ ջահի ձևով

Բնութագրիր Զվարթին:

Ինձ թվում է, որ Զվարթի անունը անտեղի չեն դրել: Նրա անունը նրա բնութագրիչներից մեկն է: Նա շատ զվարթ և ուրախ երեխա է: Նա ունի շատ վառ երևակայություն և իր երևակայության պատճառով նա սուտասանի տպավորություն է, թողնում իր ընկերների մոտ:

Բնութագրիր հասարակությանը, որտեղ ապրում էր Զվարթը:

Բոլորը անհանգստանում էին և չէին հասկանում, որ երախներ կան, որ ունենում են շատ վառ երևակայություն:

Ի՞նչ հակասություն կար նրանց միջև (ցույց տուր մեջբերումներով), որն էր դրա պատճառը: Դու բնակա՞ն ես համարում այդ հակասությունը. ինչու՞:

Կարդալ պատմվածքի երկրորդ հատվածը (մինչև … ու անդունդների նիշերով):

Ինչպե՞ս կբացատրես վանահոր հասցեին ասված այս արտահայտությունը՝  նա «հոգևորաց» չէ, այլ «մարմնավորաց» է: Ինչո՞վ էր նա տարբերվում մյուս վանականներից:

Նա տարբերվում էր նրանով, որ չէր եկել այդտեղ իր ուզելով, ուղղակի եկել էր, որովհետև էլ շինարարությամբ չէր զբաղվում: Նա մարմնով աշխատում էր շինել, ոչ թե հոգով վանական լինել:

Կարո՞ղ ես արևելահայերեն դարձնել (թեկուզ՝ մոտավոր) վանահոր խոսքերը. Կառուցումն է աշխարհն և աշխատք շինողական… Կառուցումն է քաղաքն, կառուցումն՝ խոսքն, կառուցումն՝ միտք… Աշխատ առնե բնությունն, կառուցանե ծառն, շինարարն մրջյունն։ Եղեք և դուք կառուցողք և շինարարք, որպես մարդիկք երկրի, սիրեցեք աշխատք, զի կառուցումն և աշխատք սուրբ են… Չքանա բռնություն, փոշիանան գահք և թագավորությունք և մնա շինարարն:

Քո կարծիքով կառուցելն ինչու՞ է ամեն ինչից վեր դասում, իսկ դու ինչքա՞նով ես քեզ կառուցող համարում, ինչ ես «կառուցում»:

Վեր է դասում, որովհետև եթե չլիներ կառուցողը, չէին լինի վանքը, որտեղ նրանք էին գտնվում, չէր լինի այդ գիրք, որովհետև այն չէին կարողանա արտադրել ինչ որ շենքում, և մարդիկ ապրելու տեղ չէին ունենա: Ես կառուցում եմ իմ ապագան, կառուցում եմ գիտելիքներս, որ մի օր պատրաստեմ մի մեծ աշտարակ, որը ինձ կուղեկցի իմ ամբողջ կյանքում, կառուցում եմ լավ շրջապատ և այլն:

Կարդալ պատմվածքի երրորդ հատվածը (մինչև … թաղեցին քարե գաղտնարանում):

Դուրս գրել անհասկանալի բառերը և բացատրել բառարանի օգնությամբ:

Ղաթիֆան-Ծաղիկ (այդ անվամբ եղել է նաև մետաքսյա կտոր, որից Կարնո կանայք կարել են իրենց տոնական զգեստները)

Ծարուրիկ-ծաղկի տեսակ տարածվար Արևմտահայաստանում:

Ինչ էր փորձում քարոզել Զվարթը:

Ինչու՞ է նախանձը, սահմանափակը փորձում միշտ փակել Սիրո ճանապարհը:

Կարդալ պատմվածքը մինչև վերջ:

Ի՞նչ են խորհրդանշում ծաղիկները Զվարթի գրքում:

Ծաղիկները տարբեր մարդիկ էին Զվարթի գրքում և նա այդ ծաղիկների միջոցով ուզում էր փոխանցել մի պատմություն:

Թվարկիր, թե ըստ պատմվածքի, գիրքը ի՞նչ դեր կարող է կատարել մարդու կյանքում: Ո՞րի հետ ես դու համաձայն.ինչու՞:

Գիրքը մարդուն գիտելիք է տալիս: Գրքի միջոցով մենք կարող ենք զանազան բաներ իմանալ առանց որևե մեկից հարցնելու:

Մեկնաբանիր վերնագիրը:

Ինձ թվում է, որ Գիրք ծաղկանց վերնագիրը շատ համապատասխան է: Այն արևելահայերեն նշանակում է ծաղիկների գիրք:

Կարդալ մանկավարժ Շալվա Ամոնաշվիլու ,,Ինչ էկրթությունը,, հոդվածը:

Առանձին-առանձին մեկնաբանիր բոլոր մտքերը (ինչպես ես հասկանում արտահայտած միտքը, համաձայն ես, թե՝ ոչ — ինչու):

Եթե մարդը ստեղծվել է Աստծո նմանությամբ և պատկերով, ապա այդ դեպքում ի ՞ նչ է կրթությունը:

Կրթությունը Աստծո պատկերի բացահայտումն է երեխայի մեջ:

Այն մարդու հոգևոր էության իմացական ձգտումն է:   (Ըստ ինձ դա ճիշտ է, որովհետև մարդը որոշում է սովորել գոգով և խելքով)

Այն Անմահության ճանապարհի, Անսահմանության ճանապարհի ընբռնումն է:                (Գիտությունը, իմացուցյունը մարդու հոգին և մտքերը հավերժ է սարգում)

Այն դեպի Լույս տանող ուղի է:                (Կրթությունը լավ և սիրուն ապագայի բանալին է)

Այն գիտակցության ընդլայնման միջոցով կյանքի ճանաչողություն է: (Կրթությունը մարդուն տալիս է հասկանալու հնարավորություն)

Այն Երկրի վրա կյանքի վերափոխման ձգտումն է՝ վեհությունը և հանդիսավոր գեղեցկությունը:               (Կրթությունն է մարդուն ստիպում լավ ապագա գնալ)

Կրթությունը համընդհանուրի բարեկեցությունն է:       (Կրթությունը կապում է հասկացությունները իրար)

Կրթությունը Երկրի վրա Լույսի հաղթանակն է:             (կրթությամբ միայն կարելի է հասնել լավին)

Կրթությունը արթնացնում է թևեր ունեցող երեխային, բացահայտում է նրա Էությունը, սովորեցնում է թռչել մտքի արագությամբ՝ բարձր, հեռու:          (Կրթությունը մարդուն ազազատ մտածելակերպ է տալիս)

Իսկ ինչո ՞ ւ թռչել քայլելու փոխարեն:    (Թռչելով մարդը ավելի ազատ է, իսկ գետնի վրա մարդիկ իրանց կախված են զգում)

Որովհետև այդպես է հունցված մեր հոգևոր բնությունը, որովհետև այն ունի Տիեզերքի բոլոր հատկանիշները:                            (Մարդու էությունը մարդուն տիեզերքի հետ է կապում, որովհետև մարդը անվերջ ազատության ձկտում ունի)

Եվ նա, ով կարողանում է թռչել, ոգևորություն է հաղորդում երկրային կյանքին՝ այն դարձնելով առավել գեղեցիկ և հարուստ:   (Երբ մեկը հասնում է լավին մյուսները տեսնելով դա  հնարավոր են համարում)

Հետևաբար, երջանկացնելով և՛ իրեն, և՛ մարդկանց:                    (մարդիկ իրար հետ կապված են, և ինչը լինում է մեկի հետ անրադառնում է մյուսների վրա)

 

Գրել փոքրիկ շարադրություն (8-10 նախադասությամբ), թե ում եք համարում ձեր ուսուցիչը և ինչու. պատմեք նրա մասին, ձեր և նրա հարաբերությունների մասին, ինչ եք նրանից սովորել (կամ՝ սովորում), ինչով է նա առանձնահատուկ…

Իմ ուսուցիչը իմ հայրն է, ով ինձ տվել է կյանքի ամենակարևոր դասերը: Նա շատ լավ է շատ գիտական կողմերում, երաժշտությունում և այլ շատ բաներում: Նա ինճ շատ բաներ է բացատրել, բայց ամենակարևորը կյանքի ճիշտ ապրելու ձևերն են, ճիշտ քայլել կատարելը և հոգու, սրտի և խելքի համադրությունը:

 

Հիմա կարդա այս առակը և կատարիր առաջադրանքները:

 

Բացատրիր ,,հոգում կրակ ունենալ,, արտահայտությունը։

Մարդ իր մեջ վառում է կրակ նշանակում է ունենալ հույս,  հավատ և ցանկություն շարունակել ճանապարհը, նույնիսկ եթե այն վտանգավոր է։

,,Աշխարհը  խավարի մեջ կընկղմվի,, — այսինքն՝ ինչ կլինի․․․

Աշխարհը կընկղմվի խավարի մեջ նշանակում է, որ երջանկությունը, հույսը կհանգեն և մարդիկ կհայտնվեն դաժան և մռայլ աշխարհում։

Տեքստում գտիր վարժապետ, օջախ, անախորժ, բորբոքվել, վաղօրոք, խարդախ, շիջանել, սուզվել բառերի հոմանիշները։

Վարժապետ – ուսուցիչ

Օջախ – գերդաստան

Անախորժ – տհաճ

Բորբոքվել – բռնկվել

Վաղօրոք – նախապես

Խարդախ – անազնիվ

Շիջանել – հանգցեցնել

Սուզվել – ընկղմվել

Ի՞նչ է հոգևոր ուղին և ինչպես ես այն անցնում դու (ստեղծագործական աշխատանք):

Իմ կարծիքով հոգևոր ուղին դա այն ուղին է, որի ընդացքում քո ճանապարհը ընտրում է քո հոգին, այլ ոչ թե խելխը կամ սիրտը: Այդ ժամանակ դու շարժվում ես հոգով և նայում ես միայն առաջ։

Դպրոցական ուսուցչի խոստովանությունը — Ջոն Թեյլոր Գատո (մանկավարժ, ԱՄՆ):

Մեկնաբանիր Ջոն Գատոյի խոստովանությունը (նախաբան) սովորողի տեսանկյունից:

Ջոն Գատոյը համարում էր, որ երեխաներին պետք է ազատություն տալ, որ նա ազատ կարողանա արտահայտվել ու հնարավորություն ունենա իր ցանկությունը կարևորել։ Դա օգնում է սովորողին ապագա  կյանքին ավելի ինքնահաստատուն լինել։ Ես համաձայն եմ այս ամենի հետ և մեր դպրոցում նույնպես կիրառվում են այդ մեթոդները։

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Այս ամառվա մեջ ես ունեցել եմ շատ-շատ ձեռքբերումներ: Այս ամառ մենք ընկերներով մասնաքցել ենք մի ինտելեկտուալ խաղի որը անունը <<quest>>: Այդ խաղը գլուխկոտրուկ է այնտեղ պետք շատ մտածել: Այս ամառ մենք վարդավարը անցկացրել ենք շատ յուրահատուկ մենք ընկերներով հավաքվել էինք և միասին գնացել էինք կարապի լիճ և այնտեղ պարզապես խաուսեր ինձ թվում է, որ ամբողջ քաղաքը այնտեղ էր: Այս տարի ես սովորել եմ ծրագրավորել և արդեն գնում եմ պարապունքների: